دوگانه‌ای از کیفیت و کمیت در سینمای ایران/ از رکورد تا رکود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ با جذب ۳۳ میلیون و ۳۰۰ هزار مخاطب، بهترین عملکرد خود را از ابتدای سال ۱۳۷۹ را داشت به نوعی به رکوردی تاریخی دست یافت. با توجه به اینکه تعداد مخاطبان سینما در سال ۱۳۷۷، حدود ۳۱ میلیون نفر بود، به این نتیجه می‌رسیم که سینمای امسال در روزهای ابتدایی اسفند موفق خواهد شد تا بیشترین میزان مخاطب طی ۲۷ سال اخیر را تجربه کند. این آمار، نه تنها بالاترین تعداد مخاطب در دو دهه اخیر است، بلکه نشان‌دهنده رشد ۱۸ درصدی نسبت به سال گذشته نیز می‌باشد.

کمدی «۷۰سی» با بیش از ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار مخاطب، «تگزاس ۳» با ۴ میلیون و ۴۵۰ هزار، «زودپز» با ۴ میلیون و ۵۰ هزار، «تمساح خونی» با ۲ میلیون و ۸۵۰ و «مست عشق» با ۲ ملیون و ۱۰۰ هزار مخاطب، بیشترین میزان جذب تماشاگر در سینمای ایران را به عهده داشته‌اند. آماری که نشان می دهد ژانر کمدی در صدر پرفروش ها قرار دارد و تنها فیلم سینمایی «مست عشق» در ژانر دیگری توانست نام خود را در میان پر مخاطبان جای دهد.

انتقاد های اساسی از روند کیفی

این خبر خوش برای سینما به دنباله خود انتقاد هایی هم به همراه دارد، در نکته اول این که اکنون با وجود این که توجه مردم نسبت به آثار سینمایی توجه ویژه تری است باید سینما ها نیز از سطح استاندارد کیفی برخوردار باشند، اغلب سینماها نمی توانند تاییده استاندار کافی را برای به نمایش گذاشتن فیلم ها داشته باشد ، از فضای سالن و صندلی ها گرفته تا کیفیت پخش و پرده و صدای سالن ها باید تعمیر و تجهیز شود. 

از این نکته که بگذریم در مرحله دوم باید به نوع تولیدات آثار برسیم ؛ وقتی به پرفروش ترین فیلم های سینمایی نگاه می کنیم ، بیشتر از هر چیز وجود فیلم های گیشه ای و کمدی به چشم می خورد ، نکته ای که تنها به علاقه مخاطب باز نمی گردد ، بلکه این ذائقه سازی برای مخاطب است که توسط فیلم سازان برای سودای فروش بیشتر است که پای کمدی های سخیف و لمپن را به بازار باز می کند ؛ حالا برخی از همان کمدی ها صدر آمار فروش سینما را تشکیل می دهند.

از طرف دیگر کم توجهی سانس ها به فیلم های اجتماعی و تاریخی و آثاری غیر از کمدی یکی دیگر از دلایلی است که توانسته به طور فاحشی کمدی را پر قدرت تر کند.

اکثر فیلم‌های اکران شده، به ویژه در ژانر کمدی، به شدت بر روی جذب تماشاگران تمرکز دارند و این موضوع منجر به نادیده گرفتن دیگر ژانرها و آثار با کیفیت می‌شود. این وضعیت به نوعی سلیقه اجباری برای مخاطبان ایجاد کرده است، چرا که تنها گزینه‌های موجود در سالن‌های سینما، فیلم‌های کمدی و گیشه‌ای هستند و توجه به ژانرهای اجتماعی، درام و کودک به شدت کاهش یافته است.

روند کنونی نشان می‌دهد که اگرچه سینما در جذب مخاطب موفق بوده، اما این موفقیت‌ها به قیمت نادیده گرفتن کیفیت آثار و تنوع ژانرها به دست آمده است. در سال ۱۴۰۳، سینمای ایران بیشتر به تولید فیلم‌های کمدی پرداخته و این موضوع منجر به نادیده گرفتن دیگر ژانرها شده است. این وضعیت به نوعی سلیقه اجباری برای مخاطبان ایجاد کرده و از تنوع لازم در سینما کاسته است.

کیفیت نازل آثار: بسیاری از فیلم‌های تولید شده در ایران، به دلیل تمرکز بر گیشه و جذب مخاطب، از کیفیت لازم برخوردار نیستند. این موضوع به نوبه خود می‌تواند موجب کاهش اعتبار سینما در میان مخاطبان شود.

سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ با دستیابی به رکوردهای جدید، نشان داد که می‌تواند در جذب مخاطب موفق باشد. اما این موفقیت‌ها نباید به قیمت نادیده گرفتن کیفیت آثار و تنوع ژانرها باشد. 

در حالی که سینمای جهانی به سمت تولیدات متنوع و با کیفیت حرکت می‌کند، سینمای ایران نیازمند بازنگری در استراتژی‌های تولید و اکران است. استفاده از داستان‌های قوی و کارگردانان با تجربه می‌تواند به بهبود کیفیت آثار کمک کند.

همچنین، توجه به ژانرهای مختلف و ایجاد فرصت برای فیلم‌های اجتماعی و درام می‌تواند به جذب مخاطبان جدید و افزایش تنوع سلیقه در سینما کمک کند.

آمار فروش سینما در ایران (سال‌های ۷۸ تا ۹۹)

خبرنگار مهلا رنجبران