نیاز به وضع قوانین جدید برای تقویت علوم پایه

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدعلی زلفی گل وزیر علوم،  در مراسم بزرگداشت سال بین‌المللی علوم پایه که امروز در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، اظهار کرد: انتظاری که از کارگروه علوم پایه می‌رود، این است که بررسی کند آسیب‌های علوم پایه تا الان چه بوده و چه کار‌هایی می‌شود برای آن انجام داد.

برای تقویت علوم پایه نیاز به وضع قوانین جدیدی داریم

وزیر علوم با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم توسعه را با توصیه انجام دهیم، امکان پذیر نیست، افزود: باید فکر کنیم که چه قوانین و مقرراتی نیاز داریم تا در صورت تصویب شدن به تقویت علوم پایه منجر شود. سیاست ما باید این باشد که در خروجی ۲۰۲۲، قواعد و مقررات و شیوه نامه‌هایی که جنبه اجرایی داشته باشد به تصویب برسد.

وی ادامه داد: خوشبختانه تعاملات خوبی با شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیات دولت و مجلس داریم و از این پتانسیل‌ها می‌توان در راستای تدوین و تنظیم قوانین علوم پایه به خوبی استفاده کرد. به عنوان مثال چرا المپیادی‌های ما در رشته ریاضی و فیزیک مدال طلا می‌آورند، اما در رشته‌های غیرمرتبط دانشگاهی تحصیل می‌کنند در حالی که این فرد در آن رشته‌ها می‌تواند به یک دانشمند تمام عیار تبدیل شود.

به جای هدایت تحصیلی، هدایت تحمیلی داریم

زلفی گل با بیان این مطلب که ما به جای هدایت تحصیلی، هدایت تحمیلی داریم، تصریح کرد: اینکه استعداد یک دانش آموز به کجا هدایت می‌شود، علاقه ذاتی و استعداد درونی او نیست بلکه نگرانی او درباره اشتغال باعث شده که هدایت تحمیلی داشته باشیم. حال سوال این است که چه باید کرد؟ حداقل می‌توان از المپیادی‌ها شروع کرد و می‌توان در بنیاد ملی نخبگان قوانینی تدوین کنیم که آن دسته از افرادی که مدال المپیاد کسب می‌کنند، بعد‌ها هیات علمی دانشگاه شوند البته به شرطی که در دروان تحصیل هم خوب عمل کرده باشند.

وزیر علوم بیان کرد: مثالی دیگر اینکه برخی رشته‌های علم پایه بازار کار خوب دارند؛ باید احصا کنیم که در جامعه کجا برای این رشته‌ها فرصت شغلی وجود دارد؛ به وزیر آموزش و پرورش این پیشنهاد را دادم که از میان فارغ التحصیلان علوم پایه و علوم انسانی برای دبیری در مدارس انتخاب کنند.

وی در ادامه خطاب به نصیری رئیس کارگروه علوم پایه گفت: اینکه سمیناری در حوزه علوم پایه برگزار شود، خوب است، اما باید راهکار ارائه دهید که از قوانین و مقررات چگونه استفاده کرد. اصل موضوع این است که کسانی که در رشته علوم پایه تحصیل می‌کنند، نسبت به آینده شغلی خودشان مطمئن نیستند و نگرانند. ما چگونه این نگرانی را برطرف کنیم؟ مسولان ما باید باور داشته باشند که علم، فقط فناوری و نوآوری نیست؛ علم در واقع تکنولوژی فرداست.

وزیر علوم با اشاره به اینکه نباید یک نوع تحقیقات را نادیده بگیریم، چون فکر می‌کنیم نوع دیگری از تحقیقات برای ما ضروری است، گفت: نباید به این صورت عمل شود که تحقیقات کاربردی فقط مدنظر ما باشد و تحقیقات بنیادی را نادیده بگیریم. باید مسولانمان را متوجه کنیم که نوع نگاهی که به علوم کاربردی و علوم انسانی و پایه داریم، متفاوت باشد.

در رشته‌های علوم پایه به مرجعیت علمی رسیده ایم

زلفی گل خاطرنشان کرد: در حال حاضر پروژه‌ای برای ساخت دوربین‌هایی که رزولوشن بالایی دارند و می‌توانند از ظرف واکنش فیلمبرداری کنند در دست بررسی است که امیدواریم در دستور کار شورای عتف قرار بگیرد. این پروژه اگر به سرانجام برشد، یک سونامی در علم رخ می‌دهد.

وی ضمن اشاره به اینکه خوشبختانه ما در رشته‌های علوم پایه به مرجعیت علمی رسیده ایم، گفت: متاسفانه از پتانسیل‌های انجمن علمی به خوبی نتوانستیم استفاده کنیم در حالی که بهترین‌ها در این انجمن‌ها حضور دارند؛ البته در مقابل انجمن‌ها هم خودشان باید فعال باشند. اخیرا در نامه‌ای از انجمن‌ها خواستم که هر کدام براساس گرایش‌های خود یک پروژه کلان به ما اعلام کنند. استقبالی نشان ندادند و هیچ کس اعلام آمادگی نکرد که ما آن‌ها را حمایت کنیم. هدف این بود که انجمن‌ها افق رشته‌های خودشان را ببینند.

در تولید بیش از ۲ درصد علم دنیا نقش داریم

وزیر علوم در ادامه افزود: بیش از ۷۶ هزار مقاله علمی از ایران منتشر شده است و ما در تولید بیش از ۲ درصد علم دنیا نقش داریم و باید به اساتید و دانشمندان دست مریزاد بگوییم؛ دانشمندان ما با دست خالی دارند کار می‌کنند. اگر استاد دانشگاهی، تجهیزات مدرن آزمایشگاهی داشته باشد و اطلاعات و داده‌ها را با جدیدترین دستگاه‌ها بگیرد، انتشارات علمی او از کیفیت بالایی برخوردار خواهد بود.

پیشنهاد وزیر علوم برای حل مشکل توسعه متوازن استعداد‌ها

زلفی گل در پایان گفت: بهترین محل برای آینده فرزندانمان، سرمایه گذاری در علم و فناوری است، هر ریالی هزینه کنیم چند صد تومان سود خواهیم برد. بنیان علم و فناوری علوم پایه است؛ باید برای توسعه متوازن استعدادها، فکر و برنامه ریزی کنیم و بدانیم کجای سیستم ایراد دارد که حل این مشکل فرابخشی است و فقط برعهده وزارت علوم نیست. زمانی این مشکلات حل می‌شود که بودجه اول کشور را اشتغال تعریف کنیم و در این صورت مطمئن باشید که مشکل توسعه متوازن استعداد‌ها نیز حل خواهد شد.