تشکیل وزارت بازرگانی مشکلی را حل نمی‌کند/ کشور نیازمند مدیریت واحد تولید و تجارت
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تجمیع وزارتخانه‌ها و کاستن از حجم دولت و چابک سازی آن، سیاستی است که در کشور‌های مختلف از جمله ژاپن اجرا شده و نتایج مثبتی داشته است. در کشور ما نیز پس از بررسی‌های انجام شده تجمیع وزارت بازرگانی و صنایع و معادن در دستور کار قرار گرفت. حالا برخی با توجیهات مختلف مجدداً بر طبل تشکیل وزارت بازرگانی می‌کوبند. واقعیت این است که تفکیک وزارت صمت، لغو اختیارات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و تشکیل وزارت بازرگانی کاری وقت گیر و پرهزینه است که با نادیده گرفتن نظر کارشناسان، به عنوان راه حل موجود برای برون رفت از شرایط فعلی کشور معرفی می‌شود. حال آنکه با تفکیک متولی تولید و بازرگانی از یکدیگر روند تأمین و توزیع کالا‌های اساسی در کشور با آشفتگی بیشتری روبه رو می‌شود. اینکه در حال حاضر مشکلاتی به لحاظ قیمتی در کشور داریم، قابل کتمان نیست. اما به نظر نمی‌رسد راه حل مشکل این باشد که در یک تصمیم رو به عقب به تفکیک وزارت بازرگانی و صنایع و معادن اقدام کنیم. بهتر است در چارچوب‌های فعلی به فکر تغییر رویه‌ها و سیاست‌ها باشیم و با بهره گیری از افراد کارآمد و مدیران و وزرای شایسته به حل مشکلات بپردازیم. نظر حسن فروزان فرد؛ عضو اتاق بازرگانی تهران را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه تقدیم می‌شود.
فروزان فرد با اشاره به این موضوع که تشکیل وزارت بازرگانی نمی‌تواند مشکلی را حل کند، تصریح کرد: موضع دولت‌ها در ایران هرگز در مورد ورود به بازار و دخالت در آن مشخص نبوده است. رویکرد‌ها در این زمینه به دلیل تلاطمات پیش آمده همیشه در تغییر بوده اند. بیش‌تر از اینکه جدا و یا یکی بودن وزارت بازرگانی و صنایع و معادن در امور اقتصادی کشور تأثیرگذار باشد، سیاست گذاری‌های کلی دولت در ساماندهی بازار در این موضوع موثر است. اگر قرار باشد قیمت‌ها توسط دولت و به صورت دستوری مشخص شود، مشکلات ادامه خواهد داشت و تفاوتی ندارد که وزارت بازرگانی مستقلی داشته باشیم یا خیر. باید تلاش کنیم دخالت دولت را در اقتصاد به حداقل برسانیم، در این صورت است که می‌توانیم امیدوار باشیم اتفاق مثبتی در کشور رخ دهد.
وی ادامه داد: الان زمان مناسبی برای تصمیم گیری در مورد تشکیل وزارت بازرگانی نیست. ما به لحاظ اقتصادی در شرایط غیرطبیعی و بحرانی هستیم و تعاملات بین المللی کشورمان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در این شرایط نباید به موضوعاتی مثل جداسازی وزارت بازرگانی فکر کنیم. از سوی دیگر، به نظر من تشکیل وزارت بازرگانی مستقل تأثیری در حل مشکلات فعلی نخواهد داشت و گرهی را باز نخواهد کرد.
فروزان فرد در ادامه گفت: به نظر می‌رسد که موضوع تشکیل وزارت بازرگانی بر اثر یک سری مسائل سیاسی و با اهداف خاصی مطرح شده است و نمی‌تواند برای حل مشکلات کشور کارگشا باشد و با این شرایط تشکیل وزارت بازرگانی مشکلی را حل نمی‌کند. هدف این است که وزیر فعلی صنعت و معدن به کارش ادامه دهد و ابقا شود. به نظر برخی راه حل این است که وزارت بازرگانی از صنایع و معادن جدا شود تا ایشان بتواند بخش صنعت را پیش ببرد و امور بازرگانی نیز به وزیر دیگری سپرده شود. این فهمی است که من از موضوع تشکیل وزارت بازرگانی در شرایط فعلی دارم.
این عضو اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: همواره سیاست‌های عمومی دولت و حتی بالاتر از آن حاکمیت و شکل روابط اقتصادی ما با دنیا تعیین می‌کند که رفتار کشورمان در حوزه‌ی بازرگانی چه طور باشد. به طور مثال، زمانیکه وزارت بازرگانی مجزا بود، در موقعیتی بودیم که منابع ارزی گسترده‌ای در کشور داشتیم و در این شرایط واردات بی رویه بود. به عبارت دیگر، دسترسی به منابع ارزی تعیین کننده‌ی رفتار بازرگانی خارجی ما بود. بنابراین، جدا بودن و یا نبودن وزارت بازرگانی تغییری در موضوع ایجاد نمی‌کند.
وی تأکید کرد: مسئولیت واحد تولید و تجارت به نفع تولید ملی است و کمک می‌کند تولیدات کشور در بازار‌های جهانی از شرایط بهتری برخوردار باشد و سیاست‌های واردات و صادرات در صورت مدیریت واحد تولید و تجارت به ثمر خواهد نشست. برخی تولیدکنندگان و یا تولیدکننده نما‌ها توانسته اند از تجمیع وزارت بازرگانی و صنایع و معادن به نفع خودشان بهره برداری کنند و جلوی وارداتی را که به نفع کشور است، بگیرند. اگرچه وحدت تولید و تجارت مزایایی دارد، اما باید مراقب مشکلات احتمالی اش باشیم.