سامانه پدافندی مجید، قاتل پهپاد ها و کروز های دشمن/ مجید در نیروی زمینی ارتش عملیاتی است+جزییات

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو ؛ سامانه پدافند هوایی برد کوتاه "مجید"، که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران طراحی و تولید شده است، یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافندی کوتاه‌برد بومی کشور است. این سامانه برای مقابله با تهدیدات هوایی در ارتفاع پایین، به‌ویژه پهپادها، موشک‌های کروز، بالگردها و جنگنده‌های پشتیبانی نزدیک توسعه یافته است. با توجه به پیشرفت تهدیدات هوایی مدرن و اهمیت مقابله با آن‌ها، مجید به‌عنوان راه‌حلی چابک، مستقل و کارآمد برای حفاظت هوایی طراحی شده است.

سامانه مجید نخستین‌بار در رژه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰ رونمایی شد و شامل دو موشک و یک سامانه جستجو و هدف‌یابی الکترواپتیکی است که بر روی خودروهایی با تحرک بالا نصب شده است. این سامانه به‌عنوان یکی از اجزای اصلی توان دفاع هوایی کوتاه‌برد ایران، قابلیت عملکرد مستقل یا در قالب شبکه یکپارچه پدافند هوایی را دارد.

 طراحی و خودروهای حامل

سامانه مجید به نحوی طراحی شده که بتواند با استفاده از حامل‌های تاکتیکی سریع و چابک، در مأموریت‌های مختلف به‌ویژه در مناطق حساس و پرخطر مستقر شود. این سامانه از دو نوع خودروی حامل بهره می‌برد: 

۱. خودرو تاکتیکی ارس ۲

این خودرو یک وسیله نقلیه سبک و تاکتیکی ۴×۴ است که توسط وزارت دفاع ایران طراحی و تولید شده است. ارس ۲ به دلیل تحرک بالا و قابلیت تردد در مسیرهای ناهموار (آف‌رود)، توانایی استقرار سریع سامانه و انجام حملات کمین‌گذارانه را فراهم می‌کند. پس از شلیک، این خودرو امکان خروج سریع از موقعیت و جابه‌جایی به نقاط دیگر را دارد؛ ویژگی‌ای که نقش مهمی در عملیات تاکتیکی سامانه ایفا می‌کند.

۲. کامیونت Iveco Daily

این کامیونت یک وسیله نقلیه سبک تجاری ۴×۴ است که توان حمل تجهیزات و تسلیحات بیشتری نسبت به ارس ۲ دارد. استفاده از این کامیونت باعث می‌شود سامانه مجید مقادیر بیشتری از موشک و تجهیزات جانبی را به همراه داشته باشد. همچنین به دلیل طراحی متعارف آن، این سامانه می‌تواند به راحتی در جاده‌های عادی حرکت کرده و کمتر مورد شناسایی دشمن قرار گیرد. فضای اضافی این حامل نیز امکان استتار بهتر و افزایش ظرفیت عملیاتی را برای سامانه مجید فراهم می‌کند.

 سامانه جستجو و هدف‌یابی الکترواپتیکی

یکی از نقاط قوت طراحی سامانه مجید تجهیز آن به سیستم پیشرفته جستجو و هدف‌یابی الکترواپتیکی است. این سامانه شامل دو دوربین است که قابلیت عملیات در تمامی شرایط آب‌وهوایی و شبانه‌روز را دارد. دوربین اول برای دید در روز و دوربین دوم، حرارتی است که امکان رهگیری اهداف حتی در محیط‌های کم‌نور و در شب را فراهم می‌کند. 

سامانه الکترواپتیکی مجید، قادر به چرخش مستقل ۳۶۰ درجه بوده و به شناسایی و رهگیری اهداف در برد حداکثری ۱۵ کیلومتر کمک می‌کند. این سیستم همچنین امکان هدایت همزمان چهار موشک به سمت اهداف مختلف را دارد که به سامانه مجید توان مقابله مؤثر با تهدیدات متنوع می‌دهد. همچنین این سامانه به دلیل طراحی کاملاً مستقل، نیازی به ارتباط دائمی با دیگر سامانه‌ها ندارد و می‌تواند در موقعیت‌هایی که ارتباط شبکه‌ای ممکن نیست نیز عملیات کند.

موشک AD-08

سامانه مجید از موشک کوتاه‌برد AD-08 استفاده می‌کند که یک موشک پیشرفته برای مقابله با اهداف پروازی ارتفاع پایین است. این موشک دارای طول ۲.۶۷ متر، قطر ۱۵۶ میلی‌متر و وزن کل ۷۵ کیلوگرم است. وزن سرجنگی این موشک ۱۴ کیلوگرم بوده و توانایی نابودی اهداف در فاصله حداکثری ۸ کیلومتر و ارتفاع ۶ کیلومتر را دارد. 

هدایت این موشک از نوع آشیانه‌یاب فروسرخ غیرفعال است، به این معنا که موشک پس از شلیک، هدف را به‌طور مستقل رهگیری می‌کند و نیازمند هدایت اضافی از سوی سامانه نیست. این ویژگی موسوم به "شلیک کن و فراموش کن" (Fire-and-Forget)، نه‌تنها کاهش احتمال شناسایی و اختلال توسط دشمن را ممکن می‌سازد، بلکه سامانه مجید را قادر می‌سازد بلافاصله پس از شلیک، تمرکز خود را به دیگر تهدیدات معطوف کند. 

ویژگی‌ها و قابلیت‌های سامانه مجید

سامانه پدافندی مجید دارای ویژگی‌های برجسته و مهمی است که آن را به یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های کوتاه‌برد کشور تبدیل کرده است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. چابکی و سرعت بالا: سامانه به دلیل نصب بر روی خودروهای سبک و متحرک، قابلیت جابه‌جایی و استقرار سریع را دارد.
2. امکان استفاده از حامل‌های متنوع: طراحی ماژولار سامانه این امکان را می‌دهد که بر روی انواع وسایل نقلیه نصب شود.
3. قابلیت شلیک کن و فراموش کن: ویژگی هدایت مستقل موشک‌ها، سامانه را از نیاز به هدایت مداوم بی‌نیاز می‌کند.
4. استفاده از موشک‌های بدون دود: این ویژگی باعث کاهش احتمال شناسایی موشک در هنگام شلیک می‌شود.
5. لینک شدن با سامانه‌های راداری و فرماندهی: سامانه مجید می‌تواند در شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور عمل کرده و با رادارهایی مانند کاشف ۹۹ و سامانه فرماندهی و کنترل برهان هماهنگ باشد.
6. عملیات مستقل در قالب کمین: این سامانه می‌تواند بدون نیاز به پشتیبانی دیگر سامانه‌ها، به‌صورت مستقل عمل کند.
7. پشتیبانی از به‌روزرسانی‌ها و توسعه قابلیت‌ها: سامانه مجید امکان افزایش تعداد موشک‌ها و همچنین ارتقای سامانه هدف‌یابی را دارد.
8. زمان واکنش سریع: این سامانه قادر است در مدت کمتر از ۳ ثانیه پس از شناسایی هدف، موشک را شلیک کند.
9. انهدام چند هدف به‌طور همزمان: توانایی درگیری همزمان با چهار هدف، سامانه را در مقابله با تهدیدات گروهی بسیار مؤثر می‌کند.

 مجید، سامانه ای که با ورود به خدمت ضعف پدافندی نزاجا را کامل برطرف میکند

سامانه مجید به دلیل طراحی کم‌حجم، کارآمد و انعطاف‌پذیر خود، نقش کلیدی در امنیت هوایی کشور ایفا می‌کند. این سامانه با ترکیب عملکرد مستقل و یا جذب در شبکه یکپارچه پدافندی، توانایی مقابله با پهپادها، موشک‌های کروز و سایر تهدیدات هوایی کوتاه‌برد را دارد. با سرعت واکنش بالا، قدرت هدف‌گیری دقیق، و توانایی اجرای مأموریت در هر شرایط آب‌وهوایی، سامانه مجید یک پلتفرم قابل‌اتکا برای عملیات‌های تاکتیکی است. یکی از مزایای مهم این سامانه، هزینه پایین‌تر آن نسبت به بسیاری از سامانه‌های پدافندی مشابه است که استفاده گسترده و تولید انبوه آن را در نیروهای مسلح ایران امکان‌پذیر ساخته است.

یکی از ضعف های نیروی زمینی ایران نبود یک سامانه پدافندی مدرن و تاکتیکی در میدان نبرد بود تا خطر حملات پهپاد های انتحاری و همچنین بالگرد های تهاجمی دفع شود. هرچند سامانه های قدیمی تاحدودی با این مسله درگیر بودند ولی مشخصاً خلا یک سامانه پدافندی هوشمند وجود داشت که مجید یک فتح باب در رفع مشکلات اینچنینی به شمار میرود که با ورود به خدمت سامانه های دیگری مانند آذرخش حلقه سامانه های تاکتیکی کوتاه برد کامل تر بود.

راجع به سامانه پدافندی آذرخش بیشتر بخوانید:

نگاهی به سامانه پدافندی آذرخش ساخت ایران/ دفاع از آسمان ایران با تکنولوژی نظامی Fire & Forget

سامانه پدافند هوایی برد کوتاه مجید، نمادی از پیشرفت‌ها و خودکفایی صنایع دفاعی ایران است. این سامانه که عملاً از تجربیات گذشته ایران در مواجهه با تهدیدات هوایی بهره گرفته، توانسته راه‌حلی بومی برای مقابله با چالش‌های مدرن ارائه دهد. طراحی چابک، سرعت واکنش بالا، و قابلیت حمل بر روی وسایل نقلیه سبک، مجید را به یک سامانه کارآمد و تطبیق‌پذیر تبدیل کرده است که به‌راحتی در مناطق مختلف از مرزها تا مراکز حساس قابل استفاده است.

سامانه مجید به‌عنوان یکی از مؤثرترین اجزای توان دفاعی ایران، نقشی کلیدی در حفظ بازدارندگی و تقویت امنیت ملی ایفا می‌کند و با استمرار توسعه این سامانه، انتظار می‌رود که مجید در آینده نیزتحت ارتقا قرار بگیرد و نسخه های جدیدتر آن را شاهد باشیم.

سید نویدرضا موسوی