گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، عموما از اول تا آخر هفته اگر صفحات روزمره گیهای بورس ورق بخورد ریزش و رویش، فراز یا فرود شاخصها به طبیعیترین رفتار بورس تبدیل شده است. ریزشهایی که به نظر میرسد عادی نیست و از یک روال خاص اقتصادی تبعیت نمیکند که بتوان آن را به یک موضوع اقتصادی یا سیاسی نسبت داد. برخی از کارشناسان مثل گفتگویی که در ادامه میخوانید مسوولین بورس را عامل نوسانات مداوم بورس عنوان میکنند. البته امروز نیز غلامحسین محسنی اژه ای؛ رئیس قوه قضائیه با اشاره به وضعیت بورس در ماههای گذشته و با بیان اینکه تخلفات در بورس قابل بخشش و اغماض نیست به اهمیت رسیدگی به وضعیت بورس تاکید کرد و گفت: مسأله بورس از سوی سازمان بازرسی کل کشور و دادستان کل کشور در گذشته دنبال شده است، اما به نظر من کفایت نمیکند و عقیده دارم بسیاری از موضوعات را اگر یکبار دنبال شوند و سپس رها شوند ما به نتیجه مطلوب خود نخواهیم رسید.
رئیس قوه قضاییه اظهارداشت: دستور مکتوب این موضوع به رییس سازمان بازرسی کل کشور هم ابلاغ شد، گزارشات قبلی خود را به روز کرده و این موضوع را دنبال، پیگیری و تعقیب کنید تا اگر تخلف و جرمی صورت گرفته است به هیچ وجه قابل بخشش و اغماض نیست.
رئیس دستگاه قضا اضافه کرد: تعداد کثیری از مردم ما اعتماد کردند و پول خود را وارد بورس کردند و حالا متضرر شده اند. بخشی از این ضررها در بورس طبیعی است، زیرا باید آموزش میدیدند و توجه و رعایت میکردند، اما به هر صورت بسیاری از افراد تقریبا هستی خود را وارد بورس کردند و با مشکل جدی مواجه شدند.
وی افزود: بازرسی کل کشور به گزارشهای قبل اکتفا نکنند و این موضوع را به صورت جدی دنبال و پیگیری کنند و اگر تخلف و جرمی رخ داده بود آن را به دادگستری و مسئولین ذی ربط گزارش دهند.
محسنی اژهای ادامه داد: دادستان کل کشور هم این موضوع را رها نکند و در شورای عالی بورس و سایر جلسات مجدد آن را پیگیری نماید. فرضا اگر مشخص شد هیچ اشکالی هم وجود نداشت باز هم برای مردم به صورت شفاف روشن شود، در حال حاضر برای مردم این ذهنیت وجود دارد که تخلفاتی صورت گرفته است.
وی افزود: اگر پس از بررسی مشخص شد هیچ چیز خلافی وجود ندارد، مسئولین ذی ربط برای مردم شفاف آن را توضیح دهند. در نتیجه در این موضوع به صرف گزارش اکتفا نکنید، پیگیری کنید و به مسئولین ذی ربط مکتوب اعلام کنید، به بنده هم اعلام کنید تا دنبال کنم و به نتیجه برسیم.
به گزارش دانشجو، اگر چه این مسائل و ذهنیتهایی که قاضی القضات تاکید کرده است مربوط به دولت قبل و دوره مدیریتی قبل در سازمان بورس بوده است، اما در دولت سیزدهم هم حال و روز بورس خیلی مناسب نیست و همچنان سهامداران خرد بعد از گذشت یکسال در زیانهای ۲۰ تا ۷۰ درصدی قرار دارند و البته بعضی کارشناسان و فعالان معتقدند که دستکاریها، تخلفات و ضعف نظارت همچنان در بازار سرمایه ایران کم و بیش ادامه دارد. استاد اقتصاد دانشگاه تهران در این باره به ما توضیحاتی داده است که در ادامه مشاهده میکنید.
آلبرت بغزیان؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با دانشجو درخصوص چرایی مستمر بودن ریزشهای بورسی از مرداد ماه سال گذشته تا کنون گفت: ریزشهای بورس از مرداد ماه سال ۹۹ تا کنون به هیچ وجه طبیعی نیست. همانگونه که بالا بردن صعودی شاخص در سال گذشته نیز طبیعی نبود. بالا و پایین رفتن شاخصها در بورس نشان میدهد برخی دستهای پنهانی در بورس عامل اصلی بستر سازی برای فراز و فرودهای بازار سرمایه هستند.
وی در این باره خاطر نشان کرد: صفهای طولانی خرید و فروش در هیچ بازار سرمایهای در دنیا طبیعی نیست، در حالی که در ایران تشکیل دائمی این صفها به یک امر و روال عادی در بورس تبدیل شده است. در همه بازارهای سرمایه برخی اوقات سهام ریزش میکند، اما این ریزشها همچون ایران منجر به تشکیل صفهای طولانی نمیشود. عامل اصلی صفهای خرید و فروش نهاد ناظر است. نهاد ناظر دست برخی را برای بازی کردن در بورس باز گذاشته بدون اینکه برای جلوگیری از این موضوع وارد عمل شود.
بغزیان خاطر نشان کرد: برخی در بورس دائما در حال کد به کد کردن و در حال شکستن کدهای حقیقی و حقوقی هستند. به نظر میرسد عدهای در سیستم فروش بورس نفوذ کرده اند. هر چند مدیران بورسی منکر این مسائل میشوند و ریزشهای بورس را به رفتار هیجانی مردم نسبت میدهند، اما رفتار هیجانی مردم فقط مختص بورس، نیست.
وی در این باره تصریح کرد: اگر مردم رفتار هیجانی داشته باشند قطعا درهمه بازارها این رفتار نمود مییابد. چگونه ممکن است قیمت سهام کارخانهای که با دلار ۵ هزار تومانی خریداری شده امروز که دلار به ۳۰ هزار تومان رسیده و تورم سرسام آور شده، پایین آمده باشد؟ نمونههایی مثل خودروسازی را برای این منظور میتوان مثال زد. این شواهد نشانگر آن است که جریانی برای شکستن قیمتها حاکم است. سهام شناور در همان قسمت در حال معامله شدن است در حالی که سهام غیر شناور و مالکین اصلی سهام ها، مبادرت به فروش سهام خود نمیکنند و نگران نیستند، چرا که خود آنها بازارگردانهای شرکتها هستند.
استاد اقتصاد ادامه داد: متاسفانه بورس به حیاط خلوتی برای عدهای تبدیل شده که مایل به تامین مالی خود هستند. عدهای که مایل به خرید سهام برای گرانتر فروختن هستند. برای تکمیل این ابهام این سوال مطرح میشود که با ریزش ها، چرا سبد گردانها و کارگزاریها نگران نیستند. به این دلیل که آنها سود خود را از این بلبشو میبرند، چرا که خودشان سهامداران اصلی شرکتها هستند. سبد دارند و میتوانند سهام خود را گران یا ارزان کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این باره افزود: فقط کافی است به سیستم فروش و معاملات نگاه کنید تا ببینید چه کسانی در بورس بازی درمی آورند و شاخصها را دست کاری میکنند! بالا رفتن ۵ درصدی و پایین آمدن ۲ درصدی کار نرم افزارها نیست، قرمز شدنها و سبز پوش شدنهای بورس که چهارشنبه با سبز بسته و شنبه با قرمز باز میشود، نشان دهنده آن است که جریانی در کار است که همه مسوولین اعم از مدیر عامل بورس تا ناظرین و کارگزاریها به قضیه واقف هستند. متاسفانه بازی کردن با سهام، با حجم مبنا، ایجاد صفهای مصنوعی خرید و فروش و کد به کد کردن همه و همه با آگاهی کامل مسوولین بورسی رقم میخورد.