مکانیزم آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران چگونه است؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، هفته‌ی گذشته بود که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی از آزادسازی همه منابع ارزی ایران در کره جنوبی خبر داد و گفت: این منابع بصورت پرداخت بانکی جهت خرید کالا‌های غیرتحریمی (نهاده دامی و دارو) استفاده می‌شود.

لازم به تاکید است که نزدیک به ۷ میلیارد دلار از منابع ارزی کشورمان به واسطه‌ی فروش نفت و میعانات گازی به کره جنوبی، طی سال‌های پایانی دهه ۹۰ بصورت وون (واحد پول ملی کره جنوبی) به بانک‌های کره جنوبی واریز شده بود که به دلیل تحریم‌های بانکی، بانک مرکزی دسترسی به این منابع ارزی نداشت و این منابع بلوکه شده بودند. به عبارت دیگر از سال ۲۰۱۹ با توجه به کارشکنی‌های صورت گرفته حتی امکان استفاده از منابع ارزی خود برای مصارف غیر تحریمی از جمله واردات کالا‌های اساسی را نیز نداشت که این موضوع بایستی از سوی مراجع قضایی پیگیری شود.

همچنین گفتنی است در طی این سال ها، نه تنها به منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی، هیچ سودی تعلق نگرفت حتی به دلیل سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی کره بعد از همه گری کرونا، در نتیجه کاهش برابری وون به دلار، نزدیک به یک میلیارد دلار از آن منابع با کاهش ارزش برابری مواجه شد. اما در نهایت با توجه به توافقی که در خصوص تبادل زندانی‌ها میان ایران آمریکا صورت گرفت فرایند انتقال این منابع به حساب بانک‌های ایرانی در قطر آغاز شد که احتمالا بین ۴ تا ۶ هفته فرایند انتقال طول بکشد.

مکانیزم آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره چگونه است؟

مکانیزم آزادسازی منابع بلوکه شده ایران، دارای پیچیدگی‌های مختلفی است. منابع ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دو بانک ووری بانک (Woori Bank) و آی بی کی (Industrial Bank of Korea) کره جنوبی بلوکه شده بود. با توجه به اینکه این منابع با پول محلی کره جنوبی (وون) در این دو بانک نگه داری می‌شد ابتدا به حساب بانک مرکزی سوئیس در کره واریز خواهد شد تا آنجا فرایند تبدیل وون به یورو صورت گیرد.

نکته‌ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که با توجه به وجود محدودیت در خصوص تبدیل وون به یورو که حداکثر هفته‌ای ۵۰۰ میلیون وون کره اجازه تبدیل به یورو دارد، این فرایند احتمالا بین ۴ تا ۶ هفته طول خواهد کشید.

سپس بعد از تبدیل منابع ارزی در قالب وون کره جنوبی به یورو (که در نهایت مبلغی حدود ۵.۳ میلیارد یورو خواهد شد) و تحویل کامل این منابع به حساب بانک مرکزی کشور سوئیس در آلمان، این منابع به دو بانک در قطر واریز خواهند شد. بر همین اساس ۶ بانک خصوصی ایرانی به افتتاح حساب در این دو بانک قطری اقدام کرده اند که پس از وصول این منابع به بانک‌های قطری، ۵.۳ میلیارد یورو معادل حدود ۶ میلیارد دلار با نسبت‌های مختلفی به حساب آن‌ها واریز خواهد شد.

لازم به ذکر است پس از واریز منابع ارزی بلوکه شده‌ی ایران، در فاصله زمانی ۴ الی ۶ هفته آتی دسترسی بانک مرکزی به طور کامل به این منابع ایجاد خواهد شد که با توجه به اعلام رئیس کل بانک مرکزی ایران می‌تواند برای خرید کالا‌های غیرتحریمی از جمله نهاده‌های دامی که بیشترین مصرف ارزی کشور متعلق به این گروه کالایی است، از آن‌ها استفاده کند. لازم به ذکر است منابع ارزی بانک مرکزی در قطر تا سقف قابل توجهی بیمه خواهد شد و تحت تاثیر نوسانات احتمالی قرار نخواهد گرفت.

گشایش‌های ارزی در راه است

اما نکته‌ی مهم تری که در خصوص آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی در یک فرایند ۴ الی ۶ هفته‌ای با توجه به توافق صورت گرفته با کره وجود دارد این است که آزادسازی این منابع گشایش‌های قابل توجهی را برای اقتصاد ایران با توجه به مثبت بودن تراز تجاری کشور در بر خواهد داشت.

گفتنی است با بازشدن دسترسی بانک مرکزی به این منابع ارزی، بانک مرکزی می‌تواند از این منابع برای واردات نهاده‌های دامی که بیشترین بخش سبد وارداتی ایران را (حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد) به خود اختصاص می‌دهند، استفاده کند.

از طرفی با توجه به برقراری تعادل در تراز تجاری کشور و برابری میزان واردات کشور با صادرات نفتی و غیر نفتی، حتی می‌توان از این منابع برای واردات خودرو استفاده کرد و چشم انداز‌های مثبتی را در این حوزه ترسیم کرد چرا که بانک مرکزی می‌تواند این ارز‌ها را به بالاترین نرخی که فضای ارزی کشور را برهم نزند، در اختیار متقاضیان قرار دهد و از این منظر فرایند واردات خودرو تسهیل شود.