گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، محمد نوروزی - یکی از موضوعاتی که در روزهای گذشته توسط وزیر اقتصاد بیان شد بحث افزایش درآمدهای دولت از طریق مالیات ستانی بود. خاندوزی معتقد است با راه اندازی و یکپارچه سازی سیستمهای مالیاتی و برنامه ریزیهای جامع میتوان سهم درآمد دولت را از طریق اخذ مالیاتهای جدید و جلوگیری از فرارهای مالیاتی به شدت افزایش داد. روز گذشته نیز امید علی پارسا؛ رئیس سازمان امور مالیاتی در اظهار نظری از وجود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فرار و اجتناب مالیاتی خبر داد. محمد کهندل؛ اقتصاد دان و استاد دانشگاه درباره اولویتهای کاری دولت و موضوع مالیات نظرات خود را با ما در میان گذاشته است که در ادامه تقدیم میشود.
به عنوان استاد اقتصاد از نظر شما بهترین سیاست یا رویکردی که دولت آقای رئیسی برای اداره هر چه بهتر اقتصاد کشور باید در پیش بگیرد چیست؟
واقعیت این است اگر سیاستمداران کشور و مدیران کلان اقتصادی به دنبال بهبود وضعیت اقتصادی کشور هستند باید در وضعیت موجود تغییرات جدی ایجاد کنند. اگر دولت آقای رئیسی در اداره اقتصاد کشور همان راهی را طی کند که دولت قبلی پیمود، قطعا نتیجهای نمیگیرد. آنچه که امروز به عنوان مشکلات اقتصادی و چالشهای بیشماری دراین حوزه میبینیم نتیجه سیاستهای غلط دولتهای قبلی است لذا، چون آن سیاستها بازخورد خوبی نداشته و نتایج مطلوبی برای اقتصاد کشور نداشته تغییر در سیاستها و اولویتهای اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.
به نظر شما در چه بخشهایی باید تغییرات اعمال شود؟
دولتهای قبلی بخش عمدهای از بودجه کشور را از طریق استقراض و تهی کردن منابع مالی یا عرضه اوراق بهادار تامین کرده اند. یعنی همه آنچه انجام داده اند استقراض بوده یا از بانک مرکزی یا از مردم. اگر چه استقراض از مردم برای طرحهای عمرانی دولت مطلوب است، اما اینکه استقراض از مردم برای تامین بودجههای جاری باشد، سم مهلکی برای اقتصاد و برای مردم است که دولت دراین موضوع باید تغییرات مهمی را اعمال کند. مثلا دولت میتواند با فروش اوراق اعم از شخصیتهای حقیقی و حقوقی، منابع را به سمت فعالیتهای عمرانی سوق دهد در غیر این صورت گرفتن پول از مردم و تامین مخارج دولت اقتصاد را فلج میکند، لذا دولت در وهله اول باید در مسائل مهمی از این دست تغییراتی اساسی ایجاد کند.
وزیر اقتصاد بر اخذ مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی تاکید کرده است، آیا دریافت مالیات میتواند کمک کننده باشد؟
در وضعیت کنونی رکود تورمی اگر دولت به دنبال افزایش نرخ مالیات باشد قطعا این کار غلط است. یعنی اگر مثلا نرخ مالیات آ درصد بوده، دولت درصدی به این اضافه کند، چون بر تولید کنندگان فشار وارد میشود اصلا به صلاح اقتصاد نیست. در این صورت دولت سیاست انقباضی را اعمال کرده، در حالی که اکنون به هیچ وجه نباید سیاست انقباضی را به کار ببریم چرا که برای تولید خوب نیست. اینکه وزیر اقتصاد بر اخذ مالیات وجلوگیری از فرار مالیاتی به عنوان سیاستهای میان مدت مورد نظر خود تاکید کرده خوب است، اما بهتر است آقای خاندوزی و سایر همکاران به سمت افزایش پایههای مالیاتی بروند، نه اینکه نرخ مالیات را افزایش دهند. بهتر است وزارت اقتصاد و مجموعه دولت فراریان مالیاتی را شناسایی کنند و بسیاری از تولیدیهایی که نیازمند حمایت هستند را از مالیات معاف کنند.
برای جلوگیری از فرار مالیاتی چه پیشنهادی دارید؟
جلوگیری از فرار مالیاتی موضوع مهمی است. اگر وزیر اقتصاد بتواند سیستم اطلاعات یکپارچه را فعال و به روز کند و این سیستم را به سیستم بانکی، بورس، سازمان مالیات و داراییها و سایر نظامات مالی کشور تسری دهد، یعنی همه نظامات برای جلوگیری از فرار مالیاتی یکپارچه عمل کنند که قطعا کار سختی نیست. با این اقدامات میتوان دریافتیهای خوبی از فراریان مالیاتی داشت. افرادی که تا کنون مالیات نپرداخته اند یا فرار مالیاتی داشته اند جزیی از کسب درآمدهای جدید دولت میشوند. اگر وزیر اقتصاد بتواند از این محل ۵۰ درصد مالیات بستاند قدم بسیار بزرگی برای کشور برداشته است. ضمن اینکه یکی از از راههای درآمدی بحث معاملات بورس است. دولت از طریق نقل و انتقالات مالیات در بورس میتواند درآمد خوبی کسب کند به شرط اینکه بورس را فعال و شاداب نگه دارند اگر چه باید ملاحظاتی داشته باشند. به هر حال دولت باید سعی کند که سرمایهها و منابع مالی به سمت بورس و سپس به سمت تولید هدایت شوند تا شرکتها با افزایش سرمایه وارتقاء ظرفیتهای تولید کمک شایان توجهی به حل مشکلات اقتصادی کشور باشند.