دبیرکل حزب سبز ایران در برنامه «شانزده آذر»: اینکه هرکسی یک فوق لیسانس دارد در انتخابات ثبت نام میکند، اما شناخته شده نیست، یعنی عملا یک سیاهی لشکری راه میاندازیم که نمیتوانیم از آن بهرهای بگیریم. احزاب باید کادرسازی کنند. ما در کشور اهتمامی به احزاب و تشکلهای سیاسی نداریم. کسی که نامزد میشود حداقل باید قانون اساسی را خوانده باشد و یکجایی هم از او امتحان گرفته باشند که این فرد اصلا میداند کجا میخواهد برود و چه قسمی یاد بکند. احزاب باید این گزینش اول را انجام دهند و محصول کار خود را به افکار عمومی عرضه کنند. ما در کشور سه قانون انتخابات، قانون احزاب و قانون جرم سیاسی را داریم. این سه یک اندرکنش دارند که متاسفانه دیده نشده و خودشان را محدود میکنند! اگر در صندوقی آراء باطله بیشتر از صحیح بود آن صندوق باطل شود و انتخابات به میاندورهای برود، ولی مردم ببینند رای سفید آنها میتواند اثر بگذارد.
دبیرکل حزب سبز ایران در برنامه «شانزده آذر»: از کاهش مشارکت دو هدف دارند، یکی اینکه مقبولیت نظام را از بین برده و بعد به واسطه آن مشروعیت نظام را زیر سوال ببرند. بعضی فکر میکردند با دوقطبی سازی مثل انتخابات ترکیه میتوان مشارکت را بالا برد، ما از قبل هشدار بیدارباش داده بودیم و گفتیم این روشهایی که شما فکر میکنید امکان دارد با آن مشارکت سیاسی را بالا برد، الان کارآمدی خود را از دست داده است. اعتقاد من این است که همین ۴۱ درصد مشارکت بیشتر از تخمینهای ما بود و از این مرصاد سیاسی عبور کردیم. عملا کمیت ما کاهش پیدا کرد، اما کیفیت آن افزایش پیدا کرد. این سطح از مشارکت با شرایط فعلی معقول است، اما مقبول نیست.
مسئول اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف در ویژهبرنامه «شانزده آذر» با موضوع تحلیل کلان ایده مجلس آینده: یکی از پیامدها این انتخابات، تقریبا از بین رفتن بدنه اصلاحطلبی در کشور است. عدم رای کوچ کرده به یک بدنه دلسرد و نا امید از امکان اصلاح در کشور این را نشان میدهد. امروز اصلاحطلبی دیگر خریداری ندارد. بدنه وسیعی از مرددین و طیف ۴۰ درصدی را میتوان دوباره به کنشگر فعال تبدیل کرد و پایه پیشبرد کشور را تقویت کرد. اگر تصمیمات جدی بنا بر اخذ نباشد و فقط بخواهیم روی نقاط گسلزا دست بگذرایم، یعنی اگر دو اولویت اول مملکت فقط طرح صیانت و حجاب باشد، تنها شاهد دعوا هستیم و وضع بدتر میشود. این مجلس میتواند از جریانهای تودهای ایتایی تاثیر بگیرد یا به یک چیز که واقعبینانهتر و سیاسیتر میتواند نظر کرده و کشور را اداره کند.
مسئول اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر در ویژهبرنامه «شانزده آذر» با موضوع تحلیل کلان ایده مجلس آینده: مجلس ما یک کانون کاملا سیاسی است که یکی از مهمترین تبعات آن این است که ساختار بافت قدرت را در کشور تغییر میدهد. خیلی از انتصابات در دولت و در سطح کشور از این امر متاثر میشود. درگیری جدیتر در مجلس تا انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر آینده وجود دارد. احتمال میدهیم آقای قالیباف باز هم رئیس مجلس است و جریان اصلی همان است. ولی یک شدت و ضعف با تکثری که اتفاق افتاده رخ میدهد.
محمدصالح مفتاح در ویژهبرنامه «شانزده آذر» با موضوع تحلیل کلان ایده مجلس آینده: تفاوتی بین لیستهای انتخاباتی وجود نداشت؛ حتی بین لیست مورد توجه اصلاحطلبان با تندروترین اصولگراها معلوم نبود چه ایدهای پشتش بوده و چه برنامهای دارند. برای مسائلی مانند حجاب، مالیات، معیشت و... هیچکس هیچ پاسخی به هیچ نیازی در عرصه عمومی نمیداد و خودشان را بینیاز از گفتگو با مردم میدیدند. ساختار انتخابات یکی از عواملی است که مشارکت را تحت شعاع قرار داده است. اصلاح قانون انتخابات را باید با مطالبهگری، پیگیری کرد، چون هیچ تناسبی با انتظاری که از مشارکت مردم داریم ندارد. اینکه پشتوانه و پشتیبان هر کدام از لیستها چه کسانی هستند همچنان مشخص نشد. علی رغم وجود قانون، اما شفافیت و نظارت بر هزینههای انتخاباتی نصف و نیمه اجرا شد.
محمد ترک یلماز، مسئول اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر در ویژهبرنامه «شانزده آذر» با موضوع تحلیل کلان ایده مجلس آینده: قطعا جریانات مختلفی همیشه پشت لیستها بوده و هستند. نباید به این افتخار کنیم و بگوئیم که رایها غیر لیستی است. لیستی رای دادن چیز بدی نیست، چون همه چیز را نمیتوان بررسی کرد. بلوغ سیاسی به این است که جریانهای فکری وجود داشته باشند و با هم رقابت کنند تا حتی اگر کسی را نمیشناسم به این دلیل که به یک جریان تعلق دارد و میخواهد یک خط فکری مشخص را در کشور جلو ببرد من پای کارش هستم. شکستن لیستی رای دادن به خودی خود ارزشی تلقی نمیشود. تکثر سیاسی هم خوب است و هم بد. در این انتخابات یک ماجرایی که به نحوی قبلا اسمش را جبهه پایداری میگذاشتند احیا شد.
مسئول اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف در ویژهبرنامه «شانزده آذر» با موضوع تحلیل کلان ایده مجلس آینده: در اصفهان نقش جنبش دانشجویی در نتیجه نهایی مؤثر بوده است. در مشهد ما افزایش مشارکت داشتیم که اینجا اثر برخی کارهای جدی کف خیابان و گفتگو میان مردم محسوس است. بدنه وفادار ایدئولوژیک و مذهبی نظام الگوی رای جدیدی پیدا کرده است. نتیجه انتخابات، صداقت صندوقهای رای جمهوری اسلامی را ثابت کرد که پدیده جذابی است. ما ۳۰ درصد سقوط مشارکت در بدنه مردد و امیدوار به جمهوری اسلامی را داریم مشاهده میکنیم. به جهتی میتوانیم امیدوار باشیم که این میتواند سرمنشاء تغییرات صادقانهتری در سیاستهای جدیتر انقلاب در کشور باشد. البته ممکن است بیم داشته باشیم از عدم فهم درست اولویتها و مشکلات اقتصادی. دچار یک عدم عقلانیتی بشویم که نا امیدی را بیفزاید و حتی منجر به افزایش مشارکت سلبی در انتخاباتهای پیش رو شود.
محسن نراقی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در برنامه «شانزده آذر»: عملکرد مسئولین لزوما برابر با حاکمیت نیست. سازوکار صندوق رای این است که بگوئید من این عملکرد را نمیپسندم. مردم باید پای صندوق در دهان هر مسئولی بزنند که به سبک زندگی یک مسئول تراز زندگی نمیکند. کشور ما نظام حزبی ندارد که برای فعالیت سیاسی، افراد حتما باید عضو احزاب باشند. هرکسی میتواند در انتخابات مجلس ثبت نام کند. بستر برای نقش آفرینی جریان سوم و افراد مستقل باز است. موثرترین عاملی که باعث شده مردم نسبت به انتخابات حال خوبی نداشته باشند، عملکرد برخی آقایان است! مردم از محقق نشدن وعدهها ناراحت میشوند هم در سطح کارکردی، هم در سبک زندگی و هم مبارزه با فساد. مردم ناراحتاند که مجلس یازدهم هنوز نتوانسته شفافیت را رقم بزند. فیدلیتی گیت، سیسمونی گیت، دزدیده شده فرشهای سعدآباد و صبح جمعه فهمیدن آقای رئیس جمهور عامل ناراحتی است.
شایان طهماسبی، فعال دانشجویی در برنامه «شانزده آذر»: یک هفته مانده به انتخابات میآیند و یک ائتلاف گمنامی را ایجاد میکنند. ۳۲ سال کشور دست اصلاحطلبان بوده است و اعتماد مردم را از بین بردند. یعنی بیش از سه چهارم عمر انقلاب! ثبات فکری سیاستمدران روشن نیست، چرا امثال آقای پورمحمدی را که از اول انقلاب به عنوان فردی مقاوم در جناح اصولگرایان میدانستند، سریع چرخش کرده و به سمت دیگری افتادند. / میلاد طهرانی، عضو حزب ندای ایرانیان: بهترین دولت از نظر شاخص اقتصادی دولت خاتمی است. گفتمان جامعه مدنی در این دولت باب شد و در نقطه مقابل مردم خس و خاشاک خوانده شدند. چرخش سیاسی دال بر منفعت طلبی نیست، دگماتیسم را نباید تبلیغ بکنیم. ملاک زمان حال فعلی افراد و جریانهاست.
علی اسدی، عضو سابق شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در برنامه «شانزده آذر»: یک واقعیت این است که دانشگاهها نمیخواهند از نشریات حمایت کنند! مثلا از هزار و دویست میلیارد تومان بودجه سالانه یک دانشگاه، ۳ درصد آن برای امور فرهنگی مقرر شده که مبلغ زیادی است. با این وجود آیا واقعا دانشگاه پول برای چاپ نشریات ندارد؟ این مبلغ را با هزینه اردوهای مختلف مقایسه کنید. برخی مسئولین دانشگاهی میگویند، چون حجم فعالیت اردوها، کار تشکیلاتی و... زیاد است، پولی برای نشریات نمیماند. این عدالت است که نشریات را تعطیل بکنند؟ شاکله گفتمانی یک تشکل نشریه و سلاح دانشجو قلم اوست. حذف نشریات بهترین راه برای سیاستزدایی از دانشگاه است. وقتی عزم دستگاه بالادستی از بین رفته در سطح دانشگاه نیز خروجی آن را میبینیم که مسئولین هم اهمیت نمیدهند.
یونس فرزین فرد، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در برنامه «شانزده آذر»: مقرر شده است همه دانشگاهها ۳ درصد از بودجه خود را به امور فرهنگی اختصاص بدهند اما تمام این مبلغ به بحث فرهنگی اختصاص پیدا نمیکند و از همان ۳ درصد نیز بودجهای برای نشریات وجود ندارد. در قانون آمده دانشگاهها باید بنا بر شرایط و مقتضیات خودشان از نشریات حمایت کنند اما برخی دانشگاهها فقط به صورت سلبی برخورد میکنند. از مجموع ۱۲٠ دانشگاه وزارت علوم ۲۵ دانشگاه دچار تخلف هستند. در صورت جلسات آنها آمده است که باید نظارت قبل از چاپ داشته باشند. این هم خلاف قوانین مطبوعات کشور است، هم خلاف قوانین ناظر بر نشریات دانشگاهی و هم خلاف اصول آزادی بیان است. اما دانشگاه علناً در طراحی و نوشتار نشریات نظر میدهد. قبل از دوره کرونا نشریاتی داشتیم که با توجه به موضوعاتی که مطرح میکردند در دانشگاه یک جریان راه میانداختند. اما الان دانشجو به قلم زدن رغبت ندارد.
علی اسدی، عضو سابق شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در برنامه «شانزده آذر»: یک مسئله مهم عدم حمایت کافی از نشریات است. از چهار مجموعه دانشجویی (کانونها، انجمنهای علمی، تشکلها و نشریات) ضعیفترین حمایت از نشریات میشود. اگر دستگاهها عزم خود را برای حل این مسئله جزم نکنند، این مسئله هرگز حل نخواهد شد. برخی قوانین سلبی در نشریات داریم که میشود آن را تعدیل کرد. مثلا زمانی که به یکی از مسئولین دانشگاه از سوی نشریه نقدی مطرح میشود به جای برخورد سلبی، با جوابیه دادن و... روند متعادلی برقرار باشد، اما اکثرا به سمت رفتار سلبی میرود. نشریات متاسفانه چندپاره است و یک وحدت رویه میان سه دستگاه وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد وجود ندارد. سه هزار نشریه فعال در سطح کشور داریم.
دبیرکل حزب مردمسالاری در پاسخ به اینکه «مشکل توسعه سیاسی ما از احزاب است یا ساختار؟» در میزگرد برنامه «شانزده آذر»: مشارکت انتخابات ترکیه بالای ۸٠ درصد بوده و رای دادن در ترکیه اجباری نیست! معنای توسعه سیاسی آنجا محقق شده. مجموع اعضای احزاب سیاسی کشور ما بعید است به ۲ میلیون نفر برسد. چون فکر نمیکنید که احزاب برای کسب قدرت نقش دارند، میگوئید عضو شدن در حزب چه فایدهای دارد و چرا باید عضو شد؟ اگر کل احزاب کشور فعال شوند شاید فقط ۱۵ درصد آراء مردم را داشته باشند.
دبیرکل حزب مردمسالاری و نماینده پیشین مجلس در پاسخ به اینکه «چرا ۱٠۵ نماینده اصلاحطلب و فراکسیون امید در برابر افزایش قیمت بنزین سکوت کردند؟» در میزگرد برنامه «شانزده آذر»:
🔸صبح یکشنبه دیدیم آقای شمخانی آمده تا ابلاغیه شورای عالی امنیت ملی را به مجلس اعلام کند. در نحوه اجرا اینکه طرف صبح جمعه فهمیده یا بعدازظهر به من چه مربوط است؟ سران قوا و همه از قبل تصمیم خود را گرفته بودند!
دبیرکل حزب مردمسالاری در پاسخ به اینکه «وقتی میگوئید با ۱٠۵ نفر نماینده اصلاحطلب و فراکسیون امید قدرتی در مجلس دهم نداشتید، پس چه فرقی میکند چند نفر به مجلس بفرستید؟» در برنامه «شانزده آذر»:، چون اکثریت نداشتیم نمیتوانستیم چیزی تصویب کنیم. تا مجلس ساختار حزبی پیدا نکند و قانون اساسی بازنگری نشود این جور مجلسها برای دلخوشی است! روحانی که فعالیت حزبی نداشته، رهبر حزب میشود. این یعنی پدرخواندگی پس احزاب شخصیت خودشان را نمیخواهند حفظ کنند؟! این اشتباه است، خود روحانی باید دبیرکل حزب بشود. حول محور ایدهها باید جمع شوند نه افراد. اگر توسعه سیاسی خاتمی مصنوعی نبود چرا در آن دوره احزاب در داخل کشور شکل نگرفت؟! موانع ساختاری نگذاشت احزاب شکل بگیرد و همان زمان هم آقای موسوی لاری علیه خود ما شکایت کرد.
دبیرکل حزب مردمسالاری در پاسخ به این سوال که «آیا احزاب سیاسی ما بیخاصیت شدهاند؟» در میزگرد برنامه «شانزده آذر»: همین الان از وزارت کشور بپرسید که آیا میادین و مجوزها (برای تجمعات قانونی) مشخص شده است یا نه؟ میگویند در حال بررسی است! وقتی عرصه برای احزاب فراهم نباشد معلوم است خاصیت ندارند! زمینه را باید برای احزاب فراهم کرد. اصل ۱۷۷ قانون اساسی به صراحت از بازنگری قانون میگوید. از سال ۱۳۶۸ حدود ۳۴ سال است که دست به ترکیب قانون اساسی نزدیم. احزاب متعدد باید در قالب ۴ تا ۵ حزب معدود و مشخص شکل بگیرند.
دبیرکل حزب مردمسالاری در میزگرد دانشجویی برنامه «شانزده آذر»: مشارکت حداقلی در دهان یک عده مزه کرده است! هنوز هم برای افزایش مشارکت فرصت هست. ما احزاب متعدد داریم، اما نظام حزبی نداریم. انتخابات ما جناحی است نه حزبی. از حدود ۱۲٠ حزب تنها ۳٠ حزب فعال است. حزب به معنای واقعی نداریم.
نماینده مجلس خبرگان رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به اینکه «چرا شفافیت به نتیجه نرسید؟» در میزگرد برنامه «شانزده آذر»: اساس طرح شفافیت رای برای نمایندگان مجلس بود تا دسترسی به نتیجه برای عموم مردم فراهم شود. اما نمایندگان شفافیت را به دولت، دستگاه قضایی، شرکتها و... تعمیم دادند. به تعبیری گفتند ما که داریم غرق میشویم، شماها را هم با خودمان غرق کنیم! سنگ بزرگی ساختند که نشانه نزدن است. یک کار حجیم و احیاناً مخرب روی دست دولت میگذارند. کدام کشور در جهان تصمیمات هیئت دولت را اعلام عمومی میکند؟ در کجا شرکتهایی که باهم رقیب هستند، اطلاعات خود را انتشار میدهند؟
نماینده مجلس خبرگان رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در میزگرد برنامه «شانزده آذر»: وقتی فرزند رهبری رای ایشان را نمیداند یک عده نمیتوانند ادعا کنند فلان لیست مورد حمایت، ولی فقیه است. صحنه برای مردم و جوانان باز است تا پدیده پدرخواندگی را پس بزنند. معنی ندارد که درب اتاق فلان رئیس با ریموت باز شود و آسانسور اختصاصی داشته باشد. برای دیدن برخی مسئولین باید از هفت خان رستم رد شد! شب انتخابات به یاد مردم افتادن یک ضعف بزرگ است. رفتار رئیس جمهور در برخورد مستقیم و بدون واسطه با مردم باید الگوی تمام وزیران و استانداران قرار بگیرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در میزگرد برنامه «شانزده آذر»: هر وقت دولت، مجلس و نظام عملکردشان برای مردم رضایتبخش بود مشارکت بالا رفته است. البته از عوامل خارجی نیز نباید غفلت کرد. ایران یک جزیره جدای از جهان نیست. چون ایران داعیه دار یک اندیشه سیاسی و نظام نو است و جهان قدرتمندی که طی چند سده شکل گرفته و بر دنیا تسلط پیدا کرده به راحتی رضایت نمیدهد این تفکر مستقر شود. میگویند نظامی جز لیبرال دموکراسی در جهان حق حکومت ندارد. اگر ایران الگویی برای جاهای دیگر نشود امکان محاصره شدن و سرکوب وجود پیدا میکند.