«ارز بریکس» علیه دلار آمریکا

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو: در مقطعی از زمان که تقریبا در تمام کشور‌های جهان، دلار درحال تبدیل شدن به بازیگر اصلی در مبادلات داخلی و خارجی است، دلارزدایی، راه معکوسی را طی می‌کند تا حتی‌المقدور، ارزش پول ملی حفظ شود. دلارزدایی از این جهت واجب شد که نقش آن در ایران از زمان دولت نهم، پررنگ‌تر خود را نشان داد؛ به طوری که علاوه بر اینکه در مبادلات خارجی و بعضا داخلی از این ارز استفاده شد، تبدیل به ارزی شد که ذخیره ارزش پول را انجام می‌دهد؛ به این معنی که برخی از مردم تمایل به پس انداز ریالی را از دست دادند و بلافاصله ریال خود را به دلار یا طلا تبدیل کرده و نگهداری می‌کنند.

دلارزدایی که هدف حذف حداکثری دلار از مبادلات را دنبال می‌کند، علاوه بر ایران برای چندین کشور دیگر نیز به چشم‌انداز بلند مدت تبدیل شده است که همین مسئله مشترک بین برخی کشورها، گروهی به نام «بریکس» را پایه‌گذاری کرد. بریکس گروهی از کشور‌هایی را شامل می‌شود که قصد دارند با نظام اقتصادی غربی که همه مناسبات جهانی را در بر گرفته است، مقابله کنند.

گروه بین‌المللی بریکس، به رهبری پنج اقتصاد بزرگ و نوظهور جهان یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است که البته ایران و پنج کشور دیگر نیز سال گذشته به عضویت این گروه درآمدند. چالش پیدا کردن جایگزین برای دلار باعث شد که طی روز‌های اخیر و در شانزدهمین اجلاس سران گروه بریکس، از «ارز بریکس» رونمایی شود.

شانزدهمین اجلاس سران گروه اقتصادی بریکس درحالی برگزار شد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، ارز بریکس را به عنوان جانشین دلار در آینده در دست گرفت. ارز بریکس یک ارز فرضی اختصاصی برای کشور‌های عضو این گروه اقتصادی است که به عنوان جانشین دلار در آینده شناخته می‌شود. وجود این ارز در عین اینکه باعث حذف دلار از معاملات کشور‌های عضو بریکس می‌شود، اما باعث محدودیت در تبادلات بین کشور‌ها نمی‌شود. به عبارت دیگر حتی لازم نیست که کشور‌های گروه بریکس، تنها میان خود مبادله داشته باشند؛ از آنجا که هر عضوی از این گروه، یک سنگین‌وزن اقتصادی در منطقه خود شناخته می‌شود، کشور‌های اطراف جهان احتمالا به تجارت با ارز بریکس تمایل پیدا می‌کنند؛ بنابراین این موضوع که در صورت به ثمر نشستن اهداف اتحادیه بریکس و ایجاد ارز مخصوص آن، معاملات کشور‌ها محدود می‌شود، دور از ذهن بنظر می‌رسد.

در جلسه اخیر گروه بریکس، اعضای این گروه بین المللی از پلتفرم «بریکس‌پی» نیز رونمایی و اعلام کردند که این پلتفرم می‌تواند مزایای بسیاری مانند دلارزدایی، تسهیل تجارت اعضا و کاهش تأثیر تحریم‌های غرب را داشته باشد. درواقع با رونمایی از بریکس‌پی، کشور‌های عضو بریکس در تلاش هستند که وابستگی خود به موسسات مالی غربی را کاهش داده و یک ساختار مالی غیرمتمرکزتر ایجاد کنند. بر اساس آمار نیز، بریکس در حال حاضر ۳۷ درصد از اقتصاد جهانی را در بر می‌گیرد؛ باتوجه به این موضوع هدف این سیستمِ پرداخت جدید که کاهش وابستگی به دلار آمریکا است، می‌تواند روند سریع‌تری را طی کند.