ارزش افزوده نیمی از تولیدات زعفران خراسان شمالی در جیب سایر استان‌ها / پای شرکت‌های دانش بنیان به زعفران باز می‌شود

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ * اگر شرایط محیطی مطلوب و خاک مناسب باشد، کشاورزی می‌تواند در توسعه اقتصادی نقش مهمی در کشور بازی کند و ظرفیت‌های متعددی فراهم آورد که هر کدام می‌تواند باعث تحول اقتصاد استان شود، اما تاکنون آن طور که باید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است.

خبرگزاری دانشجو پیش از این در گزارشی تحت عنوان «جای خالی زعفران خراسان شمالی در بازار بورس» نگاهی گذرا به عموم ظرفیت‌های کشاورزی این استان داشت، اما اکنون بناست به حوزه طلای سرخ خراسان شمالی ورود کنیم.

امکان حذف و جایگزینی باغ‌های آب بر با زعفران، سهولت در کشت مکانیزه و ارزش اقتصادی بالا، سهولت در نگهداری محصول از جمله عللی است که کشت زعفران را به صرفه می‌کند.

برداشت زعفران بیشتر از میانگین کشوری 

خراسان شمالی با ۴ هزار و ۶۳ هکتار سطح زیر کشت زعفران بعد از استان‌های خراسان رضوی و جنوبی مقام سوم در کشور دارد، اما بازدهی برداشت زعفران در این استان نسبت به میانگین کشوری بالاتر است. طبق آمار ارائه شده میانگین برداشت زعفران در هر هکتار در کل کشور ۴ کیلوگرم است، اما این عدد در خراسان شمالی بیش از ۵.۵ کیلوگرم را ثبت می‌کند.

فاروج شهرستان نخست خراسان شمالی در حوزه کشت زعفران محسوب می‌شود، زیرا بیش از ۳ هزار هکتار از زمین‌های زعفران استان را به خود اختصاص داده است.

اما این محصول پرسود و بازده آنچنان نتوانسته نقش خود را در اقتصاد خراسان شمالی پیاده سازی کند. عدم وجود صنایع تبدیلی به حد کافی، صادرات بدون فرآوری و وجود واسطه‌ها از جمله مهم‌ترین مشکلاتی هستند که باعث شده طعم شیرین طلای سرخ، بر دهان کشاورزان مزه نکند.

ایجاد شغل فصلی برای ۵۰ هزار نفر

باوجود این کاستی ها، رونق کشت زعفران در خراسان شمالی باعث ایجاد شغل فصلی برای عده زیادی از مردم شده است. محمد عفتی، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در این خصوص اظهار کرد: برداشت گل زعفران از چهار هزار هکتار مزارع استان در حال انجام است که برای ۵۰ هزار نفر از اهالی این خطه به مدت ۲ ماه شغل فصلی ایجاد کرده است.

به ازای هر یک هکتار اراضی زیر کشت زعفران به جزء کشاورزان که به صورت مستقیم فعال هستند برای بیش از ۸۰ نیروی انسانی نیز اشتغالزایی می‌شود.

وی تصریح کرد: برداشت زعفران در خراسان شمالی از اواخر آبانماه آغاز و تا ۲ ماه ادامه دارد و بیشتر روستاییان در این مدت مشغول جمع آوری این گیاه با ارزش هستند.

عفتی گفت: پیش بینی می‌شود که امسال ۲۲ تن زعفران از سطح کشتزار‌های این استان برداشت شود؛ سال گذشته این عدد حدود ۲۰ تن بود.

خرید حمایتی زعفران در خراسان شمالی

جلیل رمضانی، مدیر تعاون روستایی خراسان شمالی نیز در این خصوص اظهار داشت: خرید حمایتی زعفران با هدف کنترل قیمت، تنظیم بازار و متضرر نشدن کشاورز انجام می‌شود.

وی افزود: طبق دستورالعمل ابلاغی، قیمت خرید حمایتی هر یک کیلوگرم زعفران نگین ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان، شبه نگین ۳۳ میلیون تومان و پوشال مرغوب ۳۲ میلیون تومان از کشاورزان خریداری می‌شود.

مدیر تعاون روستایی خراسان شمالی عنوان کرد: سال ۱۳۹۸ در حدود ۷۶۱ تن زعفران نگین، سال ۱۳۹۹ نیز ۲ هزار و ۱۰۰ تن زعفران نگین از کشاورزان خرید حمایتی شد و سال ۱۴۰۰ هیچگونه خرید حمایتی انجام نشد.

وی در ادامه از آغاز به کار بازارچه خرید و فروش گل زعفران در شهرستان فاروج خبر داد و افزود: این بازارچه توسط بخش خصوصی و اتحادیه تعاون روستایی این شهرستان در هفته گذشته فعالیت خود را آغاز کرد.

رمضانی ادامه داد: این بازارچه دارای ۳۵ غرفه است که تعداد ۲۵ غرفه به صورت مستمر فعالیت می‌کند.

برگزاری میز تخصصی زعفران در فاروج

اما معرفی و شناخت زعفران مرغوب خراسان شمالی یکی از حلقه‌های مفقوده صنعت زعفران در این استان محسوب می‌شد. از این رو هفته گذشته میز تخصصی اقتصادی زعفران در شهرستان فاروج برگزار شد. در این رویداد که سرمایه گذاران، مسئولان و کشاورزان حضور داشتند در حوزه ارتقا اقتصاد زعفران بحث و گفتگو شد.

محمدرضا حسین نژاد، استاندار خراسان شمالی در حاشیه این مراسم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو اظهار کرد: با راه اندازی بازار بورس زعفران قصد داریم علاوه بر متعادل سازی قیمت ها، دست واسطه‌ها را از این صنعت کوتاه کنیم.

استاندار خراسان شمالی بیان کرد: ایجاد صنایع تبدیلی زعفران در شهرستان فاروج از اهداف دولت است و به دنبال بسترسازی این امر هستیم.

وی استفاده از علوم دانش بنیان در این حوزه را ضروری دانست و افزود: دغدغه‌های کشاورزان باید رفع شود و از این جهت نیازمند اصلاح الگوی کشت و دانش بنیان کردن کشاورزی هستیم.

فرنود ناصری، صادرکننده برتر زعفران خراسان‌شمالی نیز در جمع خبرنگاران در خصوص صادرات این محصول تا به امروز، اظهار کرد: نزدیک به ۲۰۰ کیلوگرم زعفران به ۱۲ کشور صادرشده که ۲۴۰ هزار دلار برای استان ارزآوری داشته است.

ناصری یکی از مشکلات حوزه صادرات در حجم بالای این محصول را هماهنگی بین گمرک بجنورد و تهران اعلام کرد و گفت: برای حجم‌های بالای ۲۵ کیلوگرم زعفران در هر بخش نیازمند به حفاظت از این محصول تا مقصد توسط دستگاه‌های مربوطه هستیم.

ارزش افزوده نیمی از تولیدات زعفران خراسان شمالی در جیب سایر استان‌ها

محمد محمدزاده، مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار دانشجو اظهار کرد: ۷ واحد صنایع تبدیلی در خراسان شمالی به صورت تخصصی بر روی زعفران فعالیت می‌کنند.

وی افزود: ظرفیت تولید زعفران خراسان شمالی حدود ۲۰ تن است، اما حدود ۹ تن را فرآوری می‌کنیم لذا ارزش افزوده مابقی آن به سایر استان‌ها اختصاص می‌یابد.

محمدزاده تصریح کرد: حدود ۸ سال است که کشت زعفران در خراسان شمالی آغاز شده لذا ابتدای راه هستیم، اما روند ما بسیار رو به رشد است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بیان داشت: هماهنگی جهت ورود شرکت‌های دانش بنیان در زمینه برداشت مکانیزه، خشک کن، بسته بندی و صادرات محصول زعفران در این استان در راستای حمایت از زعفران کاران انجام شده است.