به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ربا یکی از مذمومترین روشهای فعالیت اقتصادی است که در اسلام از آن به عنوان جنگ با خدا یاد شده است، به همین دلیل و به سبب اهمیت این موضوع در بانکداری، در روز هشتم شهریور سال ۱۳۶۲ قانون علمیات بانکی بدون ربا در ۲۷ ماده و ۴ تبصره به تصویب رسید.
این قانون در روز دهم شهویور توسط شورای نگهبان تایید شد و به همین دلیل این روز، روز بانکداری اسلامی و علمیات بانکی بدون ربا و یک هفته نیز به همین نام، نامگذاری شده است
در قرآن کریم به صندوقها و موسسات قرضالحسنهای اشاره شده است که میتوان آن را منشا پیدایش بانکداری اسلامی دانست اما بانکداری اسلامی به صورتی که امروز آن را میشناسیم از اواسط دهه ۱۹۷۰ و با انتشار کتاب مشهور البنک الربوی فی الاسلام اثر متفکر بزرگ شیعی سید محمدباقر صدر پدید آمد.
با این حال برخی معتقدند که تلاشها جهت اسلامی کردن بانکداری به اوایل دهه ۱۹۴۰ برمی گردد ولی اولین موسسه مالی که بانکداری اسلامی را مبنای عملکرد خود قرارداده بود در سال ۱۹۶۳ در مصر افتتاح شد.
در ایران نیز پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی این موضوع به طور جدی مطرح و قوانین مرتبط با آن نیز تصویب شد.
همه میدانیم که در فقه اسلامی دریافت پول اضافی از وامگیرنده ربا و حرام است اما اگر برای شما این سوال بهوجود آمده است که پس چگونه بانکهای فعلی کشور بر این اساس فعالیت میکنند شما را به خواندن پاسخ و دیدگاه کارشناسان اقتصاد اسلامی در این باره دعوت مینماییم
"ربای بانکی را غرب به ما تحمیل کرد"
یک استاد دانشگاه در این باره گفت: ربای بانکی از طرف غرب به ما تحمیل شد و با اشتباه برخی مسوولان تصمیم گیر، در جامعه رواج پیدا کرد.
دکتر محمد جواد سلمان پور در سلسله نشستهای گفتمان سازی اقتصاد اسلامی و مقابله با ربا در بنیاد علوم انسانی و اسلامی آیت الله حائری اظهار داشت: متاسفانه ربای بانکی را غرب به کشور ما تحمیل کرد و با اشتباه برخی مسوولان حالت شرعی به خود گرفت و در جامعه رواج پیدا کرد.
او با بیان اینکه باید به دنبال یک کار عملیاتی جهت حذف ربای بانکی باشیم، افزود: بانک امروز موجب رباخواری در سایر سازمان ها نیز شده است و آنها نیز در صورت تاخیر مشتری در پرداخت بدهی خود، روی اصل بدهی ربا می گیرند!
این استاد دانشگاه با اشاره به مبارزه بی امان آیت الله حائری با ربای بانکی گفت: ایشان در مقابله با ربا یک میراث از خود به جا گذاشت و ما باید قدردان این میراث باشیم و این راه را ادامه دهیم.
سلمان پور ادامه داد: همان کسانی هم که این امر حرام را در جامعه حلال کردند، باید امروز پاسخگوی اعمال خود بوده و با حذف ربا جبران مافات کنند.
او با اشاره به تدوین طرح اقتصاد اسلامی در کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: این طرح آماده شده اما بنا بر اظهارات رئیس این کمیسیون جهت گرفتن نظرات کارشناسی مراجع و علما ارسال شده است تا بعد به صحن علنی بیاید.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه خط صهیونیزم نمی خواهد ربا از جامعه ما حذف شود، افزود: به اعتقاد بنده مراجع و علما باید در مقابله با ربا علمدار باشند و مردم را نیز ترغیب نمایند که در این راستا نیاز به تشکیل یک اتاق فکر مشترک خواهیم داشت.
"حذف ربا نیازمند مدل سازی اقتصادی است"
نماینده شیراز و زرقان در مجلس معتقد است که برای حذف ربا از اقتصاد کشور، نیاز به مدل سازی در عرصه های مختلف اقتصادی داریم.
جعفر قادری در سلسله نشست های گفتمان سازی بانک داری اسلامی(نه به ربا) در بنیاد علوم انسانی اسلامی آیت الله حائری با بیان اینکه حذف ربا از جامعه باید همراه با مدل سازی اقتصادی باشد، اظهار داشت: با انجام این مدل سازی ها در انجام پروژه های مختلف، باید برای حذف ربا برنامه ریزی کنیم.
او مدل سازی اقتصادی برای حذف ربا را وظیفه حوزه و دانشگاه و کارشناسان تخصصی دانست و گفت: مدل سازی کار نمایندگان مجلس نیست بلکه این مدل ها باید در نشست های تخصصی تهیه شده و به مجلس بیاید تا به تصویب قانونی برسد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: ما اگر امروز در مباحث اقتصادی عقب هستیم به دلیل عدم مدل سازی است لذا در چهارچوب اقتصاد اسلامی باید مدل ها را تعریف کنیم.
قادری با اشاره به مخاطرات بانک ربوی نیز خاطرنشان کرد: شرایط تورمی کشور به گونه ای است که حتی سپرده گذاران نیز در نهایت ضرر می کنند و کل فعالیت ها را به تعطیلی می کشاند و حتی دولت نیز با نرخ تورم خود را اداره می کند.
این نماینده مجلس همچنین گفت: امروز غربی ها در بحث بانک، قواعد اسلامی را در حذف ربا کاملا اجرا می کنند چراکه آنجا نرخ بهره صفر است و پروژه های اقتصادی خود را نیز به صورت برد برد با بخش خصوصی تعریف می کنند.
او در عین حال اظهار داشت: اگر مدل سازی را تعریف نکنیم، حتی اگر نرخ بهره صفر شود، مردم پول هایشان به سمت خرید خانه، سکه و ... می برند اما با مدل سازی اقتصادی سرمایه ها به سمت پروژه های عام المنفعه سوق پیدا می کند.
قادری با بیان اینکه حوزه های اقتصادی با یکدیگر مرتبط است و نمی توان جزیزه ای در مورد آن تصمیم گرفت، افزود: برای حذف ربا از بانک و دیگر عرصه ها، باید اقتصاد کشور را کامل دیدتا به یک تصمیم کارشناسی رسید.
نماینده شیراز و زرقان در مجلس افزود: امروز بانک تسهیلات بالای 25درصد می دهد به طوری که سپرده گذار نیز ضرر می کند و تنها کسانی که تسهیلات می گیرند، سود می برند چراکه نرخ تورم ۴۰ درصد است.
او تصریح کرد: همه این مسائل را باید در کنار هم دید تا یک مدل اقتصاد اسلامی تعریف کنیم و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، ربا نیز در جامعه ریشه کن نخواهد شد.
"ربا از اساس اخلاق و دین و باورها را نابود میکند"
در ادامه یک استاد حوزه نیز با اشاره به تاثیر لقمه ربا بر زندگی انسان گفت: وقتی لقمه حرام وارد زندگی یک فرد شد، تاثیر کلام خدا و معصوم بر آن فرد نیز غیر ممکن است.
حجت الاسلام چوگانی گفت: کلام معصوم تنها بر مؤمنان اثر می کند و بر کسی که لقمه حرام در زندگی اش باشد، تاثیری نخواهد گذاشت.
او با بیان اینکه ربای بانکی امروز در بیشتر خانه ها نفوذ کرده است، افزود: علت اینکه برخی به اخلاق اهمیت نمی دهند، ریشه در همین ربا و پول حرام دارد.
چوگانی خاطرنشان کرد: مراجع بارها بر حرام بودن ربا تاکید کرده اند اما اقدام عملی در جامعه توسط مسوولان در این زمینه مشاهده نمی شود.
این استاد حوزه افزود: مؤمنان کسانی هستند که حدیث و قرآن بر آنها تاثیر می گذارد و اگر بر فردی تاثیر نگذاشت مشخص است که او مؤمن نیست هر چند که در ظاهر بخواهد خود را مؤمن نشان دهد.
او با بیان اینکه ربا اساس اخلاق، دین و اعتقادات را نابود کرده است، افزود: پیشنهاد بنده این است که از 2طریق روشنگری و نمایندگان مجلس این موضوع دنبال شود تا ممنوعیت و حرام بودن ربا تبدیل به قانون شود.
چوگانی خاطرنشان کرد: ائمه جمعه نیز می توانند در تریبون های هفتگی بر حرام بودن ربا تاکید کنند تا یک جریان رسانه ای در این خصوص شکل گیرد ضمن اینکه از فضای مجازی نیز نباید غافل شویم تا با ارائه محتواهای مناسب مردم را نسبت به این پدیده شوم آگاه کنیم.
لازم به ذکر است سلسله نشست های گفتمان سازی اقتصاد اسلامی و مقابله با ربا هر هفته با حضور اساتید و صاحب نظران در محل بنیاد علوم انسانی اسلامی آیت الله حائری برگزار می شود.