لزوم بورس محور شدن اقتصاد کشور/ برای حمایت از تولید نظام مالیاتی کشور باید اصلاح شود

فریبرز نعمتی؛ تولیدکننده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو با اشاره به اینکه ثبات در قوانین تولید در کشور نشان دهنده این است که سیستم ما اشراف مناسبی نسبت به آینده کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تولید دارد، بیان کرد: برهمین مبنا قوانین را وضع می‌کند و بعد از ابلاغ، پیشران‌ها و تمام فعالیت‌های اقتصادی برمبنای آن قوانین برای حداقل یک سال آینده خود برنامه ریزی می‌کنند. وقتی که این قوانین ثبات نداشته باشد، پیامد‌های بدی دارد. اول اینکه پیشران‌های اقتصادی نمی‌توانند پیش بینی‌های مناسب را برمبنای بودجه داشته باشند و برنامه ریزی‌های مناسب وجود نخواهد داشت و باعث خسارت در بنگاه‌های تجاری و پیشران‌های اقتصادی می‌شود. نبود برنامه ریزی باعث می‌شود که ظرفیت تولید به طور کامل استفاده نشود و ممکن است تولیدکننده نیروی خود را تعدیل کند.

کاهش توان خرید مردم باعث افت تولید می‌شود
وی ادامه داد: تغییر مداوم قوانین در خصوص صادرات هم همین مشکلات را به وجود می‌آورد. بسیاری از مردم در شرایط فعلی توان خریدشان کاهش یافته است و این موضوع باعث کاهش تولید هم می‌شود. تنها راه فعلی تولیدکنندگان در شرایط حال حاضر، صادرات است و اگر دولت هم بخواهد با توجه به شرایط اقتصادی روز، صادرات را محدود کند و قوانین آن را هر روز تغییر دهد، بازار‌های صادراتی هم از بین می‌رود و ناگهان ممکن از بنگاه تولیدی از کار بیفتد.

کره همزمان رشد صنعتی خود را با ما شروع کرد
نعمتی با تبیین اینکه کره جنوبی یکی از آن کشور‌هایی بود که همزمان با ایران رشد صنعتی خود را شروع کرد، بیان داشت: کره ای‌ها از همان اول تکلیف خود را با سیستم اقتصادی شان روشن کردند و سیستم سرمایه داری را انتخاب کردند و از قوانین همان سیستم تبعیت کردند. برای اینکه پیشرفت کنند، تمام کار‌های لازم را بررسی و از مشاور‌های مختلف استفاده کردند و به همان موازات سعی کردند رابطه خوبی با همه کشور‌ها داشته باشند که همین موضوع هم باعث جذب سرمایه خارجی در کره جنوبی شد و با وضع قوانین آسان‌تر مثل قوانین مالیاتی، قوانین کار و قراردادن امکانات مناسب در اختیار کارآفرینان، وارد شدن تکنولوژی در کشور باعث شد تا به سرعت رشد کنند. آن‌ها از سنین پایین به جامعه آموزش دادند تا چرخ اقتصاد را بر مبنای قوانین خود بچرخانند، جالب است بدانید که کره جنوبی منابع زیادی هم ندارد.

به صنایع زیان ده خودرویی توجه بیش از اندازه کردیم
این فعال حوزه تولید افزود: ما هیچوقت هیچ برنامه درستی در زمینه تولید نداشتیم و همین موضوع باعث عقب ماندگی ما شد. کشور ما حالت جزیره‌ای دارد و به طور متمرکز در زمینه تولید اداره نمی‌شود و افرادی که مسئولیت‌های مختلف در حوزه سیاست گذاری تولید داشته اند، تخصص لازم را نداشتند و با آزمون و خطا جلو رفته اند. از طرف دیگر به بخشی از صنایع، بیش از اندازه توجه کردیم. به عنوان مثال زیان خودروساز‌ها را پذیرفتیم و برای اینکه زنده بمانند، به آن‌ها پول پاشی می‌کردیم و مسئولانشان هم تخصص زیادی در این زمینه نداشته اند و کلی شخص به صورت بی برنامه در این صنایع استخدام شدند، اما در نهایت به نتیجه خاصی نرسیدیم و اگر این فرمان ادامه پیدا کند، این مشکلات هم ادامه پیدا خواهد کرد.
نعمتی ادامه داد: یکی از علت عقب ماندگی ما این است که ما منایع بسیار زیادی داریم و، چون پول دم دستمان است، تا مشکلی به وجود می‌آید، از همین منابع استفاده می‌کنیم. پیشرفت یک کشور مستلزم نیاز است و وقتی نیاز در جایی به وحود می‌آید، برای رفع آن تلاش می‌کنند و بعد از کسب دانش به فناوری می‌رسند.

سیستم اقتصادی ما باید بورس محور باشد، نه بانک محور
وی اضافه کرد: سیستم بانکی باتوجه به سیستم مدیریت پول و منابع نقدی از طریق بانک‌ها مدیریت می‌شود و سیستم اقتصادی ما عملا بانک محور است و بورس محور و سهام محور نیست. یعنی پول‌ها از کل جامعه در بانک‌ها جمع می‌شود و در قالب اعتبارات، تسهیلات و اشکال مختلف در اختیار صنایع قرار می‌گیرد. زمانی که بانک را یک بنگاه اقتصادی می‌بینیم، باید سود کنیم، در یک مقطعی سیستم بانکی را رها می‌کنیم و سود‌های کلان می‌کند، درحالی که باید آن‌ها را در قالب سیستم مالیاتی کنترل کنیم. در مواقعی هم که سیستم بانکی تحت فشار قرار می‌گیرد و شرایط برایشان خوب نیست، برای اینکه بانک‌ها ورشکسته نشوند، حمایت می‌کنیم و مانع این موضوع می‌شویم. باید بانک‌ها را به حال خودشان رها کنیم و مستقل باشند، حتی اگر قرار است ورشکسته شوند، مشکلی ندارد.

نیابد نگران ورشکسته شدن بانک‌ها باشیم
این فعال تولیدکننده اظهار داشت: قرار نیست شرکتی که تاسیس می‌شود اصلا ورشکسته نشود و همیشه نگران این موضوع باشیم، اما همیشه به این بانک‌ها پول تزریق می‌کنیم و آن‌ها را ساپورت می‌کنیم، به جای اینکه مدیرانی را در بانک‌ها قرار دهیم تا سیستماتیک فکر کنند و به سیستم بانکی هم دستور می‌دهیم تا یک سری اعتبارات را پرداخت کند. باید یک چهارچوب مشخصی را برای بانک‌ها در نظر بگیریم تا در قالب آن تصمیم گیری کنند. وقتی سیستم بانکی را یک روز ساپورت کنید و یک روز به حال خودش رها کنید، این سیستم بانکی هم به تصمیمات دولت وابسته می‌شود و وقتی به مشکل برمی خورد، انتظار کمک از دولت را دارد، درحالی که مدیریت مستقلی داشته باشد، در شرایط سخت بلافاصله به سمت نقد کردن دارایی‌های غیرمولد خود می‌رود.

باید قانون محکمی در برابر فعالیت‌های غیرمولد باشد
نعمتی با اشاره به اینکه بانک یک سیستم اقتصادی است و وقتی یک شرکت در شرایط بازار قرار می‌گیرد، نگاه می‌کند تا چه جایی برایش سرمایه گذاری به صرفه تری وجود دارد، بیان کرد: وقتی قانون محکمی وجود ندارد که جلوی بانک‌ها را در سرمایه گذاری غیربانکی بگیرد، نتیجه آن می‌شود شرایط فعلی که داریم. به عنوان مثال صندوق‌های سرمایه گذاری ثابت در بورس، طبق قانون موظفند بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد منابعی که جمع می‌کنند را اوراق بخرند که پرداخت و اصل و بهره آن تضمین شده است و هیچ ریسکی ندارد. فرض کنید صندوق‌های سرمایه گذاری ثابت که در بورس هستند، از این قانون تخطی کنند و به سمت خرید ساختمان، طلا و ارز بروند و این مشکل را با بانک‌ها داریم. در مقاطعی بانک‌ها خودشان به عنوان معاملات ملکی، طلا و ارز شده بودند و از نقل و انتقالات وجوهات خارج از کشور پول و کارمزد غیرمعمول می‌گرفتند که در چهارچوب کار بانک نیست.

لزوم ورود پیشران‌ها به بورس
وی با بیان اینکه پیشنهاد من این است، به جای اینکه کشور بانک محور باشد، باید بورس محور باشد، ادامه داد: باید تمام شرکت‌ها تلاش کنند تا سهامشان وارد بورس شود و وظیفه بانک فقط باید نگهداری پول باشد. شرکت‌های تولیدی و پیشران‌ها باید در بورس پذیرفته شوند و در آنجا وقتی سودآور شدند، مردم جذب می‌شوند تا با سرمایه‌های خرد خود، سهام آن شرکت را بخرند. به این شکل اشخاصی که سهام آن شرکت را می‌خرند، برخلاف افرادی که در بانک سپرده می‌گذارند، سود تضمین شده ندارند و در سود و زیان شرکت شریکند، درحالی که افرادی که سپرده می‌گذارند، انتظار یک سود قطعی دارند، درحالی که ممکن است آن بانک سود یا زیان بکند.

تیر خلاص بر پیشران‌ها با لایحه جدید اصلاحیه قانون مالیاتی
نعمتی افزود: نقش سازمان امور مالیاتی در فعالیت بنگاه‌های اقتصادی بسیار مهم است. سازمان امور مالیاتی مثل یک جزیره کاملا مستقل رفتار می‌کند. این سازمان یک سری قوانین دارد و در سال‌های اخیر سعی کرده تا خودش را در جایگاهی قرار دهد که در هر شرایطی مالیات را دریافت کند. سازمان امور مالیاتی باید هماهنگ با کل بدنه دولت و کشور باشد و برای اینکه بنگاه‌های اقتصادی از بین نروند، با توجه به شرایط کشور جلو برود. درحال حاضر شرایط طوری است که تمام فشار‌ها را پیشران‌ها باید تحمل کنند. سیستم مالیاتی فعلی ما کارآمدی لازم را ندارد و نواقصش زیاد است و اخیرا هم لایحه‌ای را در قالب اصلاحیه قانون مالیات تنظیم می‌کنند، که تیر خلاصی بر ادامه فعالیت‌های پیشران‌ها خواهد بود و به صلاح نیست.

سازمان امور مالیاتی باید متناسب با شرایط با مودیان رفتار کند
این فعال تولیدکننده مطرح کرد: باید قوانین طوری طراحی شود که نیاز به این همه بخشنامه نداشته باشد و به حدی شفاف باشد که همه بفهمند چگونه اجرایش کنند. سازمان امور مالیاتی باید متناسب با شرایط با مودیان رفتار کند و دولت باید بنابر شرایط درخواست اصلاح قوانین داشته باشد و تاییدیه آن را از مجلس بگیرد و نه اینکه تمام سنگینی خودش را بر بخش تولید بگذارد و همین موضوع باعث ورشکستگی تولید می‌شود. ما نتوانستیم به مسئولان بفهمانیم، تورمی که به وجود می‌آید، باعث می‌شود کالایی که تولید کننده خریده باشد و در انبار قرار داده باشد، حین تولید ناگهان قیمت‌ها بالا می‌رود و این کالا قرارداد دارد و نمی‌تواند به هر قیمتی بفروشد و طبق قرارداد می‌فروشد. حالا وقتی یک صادراتی انجام داده است، سود محسوب نمی‌شود و ناشی از ارزش افزوده ناشی از تورم است و سال بعد این قضیه خنثی می‌شود.

افزایش نرخ ارز سودی برای تولیدکنندگان ندارد که از آن مالیات اخذ می‌کنند!
نعمتی در پایان اظهار داشت: از طرفی صادرکننده‌ای کالایش را تولید و صادر می‌کند و ارز آن را می‌گیرد، تا ارز به دستش برسد، قیمت ارز بالا می‌رود و این سود نیست، زیرا به محض اینکه پول را بگیرد باید مواد اولیه را به چند برابر قیمت تهیه کند و دولت و سازمان امور مالیاتی نباید این موضوع را به عنوان سود ببیند و باید بدانیم که اقتصاد پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و باید از نظرات کارشناسان حرفه‌ای استفده کرد. سیستم فعلی مالیاتی بیشتر ترمزی برای پیشران هاست و به آن‌ها کمک چندانی نمی‌کند. درحالی که اشخاصی در جامعه گردش‌های مالی عجیبی دارند و از تمام امکانات کشور هم استفاده می‌کنند، اما مالیاتی پرداخت نمی‌کنند.