گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو_انوشه رجبی؛ در جامعه ما نزدیک به دو دهه است که بیشتر اقشار جامعه رنگ دانشگاه را دیدهاند؛ تقریبا تمامی رشتهها. شاید بتوان گفت نگاهی که امروز به قشر دانشجو میشود چندان با گذشته قابل قیاس نیست. اگر در دهه ۶۰، ۷۰ یا ۸۰ به دانشگاه میرفتیم، نخبگانی بودیم که با انگشت نشانمان میدادند. اما در حال حاضر آنقدر به خودکفایی رسیدهایم که تحصیلات و دانشجو بودن، کسی را خاص و متمایز نمیکند. معیاری که دانشجویان امروز را نسبت به دانشجویان گذشته متمایز میکند، دغدغهمندی است.
روز دانشجو نه؛ روز پاسخگویی
در چند سال گذشته روز دانشجو نهایتا پای روسای قوا را به دانشگاه باز میکرد. اما تقریبا در یک سال گذشته، وزرا و حتی معاونان و نمایندگان مجلس نیز برای پاسخگویی به دانشجویان در دانشگاه حضور پیدا میکنند. شاید بتوان گفت حضور سخنگوی دولت در اوج بلوای ۱۴۰۱، سنگ بنای حضور دیگر مسئولان در دانشگاهها شد. علاوه بر این، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، نامهای به رئیس جمهور نوشت تا از وزرای دولت برای پاسخگویی به سوالات دانشجویان دعوت کند؛ بنابراین وزرا مکلف به حضور در برنامههای روز دانشجو شدند. همچنین وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نامه دیگری مبنی بر حضور استانداران، مسئولان استانی و شهری در برنامههای روز دانشجو به وزیر کشور ارسال کرد. در همین راستا استانداران و معاونان سیاسی استانداران نیز در دانشگاهها حضور پیدا کردند.
دانشجو؛ موذن جامعه
دانشجو اگر بخواهد موذن جامعه باشد باید مسائل سیاسی جامعهاش را بشناسد، بتواند نسبت به حوادث پیشرو تحلیل ارائه دهد، جریانسازی کند، اولویت موضوعات سیاسی را شناسایی کند و نهایتا در مسیر مطالبهگری حرکت کند.
باتوجه به در پیش بودن انتخابات مجلس در اسفندماه امسال، دانشجویان از رئیس مجلس شورای اسلامی سراغ طرح شفافیت را گرفتند. طرحی که به زعم دانشجویان همچنان روی زمین مانده است. علی امیرجی در دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات گفت: «قوانین لازمی مانند طرح ساماندهی فضای مجازی که مایه امنیت روانی، اخلاقی و اقتصادی جامعه است، به طرح صیانت و تشدید فیلترینگ تبدیل میشود تا عدهای از این بلیت برای شعار انتخاباتی خود استفاده کنند. حال آنکه مرکز پژوهشهای مجلس که خود از طراحان این طرح بود به یکباره با تغییر ریاست آن با فرد چندشغله و فاقد سابقه و مدیریت موثر که در دانشگاه آزاد هم بودهاند به مخالف اصلی این طرح تبدیل شد و به جای ارسال گزارش به کمیسیون مشترک، روزنامه «فرهیختگان» دانشگاه آزاد را مسئول این پروژه کرد.»
از بیاعتنایی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مسئولین ذیربط نسبت به دانشگاه آزاد گلایه کردند. هیات موسس و هیات امنای دانشگاه آزاد از حدنصاب افتاده است و حکم رئیس دانشگاه مدتی است که تمام شده است. نماینده چند تشکل خواستار تصویب طرح ساماندهی نظارتی دانشگاه آزاد اسلامی شدند. یکی از مزایای این طرح شفافیت مالی این نهاد علمی است. شفافیت دانشگاه آزاد اسلامی یعنی جلوگیری از هدر رفت انبوهی از سرمایههای مردم.
علیرضا کهن، دارنده مدال طلای المپیاد دانشجویی وزارت بهداشت در مقابل رئیس مجلس گفت: «چندین وقت است که یک طرح برای حمایت از نخبگان نوشتهایم و دنبال این هستیم که یک نماینده را ملاقات کرده تا طرح را تقدیمش کنیم. آنقدر از این یکشنبه به آن یکشنبه پاس خوردیم که در آخر گفتیم شاید این یکشنبه بیاید، شاید.... برای مثال مرکز پژوهشهای مجلس که وظیفهاش کارشناسی طرحهای مختلف و ایجاد دادههای آماری و کارشناسی گوناگون به نمایندگان مردم است چرا نباید در ساختار خود به شکل قانونی از دانشجویان نخبه و صاحبنظر در حیطههای مختلف استفاده کند؟ مگر جز این است که حضور این دسته دانشجویان بهدلیل دید گستردهتر و ارتباط توام با جوانان نهتنها میتواند موجب تاثیرگذاری بیشتر قوانین شود، بلکه میتواند از این دانشجویان مسئولان تواناتری برای دهههای آتی کشور بسازد.»
در دانشگاه شهید بهشتی، دانشجویان پیگیر بسترهای مناسب برای مشارکت مردم در امر حکمرانی بودند. مهدی زارع، نماینده جنبش عدالتخواه در حضور رئیس جمهور از بسترهای مشارکتدهی مردم در امر حکمرانی گفت: «توجه به اصل ۲۷ قانون اساسی است که به تشکیل اجتماعات و راهپیماییها با عنوان حق اعتراض توجه دارد. این اصل از دولت و مجلس قبلی به دولت و مجلس فعلی به ارث رسیده، اما همچنان تعیین تکلیف نشده است. دیگر اصول قانون اساسی مانند، اصل ۱۰۴ با موضوع تشکیل شوراهای اصناف کارگری کاری صورت نگرفته.» سجاد مقدس، نماینده بسیج دانشجویی به نقاط دیگری که حضور مردم در آن مغفول واقع شده است، اشاره کرد: «وزارت جهاد کشاورزی. واردات گسترده مواد غذایی از جمله گندم که نقش اصلی در امنیت غذایی کشور دارد. باتوجه به امکانات فراوان و توانایی خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی برنامه مشخصی در این زمینه ندارد. موضوع بعدی تعلل در برخورد با مفسدان و فساد است؛ رئیس اتاق بازرگانی و بانک آینده. عدالت همه آن چیزی است که دانشجویان به امید تحقق آن زندگی میکنند.»
دانشجو؛ دغدغه حاکمیت
باتوجه به تاکیدات وزیر علوم به حضور حداکثری وزرا در دانشگاهها، اما بعضی وزرا هم از زیر باز مسئولیت شانه خالی کردند. مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان از غیبت وزیر آموزش و پرورش خبر داد. وزیر آموزش و پرورش قرار بود ۱۴ آذرماه در دانشگاه فرهنگیان پردیس نسیبه حضور پیدا کند. اما چند ساعت قبل از برگزاری مراسم جای مهمان اصلی با ریاست سازمان بازرسی کل کشور عوض شد. دانشجو_معلمان منتظر فرصتی بودند تا با وزیر مربوطه خود طرح دغدغه کنند. اما دکتر صحرایی، وزیر آموزش و پرورش در آن زمان، نشست در مجلس شورای اسلامی را به پرسشگری با دانشجویان ترجیح داد. غافلگیری بعدی به نشست رئیس جمهور در دانشگاه شهید بهشتی مربوط میشود. به گفته فعالان دانشجویی حاضر در مراسم، رسانههای نهاد ریاست جمهوری استفاده از هرگونه پلاکارد و دوربین فیلمبرداری در سالن سخنرانی را ممنوع کردند. همچنین متن سخنرانان قبل از سخنرانی در مقابل ریاست قوه مجریه و قوه قضائیه چک شده است. این اقدامات با مشی آقای رئیسی و آقای اژهای نمیخواند و معلوم نیست که رسانههای نهاد ریاست جمهوری و قوه قضائیه با چه نیتی این اقدام را انجام دادند.
ماراتن جلسات مسئولین به پایان رسید، اما این ارتباط و نشستهای صمیمانه بهتر است در طول سال تحصیلی بیش از یکبار رقم بخورد. به عنوان مثال چرا دانشگاه صنعتی امیرکبیر باید بعد از ۱۶ سال منتظر حضور مسئولان در این داشگاه شوند؟
نکته مهم دیگر نگاه جزیرهای به دانشگاههای شهر تهران است. توجه به دانشگاههای شهرستان و شهرهای بزرگ دیگر نیز مورد بررسی قرار بگیرد. اتفاقی که امسال نیز مورد توجه برخی از مسئولان بود. مانند دیدار رئیس قوه قضائیه با دانشجویان بجنورد، بیرجند، محقق اردبیلی، تبریز و کردستان.
از ۱۳ آذر تا ۲۳ آذر نمایندگان دولت، مجلس و رئیس قوه قضائیه طبق نامه وزیر علوم در دانشگاهها حضور پیدا کردند. فارغ از کمیت و کیفیت حضور مسئولان، رسانههای اصلاح طلب به سانسور دو هفته متوالی اخبار دانشگاه دست زدند. حتی به روز پرحاشیه دانشگاه صنعتی شریف با حضور وزیر علوم اشارهای نکردند و مطالبات همطیفیهای خودشان را هم منتشر نکردند. آیا اگر این میزان نشست و جلسه در دولت یازدهم و دوازدهم در دانشگاهها رقم میخورد از آن به عنوان آزادی بیان یاد نمیکردند؟ و سرکوفت آزادی بیانشان را به دولتهای قبلتر و فعلی نمیزدند؟
باید توجه داشت که بسیاری از همین دانشجویان امروز، روزی در جایگاه مسئولان فردای کشور خواهند بود و مشق پاسخگویی را از مدیران امروز یاد خواهند گرفت. در این دو هفته دغدغههای دانشجویان و مسائل کشور از زبان دانشجویان به گوش مسئولان رسید و باید دید مطالبات دانشجویان تا چه حد پیگیری شده و به نتیجه خواهد رسید.