جای خالی صنایع تبدیلی در معدن‌داری خراسان شمالی / وقتی فعالیت معدنی صرفه اقتصادی ندارد!

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو؛ معادن همواره یکی از ظرفیت‌های قابل توجه هر منطقه بوده است به طوری که وفور معدن در یک شهر یا استان می‌تواند زمینه اشتغال بسیاری را فراهم سازد. خراسان شمالی اگر چه وسعت زیادی به نسبت سایر استان‌ها ندارد، اما از ۶۸ ماده معدنی شناسایی شده در کشور ۲۸ مورد آن در خراسان شمالی نیز یافت می‌شود.

اما این ظرفیت بزرگ آنچنان که باید و شاید فعال نیست و مشکلات متعددی بر سر راه معادن استان قرار دارد. خام فروشی را می‌توان یکی از عمده‌ترین مشکلات معادن استان برشمرد؛ سالانه ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تُن ماده معدنی از معادن خراسان شمالی استخراج می‌شود که بیشتر این مواد خام فروشی می‌شود.

پیمانکارانی که نیستند

بر اساس ماده ۲۰ قانون معادن؛ دارندگان مجوز‌های اکتشاف و بهره‌برداری و اجازه برداشت که به تعهدات خود عمل نکنند با تعیین مهلتی مناسب اخطار دریافت و در غیر این صورت با تایید شورای عالی معادن ملزم به پرداخت خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات مربوط می‌شوند و یا در نهایت برای ادامه عملیات فاقد صلاحیت شناخته می‌شوند.

مهدی سجادی، رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان شمالی هفته گذشته در جمع خبرنگاران گفته که ۶۰ معدن استان بر اساس ماده ۲۰ معادن مشمول خسارت و سلب صلاحیت شد و آماده واگذاری به متقاضی جدید است.

به گفته او، این معادن چندسالی است بلاتکلیف مانده و حالا منتظر برگزاری مزایده هستند. 

براساس اظهارات سجادی ۲۸۰ فقره معدن در خراسان شمالی پروانه بهره برداری دارند و از این تعداد ۲۲۰ معدن فعال است البته شماری از این معادن با ظرفیت پایین فعالیت دارند.

بیشتر بخوانید:

• آلومینا نیازمند بوکسیت ارزان داخلی / آیا مدیران به هم‌افزایی درباره برداشت بوکسیت از معادن داخلی می‌رسند؟
• ۲۷۷ معدن با پروانه بهره برداری در خراسان شمالی / تحقق توسعه پایدار در استان با توجه به همه جوانب
• تعیین تکلیف آلبلاغ بعد از سال‌ها/ معدن به فولاد مبارکه واگذار شد

رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان شمالی در همان جلسه اظهار کرده بود که طولانی بودن زمان پاسخ استعلام‌ها از محیط زیست و منابع طبیعی و سخت گیری‌ها که در بیشتر موارد منجر به پاسخ‌های منفی می‌شود، معدن کاران را در همان گام نخست از ادامه راه منصرف می‌کند و باید این مشکلات برطرف شود.

خام فروشی بلای جان معادن خراسان شمالی

نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، طولانی بودن فرآینده پاسخگویی به استعلام‌ها، کمبود ناوگان و فرسوده بودن ماشین آلات از جمله مشکلاتی است که عدم چاره جویی آن روز به روز به مشکلات معادن استان افزوده می‌کند.

داستان خام فروشی معادن این خطه آنجا دردناک‌تر می‌شود که خراسان شمالی در درآمد خانوار و بسیاری از شاخص‌های توسعه در رده‌های آخر جدول استان‌ها قرار دارد و ایجاد صنایع تبدیلی و واحد‌های فرآوری، تاثیر بسیار زیادی در رونق تولید و جهش اقتصادی این استان خواهد داشت.

مهیار مشایخی، معاون صنایع و معادن اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در این باره گفت: بیشتر مواد معدنی که به صورت خام از استان خارج می‌شود شامل باریت، سرب و روی، سنگ گچ، مرمر و مرمریت است.

او اظهار کرد: مرمر پرتغالی تنها ماده معدنی استان است که از کشور خارج می‌شود و با توجه به لوکس و گران بودن این ماده معدنی و عدم مصرف در داخل منجر به فروش خارجی و صادرات شده است و حتی سنگ‌های مرمریت که ذخیره بالایی در استان دارد نیز قابلیت صادرات و ارزآوری بالایی دارد.

مشایخی خاطرنشان کرد: مشکل اصلی خام فروشی مواد معدنی در استان بیشتر مربوط به نبود صنایع تبدیلی برخی از مواد معدنی در استان و یا کافی نبودن ذخیره برای سرمایه گذاری بلند مدت برای این معادن است.

اقدامات انجام شده برای رونق معادن استان

حسین حاجی بیگلو، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: ۷۷ معدن خراسان شمالی غیر فعال است که فعالیت مجدد آن در دستور کار قرار دارد.

حاجی بگلو با اشاره به اینکه تامین زیرساخت‌های معادن غیرفعال تا حدی انجام شده، ولی با توجه به محدودیت اعتبار مشکل راه و برق هنوز وجود دارد، بیان کرد: راهسازی به طول ۵۰ کیلومتر در معادن غیرفعال انجام و برق رسانی۲ معدن نیز از اقداماتی است که برای تامین زیرساخت معادن در دولت سیزدهم انجام شده است.

به گفته حاجی بگلو؛ ۵۸ معدن استان مشمول اجرای ماده ۲۰ معادن هستند، اما به علت نبود توجیه اقتصادی به دلیل شرایط روز عرضه و تقاضا و تحریم‌های ظالمانه، این معادن متقاضی ندارند.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی تصریح کرد: در حال حاضر تاکید ما بر فعالسازی معادن غیر فعال با استفاده از ظرفیت شورای معادن استان و کمیته ذیل آن است.