به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، محمد جمشیدی معاون امور سیاسی دفتر رئیس جمهور در گفتوگویی درخصوص فعالیتهای دولت شهید رئیسی در حوزه سیاست خارجی بیان کرد: آیتالله رئیسی تنها رئیسجمهور دارای ایده برای سیاست خارجی ایده بود؛ تئوریهایی که در دولتهای قبل برای حوزه سیاست خارجی مطرح میشد، عموماً ترجمه ایدههایی بود که طرفهای غربی مطرح میکردند.
وی افزود: رویکردی که لیبرال دموکراسی برای سیاست خارجی مطرح میکرد از طرف جمهوری اسلامی نیز در دورهای همان ایده مطرح میشد و فکر میکردند با آن ایده میتوانند تعامل مثبتی داشته باشند، اما دیدیم که جواب نداد. شهید رئیسی به لحاظ کلان در سیاست خارجی نگاه عقلانیت و انقلابیگری داشت و به لحاظ دکترین نیز به سیاست همسایگی و همگرایی معتقد بود. «همسایگی» و «همسایگان» متفاوت است؛ همسایگان بهمعنی کشورهای هممرز نیستند بلکه ممکن است در آسیای میانه یا جنوب خلیج فارس یا قفقاز و منطقه مدیترانه باشند که جزو سیاست همسایگی قرار داشتند.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور با بیان اینکه آیتالله رئیسی بهدنبال این بود که ایران به قدرت واقعی منطقه تبدیل شود، عنوان کرد: این مهم از طریق ایجاد زیرساختهای استراتژیک اجرا میشد؛ این سیاست بهعنوان استراتژی مصوب نظام تعیین شد. سیاست خارجی ایران در دوره گذشته از حالت تعادل خارج شده و در دامن غرب افتاده بود؛ نه به این معنی که غربگرا بودند، اما راهحل را در جایی بهجز غرب جستجو نمیکردند.
جمشیدی در ادامهی خسنان خود بیان کرد: در روزهای آخر حیات شهید رئیسی پیشنهادی برای همکاری راهبردی با یکی از قدرتها رسید که به ما گفتند، چون عضو یکی از سازمانهای اقتصادی هستید، به شما ۳۰ درصد تخفیف داده میشود. چون در تولید برخی کالاهای صنعتی توانمند هستیم و کشورها به این محصولات ما نیاز دارند، برای ما بازارهای صادراتی جدی فراهم شد. آقای رئیسی ۲۸ سفر خارجی داشتیم که ایشان در دفترچهی خود همه اهداف هر سفر و نیازهای هر کشور را جداگانه را یادداشت و از ما پیگیری میکرد.
وی اظهار داشت: بهعنوان مثال، ما قرارداد صادرات گاز به پاکستان را از قبل داشتیم، ولی مانده بود و در سفر به پاکستان، آیتالله رئیسی این قرارداد را احیا کرد. بنده در مذاکرات تلفنی شهید رئیسی با برخی کشورها که از آنها مطالبات داشتیم، حضور داشتم؛ ایشان بسیار محکم صحبت میکرد و میگفت اگر این کار را انجام ندهید، در فلان مناسبات و همکاری ما اثر میگذارد و عنوان میکرد که این، تعهد شماست و باید انجام دهید؛ شهید رئیسی با هیچ کشوری تعارف نداشت.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور درخصوص ماجرای ادعای دولت قبل مبنی بر تلاش آنها برای عضویت در سازمان شانگهای خاطر نشان کرد: اسناد در اختیار من بود و با افرادی که در گذشته مسئول این پرونده بودند، گفتگو هم کرده بودیم؛ خود آنها میگفتند که کار قفل است و جلو نمیرود. برخی مسئولان شورای عالی امنیت ملی به ما گفتند ظاهراً تغییراتی در مواضع برخی کشورهای عضو ایجاد شده که بهخاطر این است که روی دولت جدید، یعنی دولت سیزدهم محاسبات جدید داشتهاند.
جمشیدی گفت: چین، روسیه و تاجیکستان با ما تماس گرفته و گفتند سیاست تغییر کرده و میخواهیم به شما «ول کام» بگوییم. در گذشته تاجیکستان بهصورت صوری مخالفت میکرد تا ایران عضو شانگهای شود، چون ملاحظاتی از قبل در روابط داشتند، اما خودشان بعداً تماس گرفتند و حضوری هم ابراز تمایل داشتند. بدون اغراق میگویم که شخصیت آیتالله رئیسی در روابط خارجی یک شخصیت ممتاز بود؛ در اولین سخنرانی ایشان در مراسم تحلیف که مقامات خارجی آمده بودند، همگی نسبت به دو پاراگراف سخنرانی ایشان درخصوص روابط خارجی واکنش مثبت داشتند.
وی ادامه داد: شاید دولتهای قبلی تمایلی به کار با همسایگان، کشورهای آسیایی و قدرتهای نوظهور نداشتند؛ نمایندگان بسیاری از کشورها برای رؤسای دولتهای قبل پیام آورده بودند، ولی آنها را برگردانده بودند.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور درباره معطل ماندن قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین خاطر نشان کرد: دولت قبل زحمت کشیدند و با چین قرارداد ۲۵ ساله را بستند، اما وقتی یک قراردادی میبندید که بیش از ۱۰۰ محور دارد، عملیاتی کردن آنها نیازمند مذاکرات و ایجاد مکانیسمهای مالی، اقتصادی و لجستیکی است. انتظار میبود که کار بیشتری انجام میدادند، اما با تماسی که شهید رئیسی با سران این کشور داشت، این قرارداد را دنبال کرد.
جمشیدی اظهار داشت: علت اینکه توانستیم در دوره کرونا واکسن وارد کنیم، این بود که آیتالله رئیسی با یک تماس تلفنی با رئیسجمهور چین مشکل را حل کرد و آنقدر قوی صحبت کرد و گفت میزان «دوز»ی که میخواهید بدهید، ما دو تا سه برابر آن را میخواهیم و طرف مقابل همراهی کرد. برای عضویت ایران در بریکس، آیتالله رئیسی نقش محوری داشت؛ بعد از عضویت در این سازمان وقتی به آن کشور سفر کردیم، وقتی شهید رئیسی با رئیس جمهور کشوری که برای عضویت ایران همکاری خوبی داشت ملاقات کردیم، به رئیس جمهورمان گفت اگر تماس تلفنی شما نبود، من حمایت نمیکردم.
وی عنوان کرد: در دولت سابق ۶ دور مذاکره با عربستان انجام شد، اما رئیسجمهور شهید چند پرونده خاص را خودشان دنبال میکرد که برقراری ارتباط با عربستان یکی از آنها بود. هیأت جامعی به این کشور فرستاد و یک هفته آنجا ماند؛ هر روز تماس میگرفتند و گزارش میدادند. محمد بن سلمان از رئیسجمهور چین آقای شی جی پین درخواست کرده بود که رابطه با ایران را درست کنید.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور اضافه کرد: همانطور که الان بحرین از طریق روسیه درخواست کرده تا رابطه با ایران احیا شود. آیتالله رئیسی بهعنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفت تا با عربستان رابطه برقرار شود و به رهبر معظم انقلاب نیز گزارش داد. البته بعضی کاسهی داغتر از آش شدند و گفتند شما مقاومت را فروختید؟ ولی جالب این بود که سید حسن نصرالله از این ارتباط با عربستان دفاع کرد و یمنیها هم سپس حمایت کردند؛ اینها سیاست راهبردی جمهوری اسلامی بود که در حمایت از جبهه مقاومت بود.
جمشیدی بیان کرد: یکی دیگر از دستاوردها هم برقراری رابطه با مصر بود که آیتالله رئیسی با رئیسجمهور مصر در حاشیه اجلاس ریاض دیدار داشت و این مقام عالی مصری در تشییع ایشان، بههمراه وزیر امور خارجهشان به تهران آمد. آیتالله رئیسی از معدود روسای جمهوری بود که بیشترین ملاقات را با گروههای مقاومت داشته و در سخنرانیهای خود نیز بیشترین حمایت را از محور مقاومت داشتند.
وی اضافه کرد: در موضوع عملیات وعده صادق برخی خواستند اتهامات ناروایی بزنند، اما از آنجا که ایشان رئیس شورای عال امنیت ملی بود و باید سیاست و اقدام و عملیات را تایید کنند تا به محضر حضرت آقا برسد، گزینهها و سیاستهای مختلفی مطرح میشد، آقای رئیسی کسی بود که اعتقاد داشت باید ایران برخورد محکمی با اسرائیل کند و حامی این سیاست بودند.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور خاطر نشان کرد: آیتالله رئیسی قائل بر این بود که باید درسی به رژیم صهیونیستی داده شود که دفعه دیگر از این غلطها نکند؛ بنابراین عملیات وعده صادق انجام شد، ایشان هم حمایت کردند و پس از آن نیز حمایت کرد و پای موضوع ایستادند و گفتند اگر رژیم صهیونیستی اقدام دیگری انجام دهد، ضربه بعدی سختتر خواهد بود.
جمشیدی بیان کرد: پس از اغتشاشات، آمریکاییها اگرچه به نفع آشوبطلبان موضع میگرفتند، اما در پیامهایی که حتی بهصورت مکتوب میفرستادند بهدنبال گفتگو و تماس بودند. آمریکاییها هم میخواستند فیگو حقوق بشری بگیرند و هم ایران را با یک بحران داخلی مواجه کنند. در تماس تلفنی امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه که بهمدت ۹۰ دقیقه به طول انجامید، بخشی مهمی این بود که درخواست کمک داشت در شرایط ژئوپلتیک و همکاری داشت. آنها در ظاهر با جریانات ضد انقلاب همراهی میکردند، اما در واقع میدانستند اینها ره به جایی نمیبرند و جمهوری اسلامی با اقتدار است و توان مدیریت این مسائل را دارد.
وی اضافه کرد: سخنرانی آیتالله رئیسی در سازمان ملل هم در سال اول و هم در سال دوم، صحنه را تغییر داد. آیتالله رئیسی در سال اول عکس شهید حاج قاسم سلیمانی را در دست گرفتند، چند نفر از مقامات داخلی هستند که حاضر باشند در یک اجلاس بینالمللی این کار را انجام دهند؟ آیتالله رئیسی در سال دوم سخنرانی خود در سازمان ملل، قرآن را بلند کردند و جهان اسلام و حتی غیر اسلام را تکان داد، قرآن را در مرکز توجه قرار داد.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور اظهار داشت: شهید رئیسی در دیدار با یکی از روسای کشورهای عرب گفت که اگر به پیامبر (ص) معتقد هستید، پس از رفتن از این دنیا، جواب پیامبر خدا (ص) را چه خواهی داد؟ اگر پیامبر خدا از تو بپرسد که برای فلسطین چه کردی چه جوابی دارید؟ آن مقام سکوت کرد و گفت قبول دارم ما باید بیشتر از این فعالیت کنیم.
جمشیدی خاطر نشان کرد: آیتالله رئیسی حقوق ملت فلسطین را از مقامات کشورهای اسلامی مطالبه میکرد و به سخنرانی و دیدار دیپلماتیک بسنده نمیکرد. در این موضوع صراحت لهجه داشتند و در یکی از سخنرانیهای خود به این موضوع اشاره کردند که دولتهایی که با ملتهای اسلامی همراهی نکنند سیلی خواهند خورد.
وی در ادامه گفت: آیتالله رئیسی حتی حقوقشان را هم نمیگرفتند؛ در خبرها آمد که نصف حقوقشان را برگردانده بودند، اما در کادر نهاد ریاست جمهوری هیچکس حق مأموریت نمیگرفت. وقتی هم برخی حرفی میزدند، ایشان میگفت شرط سفر من این است اگر کسی نمیخواهد، نیاید؛ من از این پولها نمیدهم؛ چرا دلاری که در کشور اینطور نوسان دارد را بهعنوان حق مأموریت بدهیم؟ اگر کسی میخواهد، معادل ریالی به او پول بدهید؛ بعد هم آن را تبدیل به قانون کردند که حق مأموریتها ریالی شود.
معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور عنوان کرد: در این حدود ۳ سال، یک دلار یا یک یورو برای سفرهای خارجی به کسی داده نشد. برخی فکر میکنند سفرهای خارجی مزایای زیادی دارد، نه اینطور نیست؛ اولاً که آیتالله رئیسی معتقد بود نباید حق مأموریت در این سطوح داده شود و بعداً هم که عدهای پیگیری کردند، گفتند قانونش را میگذاریم که طبق قانون معادل ریالی داده شود.
جمشیدی اظهار داشت: اینها جزو شاخصهایی است که مردم برای انتخاب رئیسجمهور بعدی باید بدانند. آیتالله رئیسی نکتهای که داشت، صمیمیت ایشان بود که رهبر انقلاب هم به آن اشاره کردند. بنده نمیتوانم برخی موارد را بگویم؛ بدنه و کارمندان نهاد ریاست جمهوری، رؤسای جمهور مختلف را دیدهاند و حرفهای زیادی درباره رفتار رؤسای جمهور سابق گفته میشد اینکه مثلا آیا کسی میتوانست از جلوی آنها رد شود یا نه. آیت الله رئیسی با همه سلام و علیک داشت و ابراز محبت میکرد. به جز جلسات رسمی، اما در جلسات خصوصی هر فردی وارد میشد به احترامش برمیخاست؛ این رفتار شهید رئیسی هم ربطی به بزرگی و کوچکی و مقام و منصب آن فرد نداشت. ایشان با افراد شاخص در حوزه سیاست خارجی جلسه مشترک میگذاشت و گفتگو میکرد.