به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تازهترینترین نظرسنجی مؤسسه پلاتس از مسئولان صنعت نفت، تحلیلگران، بازرگانان، اطلاعات کشتیرانی، دادههای ماهوارهای و ذخیرهسازیها نشان داد تولید نفت خام ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپکپلاس) در ماه سپتامبر بهدلیل توقف عرضه نفت لیبی و افت صادرات نفت، تولید پالایشگاهها و مصرف مستقیم نفت عراق با هدف جبران تخطی از سهمیهاش در توافق اوپکپلاس، ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.
براساس این نظرسنجی، مجموع تولید اعضای ائتلاف اوپکپلاس در ماه سپتامبر با ۵۰۰ هزار بشکه کاهش نسبت به ماه اوت به ۴۰ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه رسید، همچنین اعضای دارای سهمیه تولید روزانه، ۲۳۲ هزار بشکه بالاتر از هدف تولید ماه سپتامبر عرضه کردند که نسبت به مازاد عرضه روزانه ۳۲۷ هزار بشکهای ماه اوت روزانه ۱۰۰ هزار بشکه افت نشان میدهد.
کاهش تولید از فشار بر اعضای خاطی اوپکپلاس که با درخواستهای فزاینده برای پیروی از سهمیههای خود در سال ۲۰۲۴ روبهرو شدهاند، میکاهد، زیرا اعضای این ائتلاف قصد دارند در رویارویی با تردیدهای پیش روی تقاضا و افزایش تولید کشورهای تولیدکننده خارج از ائتلاف اوپکپلاس، قیمتها را تقویت کنند.
بر اساس این نظرسنجی، تولید نفت خام ۱۳ عضو اوپک با کاهش روزانه ۵۲۰ هزار بشکهای نسبت به ماه اوت به ۲۶ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه در روز رسید، در حالی که تولید ۱۰ کشور غیراوپک حاضر در ائتلاف اوپکپلاس طی ماه سپتامبر با ۲۰ هزار بشکه افزایش نسبت به ماه اوت به ۱۳ میلیون و ۹۸۰ هزار بشکه در روز رسید.
این گزارش میافزاید: تولید نفت لیبی طی ماه سپتامبر با کاهش روزانه ۴۱۰ هزار بشکهای نسبت به ماه اوت در پی توقف فعالیت تأسیسات تولید، صادرات و پایانههای نفتی این کشور بهدلیل اختلاف دولتهای شرقی و غربی بر سر ریاست بانک مرکزی، بیشترین افت را داشته است.
این بحران که تولید نفت لیبی را به تنهایی روزانه ۵۸۰ هزار بشکه کاهش داد، از ۲۶ اوت تا انتصاب رئیس بانک مرکزی این کشور تا سوم اکتبر (۱۲ مهر) ادامه داشت.
عراق، بزرگترین تولیدکننده مازاد این ائتلاف در سال ۲۰۲۴، تولید خود را ۱۳۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و به ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رساند. بخشی از این مقدار شامل اقلیم کردستان است.
در میان کشورهای غیرعضو اوپک، قزاقستان تولید خود را ۷۰ هزار بشکه در روز افزایش داد و تولیدش به ۱.۵۲ میلیون بشکه در روز رسید، پس از آنکه میدان اصلی تنگیز از تعمیرات در اوایل سپتامبر بازگشت. این تا حد زیادی با کاهش ۵۰ هزار بشکهای تولید روسیه به ۹.۰ میلیون بشکه در روز متعادل شد.
تولید نفت روسیه اکنون برابر با عربستان سعودی است. روسیه از ژوئیه ۲۰۲۳ بالاتر از عربستان سعودی نفت تولید کرده است و هر دو کشور دارای سهمیه ۸.۹۸ میلیون بشکه در روز هستند.
امارات، کویت و گابن هم جزو آن دسته کشورهایی هستند که سال ۲۰۲۴ میلادی فراتر از سهمیه تولید خود در اوپکپلاس عرضه کردهاند، اما تنها عراق، قزاقستان و روسیه طرحهای جبرانی را برای جبران تخطی از سهمیه تولید خود ارائه کردهاند.
تولید فراتر از سهمیههای تولید تعیینشده در توافق کاهش عرضه اوپکپلاس منجر به افت مداوم قیمت نفت در اواسط سال ۲۰۲۴ میلادی شد، بهطوری که شاخص برنت بر اساس ارزیابی پلاتس در اوایل سپتامبر به کمتر از ۷۰ دلار در هر بشکه رسید.
در همین حال هشت عضو اوپکپلاس بهدلیل اوضاع بازار نفت برنامه تعدیل تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکهای خود را که قرار بود از اکتبر اجرا کنند بهمدت ۲ ماه یعنی تا دسامبر به تعویق انداختند.
هشت عضو این ائتلاف شامل عربستان، کویت، الجزایر، عمان، قزاقستان، عراق، روسیه و امارات متحده عربی تصمیم گرفتهاند بسته به شرایط بازارهای جهانی برنامه تسهیل کاهش عرضه داوطلبانه اضافه خود را با افزایش تولید در مجموع روزانه ۱۹۰ هزار بشکهای آغاز کنند.
ضعف تقاضای نفت در چین، بزرگترین واردکننده نفت خام جهان و عرضه بالای نفت تولیدکنندگان خارج از ائتلاف اوپکپلاس، بهویژه در قاره آمریکا و نرخهای بهره سرسختانه در سراسر جهان نیز به کاهش قیمتهای نفت در بازارهای جهانی کمک کرده است.
فشار افت قیمت نفت بر درآمد کشورهایی مانند عراق و قزاقستان که از سهمیه تولید خود تخطی کردهاند سبب شد برای بهبود بازار و قیمت نفت برنامههای جبرانی ارائه دهند.
منابع اوپکپلاس معتقدند این اقدام ذخیرهسازیهای جهانی نفت را کاهش میدهد و عرضه نفت در بازار محدود میشود.
نگرانیها مربوط به امنیت عرضه در خاورمیانه بهدلیل تشدید تنشها در این منطقه طی هفتههای اخیر تا حدودی قیمتها را افزایش داده است، زیرا تنشها در خاورمیانه تهدیدی برای ایجاد اختلال در تولید و صادرات نفت کشورهای تولیدکننده در این منطقه است.
پلاتس پیشبینی کرد که قیمتهای نفت نزدیک به سطوح کنونی باقی میماند و قیمت نفت خام شاخص برنت تاریخدار در سه ماه چهارم سال ۲۰۲۴ به میانگین ۷۶ دلار برای هر بشکه و در سال ۲۰۲۵ به ۷۵ دلار به ازای هر بشکه میرسد.
برگزاری نشست آینده کارگروه وزارتی نظارت بر توافق اوپکپلاس (JMMC) و نشست وزارتی این ائتلاف برای یکم دسامبر (۱۱ آذر) در دبیرخانه دائمی اوپک در وین برنامهریزی شده است.
اعضای این ائتلاف در صورت احساس نیاز به تغییر برنامه بسته به شرایط بازارهای جهانی نشست فوقالعاده برگزار خواهند کرد.