رتبه ۱۴ ایران از نظر تعداد دانشگاه‌های پر استناد

به گزاش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: بر اساس داده‌های بازه زمانی ۲۰۱۴-۲۰۲۴ پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI)، ۹ هزار و ۱۹ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در تمامی حوزه‌های موضوعی حضور دارند که ۱۳۴ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی از جمهوری اسلامی ایران در این فهرست مشاهده می‌شود.

تعداد دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی پراستناد برتر ایرانی در این پایگاه نسبت به سال قبل رشد داشته و این تعداد از ۱۱۵ به ۱۳۴ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی افزایش یافته است.

رئیس مؤسسه ISC گفت: کشور‌های ایالات متحده آمریکا و چین به ترتیب با تعداد ۱۲۰۰ و ۷۴۲ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی بیشترین سهم را در میان کشور‌های جهان به خود اختصاص داده‌اند. کشور جمهوری اسلامی ایران با ۱۳۴ دانشگاه و مؤسسه آموزشی، جایگاه ۱۴ را دارا است.

وی افزود: ۳۵ کشور اسلامی دارای دانشگاه و مؤسسه پژوهشی پر استناد هستند و جمهوری اسلامی ایران بعد از ترکیه دارای بالاترین سهم در بین کشور‌های اسلامی است. ترکیه با ۱۴۹ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی یک درصد برتر در جایگاه ۱۲ دنیا قرار دارد و ایران در جایگاه ۱۴ دنیا قرار دارد.

بعد از ایران و در بین کشور‌های اسلامی، مصر با ۴۸ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه ۲۵ دنیا و پاکستان با ۴۶ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه ۲۷ دنیا قرار دارند. عربستان سعودی با ۴۵ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه ۲۸ دنیا قرار دارد (نمودار ۱ و ۲).

رئیس مؤسسه ISC گفت: پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI) یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس است که به معرفی پژوهشگران، موسسات، انتشارات و کشور‌های برتر در حوزه‌های موضوعی مختلف می‌پردازد. منظور از موسسات همان دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی هستند که تعداد استناد دریافتی آن‌ها در ۱۰ سال اخیر بیش از سایر موسساتی است که در زمینه انتشار نتایج تحقیقاتشان در نشریات و کنفرانس معتبر بین المللی فعالیت دارند. فهرست دانشگاه و موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا هر دو ماه یکبار روزآمد می‌شود، یعنی نه تنها حضور یا حذف دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی امکان پذیر است بلکه امکان تغییر رتبه آن‌ها براساس شاخص‌های مختلف نیز وجود دارد.

وی افزود: مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس، موسسات پر استناد برتر دنیا را در ۲۲ حوزه موضوعی انتخاب می‌کند؛ بنابراین در هر حوزه موضوعی، دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی انتخاب شده بیشترین تعداد استناد‌ها را دریافت کرده اند. علاوه بر ۲۲ حوزه موضوعی، موسسات به صورت کلی یعنی در تمامی حوزه‌ها نیز رتبه بندی می‌شوند.

درجدول ۱، حداقل تعداد استنادات لازم برای قرار گرفتن در بین موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا در حوزه‌های موضوعی مختلف قابل مشاهده است. ۲۲ حوزه موضوعی در طبقه‌بندی پایگاه شاخص‌های اساسی علم عبارتند از: شیمی، علوم گیاهی و حیوانی، ایمنی شناسی، زیست شناسی و زیست شیمی، علوم اعصاب و رفتار، زمین شناسی، فیزیک، میکروبیولوژی، روانپزشکی/روانشناسی، علوم فضا، پزشکی بالینی، ریاضیات، محیط زیست و بوم شناسی، داروشناسی و سم شناسی، اقتصاد و تجارت، علوم رایانه، زیست شناسی مولکولی و ژنتیک، مهندسی، علوم کشاورزی و علوم مواد، علوم اجتماعی، کلیات و چند رشته ایی.

فاضل زاده گفت: دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر ایران در ۱۹ حوزه موضوعی حضور داشته اند که بیشترین تعداد در حوزه موضوعی پزشکی بالینی با ۷۴ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی بوده است. تعداد موسسات در حوزه‌های موضوعی مهندسی ۶۷، شیمی ۵۷، علوم کشاورزی ۲۹، علوم مواد ۲۸، داروشناسی و سم شناسی ۲۷، علوم اجتماعی، کلیات ۲۱، علوم گیاهی و جانوری و محیط زیست/بوم شناسی هر کدام ۲۰، علوم اعصاب و رفتار ۱۸، زیست شناسی و زیست شیمی ۱۷، علوم رایانه ۱۵، ایمنی شناسی ۱۰، زمین شناسی ۸، حوزه‌های موضوعی زیست شناسی مولکولی و ژنتیک و فیزیک هر کدام ۵، حوزه‌های میکروبیولوژی و روانپزشکی/روانشناسی هر کدام ۳، ریاضیات ۱ است (نمودار ۳).

حوزه‌های علوم فضا، اقتصاد و تجارت و چند رشته‌ای در ایران فاقد دانشگاه و مؤسسه پژوهشی برتر بوده اند.

تعداد موسسات برتر دنیا و ایران در هر یک از حوزه‌های موضوعی در جدول ۲ قابل مشاهده است.

جدول ۳، لیست کامل دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر کشور را به تفکیک وزارت نشان می‌دهد.