مردم چگونه از اصالت کالا‌‎ها اطمینان یابند؟/ سامانه جامع گارانتی در دسترس خریداران کالا

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ وفور شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش، همواره موجب سردرگمی مصرف‌کنندگان شده و برچسب‌های خدمات و گارانتی‌های نامعتبر بر روی کالا‌ها، هزینه و خسارت‌های زیادی را به خریداران تحمیل کرده داشت. به همین دلیل سیاست‌گذار، سامانه جامع گارانتی را با هدف ساماندهی و یکپارچه‌سازی خدمات پس فروش از سال ۹۸ و در چندین فاز مورد بهره‌برداری قرارداد.

بر همین اساس از هفته گذشته، جدیدترین ضوابط در مورد خدمات پس فروش به شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات ابلاغ شد. بر اساس این ضوابط خدماتی که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش موظف به انجام آن هستند از طریق سامانه جامع تجارت به‌صورت آنلاین قابل‌رصد و پیگیری است. علاوه بر این، اصلاحاتی در مورد تغییر مدت خدمات پس از فروش و امکان ثبت شکایات، در این آیین‌نامه ایجاد شده است.

وزارت صمت به دنبال ساماندهی خدمات پس از فروش

در همین خصوص حمید محله‌ای، مدیرکل دفتر خدمات فنی مهندسی وزارت صمت، در یک برنامه تلویزیونی، پیرامون ابلاغ آیین‌نامه خدمات پس از فروش گفت: متأسفانه در گذشته به موضوع «خدمات پس از فروش» به‌صورت جدی پرداخته نشده و با تغییرات صورت‌گرفته در وزارت صمت، این مسئله مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت.

وی ادامه داد: نباید به موضوع خدمات پس از فروش به‌عنوان هزینه نگاه شود؛ در خصوص این مسئله صرفاً فقط مصرف‌کنندگان مطرح نیستند و تولیدکنندگان نیز باید نسبت به موضوع خدمات پس از فروش حساس باشند چرا که این موضوع آینده و سهم آنان از بازار را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

محله‌ای در مورد ضوابط جدید توضیح داد: در طول یک سال گذشته، ابتدا نسبت به تغییرات مناسب در ضوابط اجرایی خدمات پس از فروش اقداماتی انجام شد. این تغییرات در تعامل با بخش خصوصی، تولیدکنندگان، انجمن حمایت از خدمات پس از فروش و انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان صورت گرفت.

توجه ویژه به حقوق خریداران کالا در قوانین مربوط به گارانتی

مدیرکل دفتر خدمات فنی مهندسی وزارت صمت اظهار داشت: ضوابط ابلاغ شده که حدود ۱۰ سال از زمان آن می‌گذرد، منوط به ابلاغ وزیر صمت بود و هر تغییر کوچکی نیازمند طی این فرآیند بود.

این مقام مسئول ادامه داد: بنابراین برای حل این مسئله، کارگروه خدمات پس از فروش با عضویت تمامی فعالان حوزه تولید کالا‌های سرمایه‌ای و بادوام، در وزارت صمت تشکیل شد. در این کارگروه مصوب شد که تغییرات تفویض شده از طریق آیین‌نامه و با ابلاغیه وزیر صمت، اگر مصوبه این کارگروه باشد، قابلیت اجرا شدن داشته باشد؛ مانند اضافه و کم‌شدن مدت‌زمان ضمانت کالا.

وی افزود: به طور مثال در گذشته مشخص نبود که چه کالا‌هایی مشمول نصب اجباری می‌شوند؛ بنابراین تمامی قواعد به‌صورت کامل از نو تعریف شدند و مصرف‌کننده در هر موردی از حقوق خود، آگاه است. در آیین‌نامه جدید کاملاً مشخص شده است که تولیدکننده، فروشنده و ارائه‌کننده خدمات پس از فروش چه وظایفی دارد.

محله‌ای توضیح داد: در آیین‌نامه جدید، کالا‌ها گروه‌بندی شده‌اند، البته این گروه‌بندی قبلاً هم وجود داشت؛ اما تعداد گروه‌ها افزایش پیدا کرده است. به‌عنوان‌مثال در این ضوابط برای مبلمان، تلفن همراه، اجزا و قطعات کامپیوتر به‌صورت جداگانه و اختصاصی پرداخته شده است.

وی دررابطه‌ با ضمانت اجرایی این بخش‌نامه بیان کرد: در ماده چهار قانون حمایت از مصرف‌کنندگان صراحتاً آمده است که در خصوص تمامی کالا‌های سرمایه‌ای و بادوام، تولیدکننده یا واردکننده مکلف است خدمات پس از فروش را ضمانت کند؛ یعنی در طول مدت ضمانت تمامی کالا‌ها اگر عیب و ایرادی پیدا کردند یا نیاز به سرویس‌های دوره‌ای داشته باشند، باید به‌صورت رایگان ارائه شود.

مدیرکل دفتر خدمات فنی مهندسی وزارت صمت تشریح کرد: کالا‌ها پس از اتمام دوره ضمانت بسته به نوع آن، مشمول خدمات پس از فروش کالا در دوران تعهد هستند؛ یعنی تولیدکننده و واردکننده موظف است که مراکز تعمیر و قطعات موردنیاز این کالا‌ها را در اختیار داشته باشد تا برای مصرف‌کنندگان، خدمات را به‌نحوی‌که در ضوابط به آن اشاره شده است ارائه دهند.

محله‌ای ادامه داد: در گذشته، ضوابط خدمات پس از فروش در آیین‌نامه فقط به صورت کلی بیان شده بود؛ اما در آیین‌نامه جدید به همه موارد به‌صورت جزئی پرداخت شده است.

مردم چگونه از اصالت کالا‌‎ها اطمینان یابند؟

وی با اشاره به اختصاص شناسه کالا و کد رهگیری برای تمامی کالا‌هایی که مشمول خدمات پس از فروش هستند، بیان کرد: برای جلوگیری از ارائه کد‌های متعدد، کد رهگیری کالا هنگام فعال‌سازی خدمات پس از فروش نیز مورداستفاده قرار خواهد گرفت. به عبارتی مصرف‌کننده می‌تواند با کد رهگیری، اصالت کالا را استعلام کند و به هنگام استفاده از خدمات پس از فروش نیز می‌تواند برای پیگیری روند از همان کد استفاده نماید.

وی تأکید کرد: اگر کالایی کد رهگیری نداشته باشد، اصالت ندارد و مشمول خدمات پس از فروش نیز نخواهد شد.

خریداران کالا به سامانه جامع گارانتی مراجعه کنند

محله‌ای در پایان اظهاراتش گفت: خواهش ما از شهروندان این است که در سایت irangs.ir ضوابط و مقررات را مطالعه کرده و همچنین در این سایت ثبت‌نام کنند تا با کارتابلی که در اختیار آنان قرار داده می‌شود، اصالت تمامی لوازم‌خانگی که بادوام محسوب می‌شوند را از طریق شناسه کالا در این سامانه بررسی کنند.

به گزارش دانشجو، بر اساس اظهارات مقامات مسئول در وزارت صمت، مخاطب اصلی سامانه جامع گارانتی، در درجه اول مصرف‌کنندگان هستند؛ آن‌ها می‌توانند قبل از خرید با استعلام کد رهگیری کالا در این سامانه از اصالت گارانتی کالای خود مطمئن شود؛ از طرفی در این سامانه امکان ثبت و پیگیری شکایت از شرکت‌های خدمات پس از فروش امکان‌پذیر شده است.