مردم به شایعات درباره تب دانگ توجه نکنند/مصونیت دائم به ویروس تب دانگ پس از یک بار ابتلا

عبدالرضا میراولیایی، مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو _ فاطمه قدیری در رابطه با بیماری تب دانگ و شایعات منتشر شده در فضای مجازی اظهار داشت: در رابطه با بیماری دانگ و پشه آئدس، وزارت بهداشت از سال‌ها قبل برای شناسایی و برخورد و کنترل این ناقل آمادگی داشته است و ما در این زمینه غافلگیر نشدیم. ما جزو معدود کشور‌هایی هستیم که پشه آئدس را پیش از اینکه ایجاد بیمار کند شناسایی کردیم. ما از پیش از یک دهه گذشته تا الان بر اساس هشدار‌هایی که از طرف سازمان بهداشت جهانی به ما داده شده بود، نظام مراقبت حشره شناسی را در نقاط حساس کشور پیاده کردیم. تمامی فرودگاه‌های بین المللی کشور، بنادر، پایانه‌های مرزی، گمرک و هر مکانی که با خارج از کشور، به خصوص کشور‌های آلوده ارتباط داشت در برنامه مراقبتی ما قرار گرفت. به همین دلیل هم ما در سال ۹۸ توانستیم این پشه را در استان هرمزگان به واسطه راه اندازی آن سیستم مراقبتی شناسایی کنیم.

وی افزود: از سال‌های گذشته ما هشدار‌های لازم را به دستگاه‌هایی که متولی بحث به سازی محیط در کشور هستند داده بودیم. این هشدار به این جهت داده شده بود که مهم‌ترین علت مستقر شدن و یا تکثیر پشه در یک منطقه به عدم به سازی محیط ارتباط دارد. یعنی اگر در یک منطقه مدیریت پسماند، زباله و فاضلاب به نحو احسن و مطلوبی انجام نشود، این منطقه مستعد است که پشه آئدس تخم گذاری و گسترش پیدا کند.

وی در رابطه با علت گسترش این بیماری بیان داشت: تغییرات اقلیمی، گرم شدن زمین، تبادلات تجاری و مسافرت به کشور‌های آلوده باعث شده است که این بیماری در قسمت‌های مختلفی در دنیا گسترش پیدا کند. کشور‌های زیادی در اطراف کشور ما به پشه آئدس و ویروس بیماری دانگ آلوده هستند.

وی افزود: تا به حال دو گونه پشه آئدس مهاج با نام‌های آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس در دنیا شناسایی شده است. اما نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که طی رصد و پایش پشه آئدس مهاجم، آئدس آلبوپیکتوس در استان گیلان و آئدس اجیپتی در استان‌های جنوبی کشور (جنوب سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر) شناسایی شده است. البته در استان خوزستان علی رغم اقدامات مراقبتی که انجام می‌دهیم هنوز صید نشده است.

میراولیایی در پاسخ به این سوال که آیا علائم بیماری منتقل شه از این دو گونه پشه با یکدیگر متفاوت است یا خیر اظهار داشت: خیر، در علائم هیچ تفاوتی وجود ندارد، تنها نوع این دو پشه متفاوت است و عامل بیماری یکسان است. در اصل پشه آئدس آلبوپیکتوس، با آب و هوای معتدل و خنک‌تر سازگاری دارد، به همین جهت در کشور‌های اروپایی عمدتا با این پشه آلوده شده اند. پشه آئدس نیز اجیپتی مختص مناطق گرم و حاره است.

وی افزود: در کشور ما مناطق زیادی هستند که پشه در آن‌ها برای زیست و تکثیر سازگاری پیدا کرده است که بسیار مهم است. یکی از دلایلی که باعث می‌شود پشه در یک منطقه گسترش پیدا کند، ظروف نگهداری آب است. در بسیاری از مناطق کویری و مناطق جنوبی کشور مردم آب را در تانکر‌های بزرگ و کوچک نگهداری می‌کنند. اگر ظرف درب مناسبی نداشته باشد، این پشه می‌تواند در آن ظروف تخم گذاری کرده و گسترش پیدا کند. ظروف زیر گلدان یکی دیگر از مکان‌هایی که بسیار برای پشه به جهت تخم گذاری جذاب است است. ظروف جمع کننده آب در زیر کولر‌های گازی نیز باید به صورت روزانه خالی شود.

وی در ادامه گفت: گیاه تزئینی لاکی بامبو که از جنوب شرق آسیا وارد کشور می‌شود (با اینکه واردات این گیاه از آن منطقه ممنوع است) نیز ممکن است انتقال دهنده این بیماری باشد و برای خانواده‌ها خطرساز باشد. تایر‌هایی که در کوچه ها، خیابان و معابر را‌ها شده اند و یا در خیلی از نقاط بهعنوان حصار باغ و دیوار استفاده می‌شوند، فوق العاده برای تخم گذاری پشه جذاب است. به همین جهت ما بسیار تاکید می‌کنیم که این تایر‌ها باید حتما از محیط زندگی مردم (علی الخصوص در مناطق آلوده) جمع آوری شود.

میراولیایی در این رابطه که برای پیشگیری باید چه کار‌هایی انجام داد اظهار داشت: ما در سنوات گذشته حدود ۷۵ بیمار داشتیم که از کشور‌های آلوده مانند پاکستان، عمان، بنگلادش، هند و ... وارد کشور شدند. اما در کنار نگاه موفق حشره شناسی که داشتیم و از آن جایی که بازهم این موارد را پیش بینی می‌کردیم، در طول سال‌های گذشته ارائه آموزش‌های لازم به پرسنل بهداشت و درمان در بخش‌های خصوصی و دولتی را در اولویت قرار دادیم. با توجه به این آموزش ها، افراد آلوده شناسایی شدند.

وی در ادامه افزود: از ابتدای امسال ما با توجه به همه گیری بیماری که در کشور امارات داشتیم، عمده بیمارانی مبتلا هموطنان خودمان بودند و به دلیل سفر آلوده شده بودند. اما با توجه به هشیاری سیستم مراقبت انسانی ما، به محض ورود به کشور شناسایی شدند و اقدامات درمانی برای آن‌ها انجام شد.

مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت اذعان داشت: بیماری دانگ یک بیماری ویروسی است که شایعترین علائم آن تب شدید نسبتا ناگهانی، بدن درد، سردرد، درد پشت حدقه چشم و حتی دلدرد و تهوع، استخوان درد، بی حالی و بی اشتهایی است. در مواردی هم خونریزی زیر پوستی و خونریزی‌های مخاطی وجود دارد. این بیماری در ۷۰ الی ۸۰ درصد موارد کم علامت است و علائم آن کاملا شبیه به سرماخوردگی و یا آنفولانزا است؛ به صورتی که بسیاری از افراد این بیماری را با سرماخوردگی اشتباه گرفته و متوجه ابتلا به این بیماری نمی‌شوند. اما در درصدی از موارد، به خصوص در گروه‌های پر خطر مانند افراد مسن، کودکان، افراد باردار و ... می‌تواند شدیدتر باشد و حتی موجب بستری شود. میزان مرگ بیماری دانگ چیزی حدود یک تا دو و نیم درصد است و اصلا آن شایعاتی که در فضای مجازی بابت کشندگی آن منتشر می‌شود درست نیست.

وی افزود: اگر فردی مبتلا به بیماری دانگ شود، پس از بهبود یافتن به صورت دائم نسبت به این بیماری مصون است. البته باید در نظر اشت که ما چهار نوع ویروس برای بیماری دانگ داریم و افراد نسبت به ویروسی که به آن مبتلا شده اند مصونیت پیدا می‌کنند.

مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا در تهران نیز این پشه وجود دارد یا نه، گفت: بر اساس شاخص‌هایی که داریم، در تهران و بسیاری از شهر‌های دیگر مراقب حشره شناسی و انسانی انجام می‌دهیم. در تهران و سایر نقاط کشور پشته آئدس مهاجم پیدا نشده است.

مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت در رابطه با پیشگیری از این بیماری اذعان داشت: هم وطنانی که به کشور‌های آلوده، علی الخصوص امارات سفر می‌کنند، به نکات پیشگیرانه دقت کنند. ما توصیه می‌کنیم در سفر لباس‌های روشن و آزاد (به صورتی که هیچ قسمتی از بدن برهنه نباشند) بپوشند و همچنین از لوسیون‌ها و اسپری‌ها دافع حشرات استفاده کنند؛ و اگر در دو هفته‌ی اول پس از بازگشت از سفر علائمی داشتند، سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنند تا اقدامات تشخیصی انجان شود و در صورت نیاز درمان مورد نیاز را دریافت کنند.

میراولیایی در پایان تاکید کرد: این روز‌ها بازار شایعات داغ است و عموما این شایعات می‌توانند موجب بروز اضطراب شوند، مردم می‌توانند به سایت‌های معتبر جهت دریافت اطلاعات دقیق مراجعه کنند. افراد می‌توانند به سایت وزارت بهداشت، قسمت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر مراجعه کنند و اطلاعات به روز بیماری و حتی تعداد بیمار‌های شناسایی شده را مشاهده کنند. همچنین ویدیو‌های آموزشی تهیه شده است که می‌توانند آن‌ها را در بخش آموزش سلامت ببینند.