ظهور افق‌هایی تازه با «به افق فلسطین»

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - علی حامدین؛ شب بیست و چهارم مهرماه و به دنبال عملیات «طوفان الاقصی» بود که برنامه تازه نفس «به افق فلسطین» از شبکه افق، مهمانِ خانه ایرانیان شد. برنامه‌ای به تهیه کنندگی محمدرضا شهیدی فر که در کارنامه خود، برنامه هایی، چون «مردم ایران سلام» و «پارک ملت» را داشته است. این برنامه بنابر گفته مجریانش، رسالت خود را در جهت پاسخویی به شبهات و همچنین، بیان «ناگفته ها» قرار داده است. سوال‌ها بی شماری در این دوره حساس، ذهن مخاطبان را به خود مشغول کرده است که اگر به موقع به آن‌ها پرداخته نشود، مورد سوء استفاده طرف مقابل قرار خواهد گرفت.

شکل گیری گفتگو‌های چالشی و پرشور در برنامه را می‌توان به دلیل انتخاب گزینه‌هایی مناسب برای اجرای در نظر گرفت. رویکرد ژورنالیستی سید حسین حسینی و المیرا شریفی مقدم به عنوان مجریان این برنامه، موجب شد «به افق فلسطین» با کنار زدن حالت رایج «تریبون گونه»، به یک «میز گفتگو» تبدیل شده و همراهی مخاطبان را برانگیزد؛ نمونه آن بحث در مورد نسبت برند «کوکاکولا» با رژیم صهیونیستی و همچنین، گلایه یکی از مجریان برنامه از آذری جهرمی بود که در اواخر برنامه مطرح شده و بخش‌هایی از آن، در فضای مجازی دست به دست شد.

برگ برنده یا پاشنه آشیل
«به افق فلسطین» برخلاف سایر برنامه‌های هم ردیف، با دعوت از شخصیت‌های به نامی که کمتر در برنامه‌های شبکه سیما حضور پیدا می‌کنند، ثابت کرد می‌کوشد از کلیشه‌ای بودن اجتناب کرده و فضایی باز برای تبادل نظر فراهم کند. با توجه به میزبانی این برنامه از چهره‌هایی جنجالی مانند محمدعلی ابطحی، محمد قوچانی، محمدجواد آذری جهرمی و...، «به افق فلسطین» نشان داد، سیاست عبور از یکسو نگری را در پیش گرفته است؛ و به تبع، هرچه تنوع دیدگاهی افرادی که در پشت میز برنامه قرار می‌گیرند بیشتر باشد، مخاطبان بیشتری به تلوزیون چشم می‌دوزند. می‌توان گفت این مسیر، همان مسیری است که برنامه «شیوه»، برنامه‌ای که طی ناآرامی‌های سال گذشته روی آنتن شبکه چهار رفته بود، پیش گرفت.

«به افق فلسطین» با حاضر ساختن نمایندگانی از جریان‌های متفاوت فکری، بر اشتراک نظر جبهه‌های مختلف کشور در مورد مسائل راهبردی و انسانی مانند «غزه» تاکید کرد و می‌توان گفت اینگونه، در جهت انسجام ملی قدم برداشت. اما ناگفته نماند که این ویژگی، مانند تیغی دو دم است. باید امیدوار بود اظهار نظر‌های نه چندان هماهنگ با چارچوب‌های رایج تلوزیون توسط این میهمانان ویژه و واکنش‌ها به آن، تبدیل به بهانه‌ای برای توقف این برنامه نشود.

«تنوع» و «سرعت عمل» حرف اول را می‌زند
چیزی که توجه بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرده است، حضور پررنگ تنوع در «به افق فلسطین» است. به جز تنوع در مهمان‌هایی که در این استودیو پا می‌گذارند، تنوع موضوعی و آیتمی در این برنامه، از جمله ویژگی‌هایی است که آن را یک سر و گردن از سایر برنامه ها، بالاتر می‌کشد.

در شب دوم، قرار بود برنامه در ساعت ۲۰ آغاز شود و در ساعت ۲۳ به پایان برسد. اما در آن شب، رخدادی باعث شد تا برنامه، پیگیری و سرعت عمل خود را به نمایش بگذارد. با حمله مهیب رژیم صهیونیستی به بیمارستان المعمدانی، این برنامه تا ساعت ۳ بامداد ادامه پیدا کرده و به پوشش اخبار مربوطه و همینطور، ترجمه همزمان از شبکه الجزیره می‌پردازد.

از ویژگی‌های بارز «به افق فلسطین»، این است که از گزارش و روایت صِرف اخبار، خودداری می‌کند؛ این برنامه در عوض، می‌کوشد با به کارگیری کارشناسان مناسب و به چالش کشیدن آنها، مسئله فلسطین و غزه را به صورت ریشه‌ای مورد بحث و تحلیل قرار دهد.

کلیشه ستیزی به جز در محتوا، در فرم این برنامه نیز قابل لمس است. فراهم کردن فضای بصری استاندارد و به روز و استفاده مناسب از ظرفیت ویدئووال، از جمله ویژگی‌هایی است که علاوه بر متفاوت ساختن این برنامه با برنامه‌های رایج سیاسی، به خوبی می‌تواند مخاطب را با خود همراه سازد.

چرا «به افق فلسطین» اوج گرفت؟
شاید از خود پرسیده باشید که چرا نگاه برنامه «به افق فلسطین»، تا این حد با سایر محصولات صدا و سیما تفاوت دارد؟ در حقیقت، این برنامه محصولی از سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. تنها برای پخش، ظرفیت آنتن شبکه افق، مورد استفاده قرار گرفته و ساختار بندی محتوایی و فرمی آن براساس سیاست گذاری‌های سازمان اوج انجام پذیرفته است. البته سازمان اوج پیش از این نیز در تولید برنامه‌های خود با تلوزیون همکاری داشته است؛ برنامه های، چون مستند مسابقه «فرمانده» و «خانه ما» و همینطور، مجموعه «مستوران».

در مجموع می‌توان اقبال خوب به این برنامه را حاصل برنامه ریزی و مدیریت مثبت سازمان اوج دانست. این سازمان با استفاده صحیح از ظرفیت‌های رسانه ای، موفق شد خرق عادتی در میان کلیشه‌های موجود روی آنتن پدید آورده و برنامه‌ای مسئله محور و با رویکرد تحلیلی پیرامون مسئله حیاتی، چون «غزه»، را بسازد و گامی مثبت در جهت تحقق «مرجعیت رسانه ای» رسانه ملی، بردارد.