گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- ندا زارعی: برقراری ارتباط با اسرائیل و عادی سازی آن، موضوعی حائز اهمیت است.
در روزهای اخیر، تشدید درگیری میان نیروهای مقاومت فلسطین و رژیم موقت صهیونیستی، بهانهای شد برای اینکه به بررسی کیفیت ارتباط رژیم اشغالگر با برخی کشورها بپردازیم.
قزاقستان، جمهوری آذربایجان، نیجریه، برزیل، گابن، عراق، مصر، اردن و ترکیه از جمله کشورهایی هستند که در حوزه صادرات و واردات نفت خام یا فرآوردههای آن با اسرائیل در ارتباط هستند. ارتباط با منحوسترین رژیم تاریخ، به عنوان لکه ننگ در کارنامه آنها به چشم میخورد. البته با گسترش اختلافات میان دولت مرکزی و دولت محلی کردستان عراق، صادرات نفت از این کشور به اسرائیل در سال جاری متوقف شد.
رژیم موقت صهیونیست این روزها بیش از پیش به انرژیهایی از جمله نفت و گاز نیاز دارد تا بتواند با تامین نیاز داخلی از جمله سوخت هواپیماها و ماشین آلات نظامی، به راحتی مردم غزه را به بیرحمانهترین شکل ممکن به شهادت برساند.
بر اساس تازهترین اطلاعات منتشر شده از اندیشکده solution، ظرفیت پالایشی دو پالایشگاه حیفا و اشدود که در سرزمینهای اشغالی قرار دارند، در مجموع ۳۰۰ هزار بشکه در روز است. قزاقستان و جمهوری آذربایجان که از اعضای سازمان همکاریهای اسلامی محسوب میشوند، عمده خوراک این پالایشگاهها را تامین میکنند. ۴۰ درصد از سبد انرژی مصرفی در اسرائیل به نفت وابسته است که علاوه بر دو کشور ذکر شده، نیجریه و گابن نیز در تامین این خوراک، مشارکت قابل توجهی دارند.
نمودار زیر نشاندهنده میزان صادرات نفت از کشورهای مذکور به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ است. بر اساس این آمار، حضور قزاقستان و جمهوری آذربایجان در ماههای اخیر پررنگ و غیرقابل انکار است.
اسرائیل علاوه بر حضور در فلسطین و غصب این سرزمین، از منابع انرژی آنها نیز استفاده میکند و آن را به یکی از راههای کسب درآمد خود تبدیل کرده است. بر اساس آمار این اندیشکده، اسرائیل در طول سالهای ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۶، وارد کننده گاز بوده است. در ادامه با استفاده از منابع گازی موجود در فلسطین و بهرهبرداری از آنها، از سال ۲۰۱۷ صادرات را به کشورهای اردن و سپس مصر آغاز کرده است. در نهایت اسرائیل در سال ۲۰۲۲، حدود ۲.۳ میلیارد دلار از صادرات گاز سرزمینهای اشغالی به اردن و مصر به دست آورده است.
مصر، ترکیه و اردن سه مشتری اصلی رژیم صهیونیستی
مصر به عنوان اولین کشور اسلامی که روابط خود را با این رژیم کودککش عادیسازی کرد، در طول سالهای گذشته و در حال حاضر روابط خوبی با آن دارد. در حال حاضر سالانه ۵ میلیارد متر مکعب گاز، معادل هشت درصد از کل مصرف کشور مصر از خط لوله EMG به مصر صادر میشود.
همچنین وابستگی ۹۰ درصدی اردن به واردات نفت و گاز از اسرائیل برای تأمین انرژی و تولید برق، این کشور را به دیگر مقصد اصلی صادرات گاز توسط اسرائیل تبدیل کرده است. توافق اولیه میان آنها در سال ۲۰۱۶ شکل گرفت که براساس آن اردن به مدت ۱۵ سال در مجموع ۴۵ میلیارد متر مکعب دریافت خواهد کرد. در حال حاضر تنها یک خط لوله احداث شده تا اردن از سال ۲۰۲۰، سالانه حداکثر ۳ میلیارد مترمکعب گاز از میدان لویاتان دریافت کند. این میزان گاز، معادل حدود ۶۰ درصد از کل مصرف گاز اردن را تشکیل میدهد که به طور عمده در تولید برق استفاده میشود.
بندر جیحان به عنوان نقطه انتهایی دو خط لوله باکو – تفلیس- جیحان و خط لوله کرکوک – جیحان، نقشی کلیدی در بارگیری و تامین نفت خام وارداتی اسرائیل دارد. از منظر مبادلات فرآورده و سوخت نیز از سال ۲۰۱۶، در مجموع ۲۰۰ میلیون لیتر سوخت هوایی و سوخت کشتی (معادل حدود ۲۵۰ میلیون دلار) به اسرائیل صادر و بیش از ۱۱ میلیارد لیتر گازوئیل (معادل حدود ۵ میلیارد دلار) از اسرائیل وارد شده است.