جدیدترین هواناو ساخت ایران با نام «پیروزان» به زودی عملیاتی می شود/ فاتح ایرانی محافظ جزایر ایران چه ویژگی هایی دارد؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هاورکرفت یا هواناو نوعی وسیلهٔ نقلیهٔ شناور است که می‌تواند بر روی سطوح مختلف حرکت کند. این وسیله با استفاده از یک بالشتک هوای فشرده که از طریق فن‌های بزرگ ایجاد می‌شود، از سطح جدا می‌شود و می‌تواند بر روی آب، خشکی، و حتی زمین‌های گلی و گل و لای حرکت کند که با توجه به مناطق خاص جنوب کشور مانند خور ها، نیزار‌ها و جزایر متعدد هوا ناو نقش محوری هم در حوزه غیر نظام (مانند امداد) و هم در حوزه نظامی (جا به جایی سریع نیرو و تجهیزات) کاربردی است.

هوا ناو شبیه یک کشتی با پشتیبانی از بالشتک هوای فشرده است که توسط موتور‌های مخصوص تامین می‌شود. این ساختار به آن امکان می‌دهد که به راحتی بر روی سطوح مختلف جابه‌جا شود.

ساختار و عملکرد

بالشتک هوا: هوا ناو با استفاده از یک یا چند فن قدرتمند، هوای فشرده را به زیر بدنه خود می‌فرستد تا یک بالشتک هوایی ایجاد کند. این بالشتک باعث می‌شود که هوا ناو از سطح زمین یا آب بلند شود و به عنوان یک وسیله نقلیه شناور روی هوا عمل کند. این مسله عملا محدودیت حرکتی آن را به حداقل کاهش میدهد و ضمن سرعت بالا، محدودیت مکانی برای عملیات بریچینگ (پیاده کردن نیرو در سواحل) هم ندارد.

انتقال قدرت: موتور‌های تعبیه‌شده می‌توانند حرکت چرخشی به فن‌ها و یا پروانه‌ها انتقال دهند که این امر باعث جابجایی سریع و تغییر جهت آسان می‌شود.

اهمیت نظامی

توانایی عبور از سطوح مختلف: هوا ناو‌ها قادرند به راحتی از سطوح مختلف مانند آب، ماسه، گِل، و برف عبور کنند. این ویژگی به آنها اجازه می‌دهد در محیط‌های چالش‌برانگیز و متنوع درگیر عملیات شوند.
تحرک سریع و تاکتیکی: سرعت و چابکی بالای هوا ناو‌ها به آنها امکان می‌دهد تا سریعاً به تغییرات در میدان جنگ واکنش نشان دهند یا نیرو‌ها و تجهیزات را با سرعت زیاد به جایگاه‌های استراتژیک منتقل کنند.
مأموریت‌های آبی خاکی: هوا ناو‌ها در عملیات‌های آمفیبی آبی خاکی بسیار مؤثر هستند. آنها می‌توانند بدون نیاز به زیرساخت‌های بندری خاص، نیرو‌ها را مستقیماً از دریا به ساحل منتقل کنند که در ماموریت‌های انتقال نیرو به جزایر به منظور دفاع یا بازپس گیری مناطق اشغالی از دشمن کاربردی است.
حمل و نقل تجهیزات و نیروها: هوا ناو‌های بزرگ می‌توانند مقادیر زیادی از تجهیزات نظامی و نیرو‌ها را حمل کنند و در یک فضای مخصوص نیرو و تجهیزات موتوری بارگیری می‌شوند و در ساحل دشمن خارج می‌شوند. تاکتیک انتقال نیرو با هوا ناو در بازپس گیری جزایر ۳ گانه از اشغال امارات مورد بهره برداری قرار گرفت.

هواناو در ایران

پس از حمله متفقین به ایران بی طرف در شهریور ۱۳۲۰ و اشغال کشور، در مرحله اول تمام کشتی‌های نیروی دریایی ایران با تهاجم انگلیسی‌ها غرق شد و شاکله نیروی دریایی ایران از هم پاشید.

پس‌از تشکیل مجدد نیروی دریایی، این نیرو با خرید‌های نظامی توسط انگلیس، فرانسه و آمریکا تقویت شد تا جای پای شاه در منطقه تقویت شود و بتواند نقش ژاندارم آمریکایی‌ها را در منطقه بازی کند. بعد از جریانات ملی شدن نفت در ۱۹۵۳ و متزلزل شدن جایگاه شاه در کشور و منطقه و به خطر افتادن امتیاز نفت ایران که در دست غربی‌ها بود (همین امر از دلایل اصلی حمایت غرب از شاه محسوب می‌شد) باعث شد تا برخی سیاست‌های نظامی در قبال ایران دوباره تقویت شود تا امنیت داخلی و خارجی فروش و انتقال نفت حفظ شود. با پشتیبانی آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۵ نیروی دریایی شاهنشاهی اقدام به ورود به خدمت ۸ فروند هواناو ۶SR_N و ۶ فروند هواناو BH۷ از انگلیس کرد و در همان برهه هسته اولیه واحد هوا ناو نیروی دریایی ارتش بنیان گذاری شد.

هواناو‌های BH ۷ ایران در حال ساخت در شرکت سازنده در انگلیس

تحویل گرفتن هواناو از انگلیس

هواناو‌های تحویلی در عملیات‌های متعددی مورد بهره برداری قرار گرفتند. از بازپس گیری جزایر ۳ گانه از اشغالگران اماراتی تا عملیات‌های متعدد در دفاع مقدس در جا به جایی نیرو نقش مهمی ایفا کردند.

هوا ناو بی اچ ۷ نداجا در دوران جنگ تحمیلی

هوا ناو بی اچ ۷ نیروی دریایی ایران روز در روز بازپس گیری جزیره ایرانی تنب بزرگ

پس از پایان جنگ، در کنار بومی کردن فرایند تعمیر و نگهداری هوا ناو‌ها و قطعه سازی به منظور عملیاتی نگه داشتن این دارایی‌های ارزشمند در دوران اوج تحریم، اقدامات گسترده‌ای جهت طراحی هوا ناو بومی صورت گرفت و محصولات سبک تحقیقاتی عملیاتی مختلفی مانند هواناو‌های یونس ۶، یونس ۲۲ و تندر اشاره کرد که در ماموریت‌های نظامی و غیرنظامی تولید شدند.

هواناو سبک امداد و نجات یونس ۶ در خدمت سازمان آتش نشانی

هواناو یونس ۲۲ با استتار نظامی، البته گزارش عملیاتی از آن موجود نیست

از همان دهه هفتاد که چالش تعمیر و نگهداری هوا ناو و همچنین طراحی نمونه بومی آغاز شد همواره خلا کمی و کیفی در ناوگان نیروی دریایی ارتش و سپاه حس میشد. در زمینه کیفی اقدامات گسترده‌ای از جمله اورهال و تسلیح هوا ناو‌ها صورت گرفت ولی در زمینه کمی صرفا نیاز به نمونه‌های سبک به واسطه تولید بومی رفع شد و ساخت هواناو سنگین همواره چالشی بوده است.

هواناو بی اچ ۷ نیرو دریایی مسلح به لانچر‌های موشک کروز ناو (خانواده نور) در کنار زیردریایی ایرانی فاتح

متاسفانه به دلیل تحریم‌ها امکان خرید خارجی وجود نداشت و نمونه‌های داخلی هم قابلیت انجام ماموریت‌های یک هواناو سنگین را نداشتند. به همین منظور از اوایل دهه نود پروژه تولید هواناو سنگین بومی آغاز شد و در اواخر سال ۹۹ برخی منابع خبر از ساخت یک هواناو سنگین ایرانی با نام پیروزان دادند. هرچند گزارش رسمی از هواناو پیروزان منتشر نشد ولی تصاویر ماکت یک نمونه هوا ناو سنگین جدید در برخی نمایشگاه‌های نظامی دیده شد که برآورد‌ها خبر از موفقیت پروژه تولید بومی هواناو نظامی در ایران دادند.

ماکت هواناو پیروزان

خبر‌های ضد و نقیض راجع به هواناو سنگین نیروی دریایی تا سال ۱۴۰۰ ادامه داشت تا اینکه در بازدید رسمی ازسازمان صنایع دریایی، بدنه نیمه ساخته یک هوا ناو مشاهده شد و امیر دریادار رستگاری رییس پیشین سازمان صنایع دریایی نام این هواناو ساخت ایران را پیروزان اعلام کرد.

مطابق گفته دریادار رستگاری، شناور پیروزان اولین شناور اثرسطح سنگین ایرانی است که قابلیت حمل ۱۰ تن بار را دارد و همچنین از قابلیت حمل موشک‌های سطح به سطح نیز برخوردار است و قابلیت حمل اژدر‌های ضد زیرسطحی را دارد و با سرعت بیش از ۴۰ گره دریایی قادر به دریانوردی است که می‌توان گفت یکی از به‌روز‌ترین هواناو‌هایی است که امروز در دنیا تولید می‌شود. ما تلاش کردیم تا قابلیت‌ها و نیاز‌های عملیاتی نیروی دریایی راهبردی ارتش را در این هواناو در نظر بگیریم. این سامانه در حوزه نیرو‌ها و تسلیحات قابلیت حضور در همه سواحل کشور را دارا است.

آخرین تصویر رسمی منتشر شده از هواناو پیروزان که بدنه به طور کامل ساخته شده بود و قبل از تست های عملیاتی و نصب سامانه ها بود

از سال ۱۴۰۰ ساخت این هواناو به اتمام رسید، اما به دلیل پیچیدگی فنی بالای این هواناو فرایند تست‌های حرکتی و عملیاتی آن چند سالی طول کشید. در ششم آذرماه سال جاری، امیر دریادار شهرام ایرانی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار دانشجو راجع به آخرین وضعیت هواناو پیروزان عنوان کردند: تست‌های هواناو به پایان رسیده و در حال حاضر تست‌های نهایی تسلیحاتی روی آن در حال انجام است.

گفتگوی اختصاصی خبرگزاری دانشجو با دریادار شهرام ایرانی

بیشتر بخوانید: امیر دریادار ایرانی: هواناو «پیروزان» به ناوگان نیروی دریایی ارتش الحاق می‌شود/ استقرار بالگردهای تهاجمی ساخت ایران روی ناوهای ارتش + فیلم

با نگاهی به اطلاعات منتشره، به لطف تلاش‌های مجاهدانه متخصصان بومی کشور، مسئله تولید هواناو به صورت بومی حل شده است. با توجه به تنش‌های اخیر منطقه خلیج فارس و نقش محوری هوا ناو‌ها به عنوان یک سلاح تخصصی این منطقه علی الخصوص در بحث انتقال نیروی نظامی به جزایر، هواناو بومی پیروزان میتواند در تغییر معادلات منظقه نقش مثبت ایفا کند به طوری که در یک عملیات واحد، جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک، زرکوه، آریایی و بوموسی قابل دستیابی و عملیات بریچینگ است.

تولید انبوه هوا ناو‌های مسلح سنگین برای منطقه جغرافیایی ایران مانند یک محور جدید قدرت دریایی در دو محور پدافندی و آفندی عمل میکند و در دفاع و استحکام تمامیت ارضی ایران نقش اساسی ایفا می‌کند.

نوشته: سیدنویدرضا موسوی