به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، امروزه بسیاری از دختران جوان قبل از ازدواج، شغلی را برای خود انتخاب میکنند و درآمد خود را برای امرار معاش و خرید جهیزیه در آینده پسانداز میکنند. این در حالی است که بر هر مسلمانی واجب است تا بعد از گذشت یک سال خمسی، ۲۰ درصد از دارایی خود را بابت خمس پرداخت کند. در چنین شرایطی، این پرسش برای بسیاری از خانوادهها و دختران جوان و مجرد وجود دارد که آیا از پساندازی که برای تهیه جهیزیه دارند، باید خمس پرداخت کنند یا خیر؟
استفتائات تعدادی از مراجع تقلید را بررسی میکنیم:
خمس پسانداز برای تهیه جهیزیه
پرسش: دختری مبلغی از درآمد خود را برای تهیه جهیزیه ازدواج (که زمان آن مشخص نیست) پسانداز میکند. آیا به پسانداز او خمس تعلق میگیرد؟
آیات عظام امام خمینی (ره)، تبریزى، صافى، سیستانى، مکارم و وحید: آرى، خمس دارد.
آیتالله خامنهاى: اگر براى تهیه جهیزیه در آینده نزدیک (مثلًا تا دو سه ماه پس از سال خمسى) پسانداز شده باشد و با پرداخت خمس آن نتواند آنها را تهیه کند، خمس ندارد.
آیتالله بهجت (ره): چنانچه پسانداز کوتاه مدت (مثلًا تا سه سال) باشد، خمس ندارد.
آیتالله نورى: خمس ندارد.
خمس اصل جهیزیه و تزئینات خانه عروس
پرسش: آیا به جهیزیه و ظروف تزئینی که داخل ویترین خانه عروس قرار میگیرد، خمس تعلق میگیرد؟
آیتالله خامنهای: جهیزیه خمس ندارد.
آیتالله العظمی مکارم شیرازی: آنچه معمولاً مورد نیاز است خمس ندارد، هرچند استفاده نشده باشد.
آیتالله العظمی سیستانی: بله، خمس دارد.
آیتالله هادوی تهرانی: خیر.
خمس جهیزیهای که بعد از عقد تهیه میشود
پرسش: اگر جهیزیه دختری بعد از عقد تهیه شود، ولی به دلیل مشکلات مالی مرد، مراسم عروسی چند سال به تأخیر بیفتد، آیا باید خمس جهیزیه پرداخت شود؟
آیتالله خامنهای: بر فرض مذکور، جهیزیه خمس ندارد.
آیتالله نوری همدانی: در فرض سؤال خمس ندارد.
آیتالله صافی گلپایگانی: در مثل فرض سؤال، جهیزیه خمس ندارد.
آیتالله مکارم شیرازی: خمس ندارد و اگر خمس تعلق هم گرفته باشد، بخشیدیم.
آیتالله سیستانی: اگر متعارف چنین باشد که انسان جهیزیه دخترش را در سالهای متعدد تدریجاً تهیه کند و تهیه نکردن جهیزیه منافی شأنش باشد، هرچند از جهت اینکه نتواند در وقتش تهیه کند، اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری جهیزیه بخرد که از شأنش زیاد نباشد و عرفاً تهیه آن مقدار در یک سال جزو مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود، خمس آن را لازم نیست بدهد. اما اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه کند، باید خمس آن را بدهد. همچنین هنگامی خمس آن واجب میشود که پس از بردن آن به خانه شوهر یک سال گذشته باشد و مورد استفاده قرار نگیرد.
آیتالله شبیری زنجانی: خمس دارد، مگر مقداری از جهیزیه مورد نیاز و در شأن ایشان که متوقف بر پسانداز باشد و تهیه آن از راه دیگر (مثل قرض کردن بدون هتک حیثیت) در موعد خود ممکن نباشد، که در این صورت خمس ندارد.
خمس واحد مسکونی بهعنوان جهیزیه
پرسش: به دخترم یک واحد مسکونی بهعنوان جهیزیه عروسی دادهام. آیا این واحد مسکونی، خمس دارد؟
آیتالله خامنهای: اگر هبه واحد مسکونی که به دخترتان بخشیدهاید عرفاً مطابق شأن شما محسوب شود و در بین سال خمسی بخشیده باشید، دادن خمس آن واجب نیست.