به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اگرچه در سال‌های اخیر صحبت از انرژی‌های پاک و نو و جایگزینی آن‌ها با سوخت‌های فسیلی است، اما آمار‌ها نشان می‌دهند که دست کم تا نیم قرن آینده، نفت و گاز همچنان نقشی تعیین کننده در تأمین انرژی جهان خواهند داشت.
نقش ویژه ذخایر گازی در جهان
این در حالی است که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد مصرف انرژی دنیا روز به روز بیشتر شده است، اما این انرژی‌ها هنوز نتوانسته‌اند با نفت و گاز برابری کنند و این موضوع از تصمیم اخیر وزیران کشور‌های عضو گروه هفت مشخص است چرا که آنان برای توسعه‌ی ذخایر گاز سرمایه‌گذاری کرده‌اند و این مسئله نشان‌دهنده‌ی نقش ویژه‌ی ذخایر گازی در دهه‌های پیش‌رو است.
اگرچه انتقادات زیادی به کشور ما وارد است که در سبد انرژی مصرفی‌اش سهم اندکی از انرژی تجدیدپذیر دارد اما ایران همچنان از ذخایر عظیم انرژی فسیلی بهره‌مند بوده و جهان همچنان به این منبع انرژی نیازمند است.
ایران در حال حاضر دارای ۳۲ تریلیون متر مکعب گاز و ۱۵۸ میلیارد بشکه نفت اثبات شده است و به ترتیب در جایگاه دوم و سوم بزرگترین دارندگان این منابع به شمار می‌رود. حجم بالای این منابع سبب شده تا ایران به طور بالقوه، یکی از کشور‌های دارای پتانسیل در عرصه‌ی تجارت انرژی به شمار بیاید.
ایران در طول سال‌های گذشته، همواره به تولید و فروش نفت و گاز، بیشتر نفت می‌اندیشیده اما اکنون که این ذخایر به نیمه‌ی عمر خود رسیده‌اند، لازم است تا کشور نیز دیپلماسی خود را همراه با زمانه تغییر دهد.
اروپا به دنبال جایگزینی گاز روسیه
جنگ روسیه و اوکراین در حال حاضر تحولات عظیمی را در حوزه‌ی انرژی پدید آورده و می‌توان گفت تغییراتی که در این حوزه به وجود آمد، تا پیش از این جنگ وجود نداشت و در واقع به بحرانی بزرگ برای انرژی اروپا بدل شد، اما از سوی دیگر، سبب تقویت منطقه‌گرایی هم شد. کاهش و قطع احتمالی روابط انرژی روسیه و غرب باعث شده این کشور برای عرضه انرژی خود به نقاط دیگر، ازجمله جنوب غربی آسیا، توجه کند. این در حالی است که اروپا هم در پی جایگزینی برای گاز روسیه است.
چنین شرایطی سبب شده تا دولت‌ها تلاش کنند در عرصه‌ی سیاسی-اقتصادی، نقشی برای خود برگزینند تا منافعشان را تأمین کنند. به عنوان مثال ترکیه در پی جنگ اوکراین و روسیه، تلاش می‌کند به یک هاب گازی بدل شود، اما ایران با وجود موقعیت جغرافیایی خاص و دارا بودن حجم بالایی از ذخایر گازی، از این بازی عقب ایستاده است. اگرچه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی در این راستا صورت گرفته، اما به نظر می‌رسد مسئولین هنوز آنچنان که باید، شرایط خاص منطقه‌ای را درک و از آن استفاده نکرده‌اند.
ایران یکی از مهمترین کشور‌ها از منظر دارا بودن منابع انرژی است که اگر در این برهه‌ی حساس نتواند تصمیم درستی بگیرد و بر نقش خود در منطقه پافشاری کند، در آینده از این نقطه که می‌توانست باعث رشد و پیشرفت باشد، ضربه بخورد.
ضروری است راهبرد دیپلماسی انرژی کشور مورد بازنگری و طراحی مجدد قرار گیرد. طرح تجارت انرژی کشور باید به گونه‌ای باشد که اولاً ضمن حداکثرسازی منافع سیاسی و اقتصادی، در مقابل تحریم مقاوم باشد و ثانیاً در راستای جانمایی جدید ایران در اقتصاد بین الملل مبتنی بر مزیت‌های کشور قرار گیرد.
ایران می‌تواند به قطب انرژی جهان تبدیل شود
ایران در حال حاضر با دارا بودن ذخایر انرژی و قرار گرفتن در منطقه‌ی حساس جغرافیایی، با توجه به شرایط جهانی و بحران انرژی در پی جنگ اوکراین و روسیه، در صورت اتخاذ تصمیمات درست و مدیریت منابع و ارتباطات مؤثر، می‌تواند به یکی از قطب‌های انرژی در جهان بدل شود. اگرچه در این میان دست‌انداز‌های مختلفی وجود دارد که در رأس آن‌ها، غول تحریم‌ها ایستاده، اما باید به راهکار‌های گوناگونی که وجود دارد اندیشید.
یکی از راه‌هایی که ایران برای گسترش منطقه‌ای انرژی خود برگزیده، ارتباط با عربستان بوده است. جواد اوجی، وزیر نفت، به تازگی در خصوص ارتباط مؤثر ایران و عربستان گفته است: صنعت نفت می‌تواند نقش محوری در تقویت منافع مشترک اقتصادی دو ملت ایران و عربستان سعودی ایفا کند.
به گفته‌ی اوجی، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، دو قدرت بزرگ منطقه‌ای به‌شمار می‌روند که همکاری آن‌ها در گسترش امنیت، رونق اقتصادی و شکوفایی فرهنگی و اجتماعی جهان اسلام و شکل‌دهی به تعاملات بین‌المللی و انرژی اثرگذار خواهد بود و در این راه صنعت نفت می‌تواند نقش محوری در تقویت منافع مشترک اقتصادی دو ملت ایفا کند.
به نظر می‌رسد دولت سیزدهم با اتخاذ تصمیمات مناسب و اجرایی کردن طرح‌های مختلف در حوزه‌ی انرژی، به خصوص درخصوص گاز طبیعی، تا حدی در مسیر پیشرفت گام برداشته است. احیای طرح‌های فراموش شده‌ای نظیر جمع آوری گاز‌های مشعل، نشان از عزم جدی دولت در راستای بهبود اقتصاد انرژی دارد.
امید می‌رود این فعالیت‌ها و ارتباطات جهانی روز به روز افزایش پیدا کنند تا نه تنها ایران با چالش ناترازی گاز مواجه نشود بلکه بتواند به عنوان یک ابرقدرت در حوزه‌ی انرژی، خود را به جهان اثبات کند.
ارسال نظرات