
تخریب بقیع در آینه مطبوعات

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، بخشی از واکنش مطبوعات ایران به واقعه تخریب مرقد ائمه بقیع در مطبوعات ایران به شرح زیر است:
۶ خرداد ۱۳۰۵: تحلیل تند روزنامه «اقدام»
روزنامه «اقدام» در شماره مورخ ۶ خرداد، صفحه ۲، با اشاره به شایعات تخریب بقیع نوشت: «جمعی آن حادثه را به خونسردی تلقی و تصور نمودند که منشأ آن سیاست دیگران با تبلیغ دشمنان وهابی است… حالآنکه قضیه مزبوره در عداد شایعات نیست، زیرا از بیانات ابن سعود که چندی قبل در اخبار خارجه منتشر شده بود، مفهوم میشود که به حجاج اجازه زیارت مقابر مشرفه داده نشده.»
در سرمقاله ۸ خرداد (صفحه ۱)، این روزنامه به صراحت به انتقاد از سادهانگاری دولت ایران پرداخت:
«ما قبل از این گمان میکردیم این حکومت بدوی ساده در امور مذهبی و عقاید اقوام مختلفه اسلام مداخله نمیکند… اینک میبینیم برخلاف انتظار لطمه بزرگی به احساسات یک ملتی وارد کرده که هنوز آن ملت به سقاخانه معتقد است، تا چه رسد به قبور اولیا و ائمه اطهار!»
۱۰ خرداد ۱۳۰۵: نامه شیخ علی اکبر از مدینه
«اقدام» در این تاریخ (صفحه ۲) از نامهای منتسب به شیخ علی اکبر ساکن مدینه گزارش داد:
«قاضی وهابی در روز هشتم شوال چنین حکمی داده است… و بعد از آن معلوم نیست که چه شده!»
۱۱ خرداد ۱۳۰۵: اعتراض علما و تشکیل کمیسیون ویژه
روزنامه «اقدام» در گزارش خود از اجتماع علما در منزل امامجمعه تهران نوشت (صفحه ۱)
«شمار زیادی از علما و پیشنمازان و تجار و اصناف… به اقدام وهابیون در هتک حرمت حرمین شریفین اعتراض نمودند… کمیسیونی مرکب از آقایان امام جمعه تهران، بهبهانی، آیتالله زاده خراسانی، حاج میرزامحمدرضا کرمانی، سید حسن مدرس، امام جمعه خوئی، مستوفیالممالک، وثوقالدوله، محتشمالسلطنه، مشیرالدوله و احتشامالسلطنه در مجلس شورای ملی تشکیل شده است.»
همچنین متن تلگراف علمای کاظمین به رضاشاه عیناً منتشر شد (صفحه ۲):
«اعلیحضرت شاه ایران خلدالله ملکه؛ تعذیات فرقه گمراه وهابی از حد تجاوز کرده… خبر ناگهانی تخریب مشاهد مقدسه بقیع به ما رسید. انظار عامه مؤمنین به اعلیحضرت همایونی متوجه است. تقاضای تدارک این فاجعه عظمی را مینماییم!»
۱۶ خرداد ۱۳۰۵: تأیید رسمی تخریب
روزنامه «ایران» در شماره ۲۱۱۷ (صفحه ۲) به صراحت اعلام کرد:
«به دستور قاضیالقضات وهابیها، بقاع متبرکه و بقعه حضرت امام حسن مجتبی (ع) به کلی خراب و منهدم شد!»
تیر ۱۳۰۵: بیانیه رسمی دولت ایران
روزنامه «شفق سرخ» متن کامل بیانیه رئیسالوزرا را منتشر نمود:
«عملکرد طایفه وهابیه باعث نگرانی و سوگواری است… دولت ایران دعوت ابن سعود را برای شرکت در مجامع عمومی حجاز قابل قبول ندانسته و رد نماید… این رفتار از مقوله تجدید اعمال ادوار توحش و جاهلیت است و بر این کردار فجیع شدیداً اعتراض مینماید!»
مرداد ۱۳۰۵: ادعای روزنامه المصری «المقطم»
«اقدام» در گزارش ۲۵ ژوئیه (۱۴ محرم ۱۳۴۵) به نقل از «المقطم» نوشت:
«پس از تحقیق معلوم شد فقط پنج گلوله تفنگ به قبه مبارکه اصابت کرده… ابن سعود معذرت خواست و گفت: این جسارت سهواً از طرف قبایل بدوی رخ داده… از این به بعد تعهد میکنم هیچ نحو جسارتی واقع نشود و تعمیر گنبد را بر عهده میگیرم»
شهریور ۱۳۰۵: هزینه تلگرامهای علمای عراق
بر اساس سند وزارت پست و تلگراف (۳۰ شهریور):
«قرار شد مخارج تلگرافات علما درباره تخریب بقیع از محل اعتبار دولت پرداخته شود… اسامی آقایان علمایی که باید تلگرافات آنها مجاناً پذیرفته شود باید معلوم باشد!»
روابط عمومی و امور بینالملل کتابخانه مجلس
منابع:
- روزنامه اقدام: ۶، ۸، ۱۰، ۱۱ خرداد ۱۳۰۵
- روزنامه ایران: شماره ۲۱۱۷، ۱۶ خرداد ۱۳۰۵
- روزنامه شفق سرخ: تیر ۱۳۰۵
- اسناد وزارت امور خارجه: ۳۰۰-۳-۳۰-۱۳۰۵ و ۱-۵-۱۰-۱۳۰۵
- تلگرامهای علمای کاظمین به رضاشاه (۱۱ خرداد)
- سند وزارت پست و تلگراف (۳۰ شهریور ۱۳۰۵)