گندمزار‌های تب‌دار و جیب خالی زارعان/ ضرورت رشد نرخ تضمینی گندم گلستان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو،علی قاسمعلی؛ استان گلستان ۶۲۳ هزار هکتار زمین زراعی دارد که بر اساس آخرین آمارهای رسمی ۴۲۸ هزار هکتار از این اراضی زیر کشتی گندم دیم و آبی رفته است.

آمارهای سازمان مدیریت برنامه‌ریزی حکایت از آن دارد که سال گذشته، ۷۵ هزار بهره‌بردار حوزه کشاورزی در گلستان اقدام به کشت گندم کرده بودند؛ به زبان ساده‌تر بخش زیادی از معیشت و اقتصاد حدود ۲۰۰ هزار نفر از اهالی گلستان به طور مستقیم وابسته به کشت گندم است که ۷۰ درصد گندمزارها دیم و ۳۰ درصد آن آبی است.گلستانی‌ها سال گذشته بیش از یک میلیون و یکصد هزار تن گندم تحویل مراکز خرید دادند؛ اما امسال بخل آسمان و گرانی نهاده‌های زراعی گندمکاران را مستاصل و نگران کرده است.

خوشه‌های خالی ثمره بُخل آسمان  

کشت گندم حوالی آبان ماه سال گذشته در گلستان آغاز شد؛ بر اساس چرخه رویش، برای جوانه زنی و سبز شدن گندم‌ها نیاز به بارش باران در آذر ماه و دی ماه بود.

شواهد و قرائن و البته آمارهای اداره کل هواشناسی استان گلستان حاکی از آن است که میزان بارش در اراضی شمالی و دیم گلستان در ماه‌های مذکور در برخی نقاط ،کمتر از ۵ میلی‌متر بود و صد هزار هکتار از گندمزارهای گلستان سبز نشد. یعنی میزان باران نتوانست رطوبت لازم برای سبز شدن اراضی را تامین کند و کشت‌زارهای گندم، پس از چند ماه چشم انتظاری زارعان، به اراضی لم‌یزرع تبدیل شد.در کنار این چالش بزرگ، در ماه‌های پایانی سال قیمت دلار افزایش یافت؛ قیمت نهاده‌های زراعی از قبیل کود، سموم ،مکمل‌های ریز مغذی دو یا سه برابر شد؛ البته قیمت قطعات یدکی ابزارهای زراعی هم از این تورم سنگین بی نصیب نماندند.

گندم ۲۰ هزار تومانی ،هزینه‌ها را جبران نمی‌کند 

این شرایط بغرنج عرصه‌ را بر گندمکاران گلستانی سخت و سخت‌تر کرد. این مشکلات بی‌واسطه بر معیشت ۷۵ هزار بهره‌بردار گندم این خطه تاثیر مستقیم گذاشت و نگرانی آنها را از موفقیت آمیز بودن زراعت گندم و به زبان ساده‌تر به صرفه بودن کشت گندم افزایش داد. گندمکاران گلستانی بر این باورند که قیمت ۲۰ هزار تومانی هر کیلو گندم کفاف هزینه‌های هنگفت و البته جبران کننده ضررهای ناشی از خشک شدن بخشی از گندمزارهای آنها نیست‌و دولت باید برای آن چاره‌اندیشی کند.

 برآوردهای اولیه کارشناسان جهادکشاورزی حاکی از آن است که افت ۳۰ درصدی تولید گندم در گلستان قطعی است.کشاورزان گلستانی بر این باورند، با توجه به خصوصیات کیفی گندم تولیدی در گلستان دولت باید هرچه سریعتر در قیمت تضمینی خرید گندم در این خطه بازنگری کند تا شاید بخشی از هزینه‌های کاشت داشت و برداشت گندم تامین و گندمکاران در سال‌های آتی نیز مشتاق به کشت این محصول استراتژیک باشند.

پرداخت خسارت شرکت‌های بیمه‌گر ناچیز است

ارازمحمد تراج از کشاورزان شهرستان آق‌قلا در گفتگو با خبرنگار دانشجو اظهار کرد: بارها از سوی مسئولان و کارشناسان زراعی شنیده‌ایم که کیفیت گندم گلستان از گندم‌ها سایر مناطق کشور مطلوب‌تر است: اما هیچگاه قیمت آن بیشتر از گندم سایر استان‌ها نبوده است.

وی ادامه داد: شرایط آب و هوایی امسال سبب شد تا حدود یک سوم گندمزارهای دیم گلستان سبز نشود و خسارت بسیاری به کشاورزان وارد شود.

 تراج ادامه داد: دولت برای امسال نرخ ۲۰ هزار تومانی برای گندم اعلام کرده است؛ در حالی که این قیمت کفاف هزینه‌ها و مخارج کشاورزان را نمی‌دهد؛ ثانیاً این مبلغ هم ، با چند ماه تاخیر پرداخت می‌شود.

این کشاورز گلستانی ادامه داد: انتظار ما از مسئولین آن است که مقوله حمایت از گندم و گندمکاران صرفاً به پشت تریبون و مصاحبه ختم نشود و در عمل برای گندمکاران آستین بالا بزنند.

وی افزود: شرکت‌های بیمه‌گر فقط بخشی از خسارت‌های خشکسالی را پرداخت می‌کنند؛ البته برخی از زارعان به سبب صرفه جویی در هزینه‌ها محصول خود را بیمه نمی‌کنند و نمی توانند امیدی به جبران هزینه داشته باشند.

چرا کیفیت بر قیمت گندم موثر نیست؟  

صاحب هزارجریبی، یکی دیگر از کشاورزان آق قلایی هم به خبرنگاران دانشجو گفت : بخش زیادی از مزارع گندم دیم گلستان از خشکسالی آسیب کلی دیده یا تناژ محصول در هکتار به شدت کاهش یافته است.

وی ادامه داد: قیمت گازوئیل، کود، سم نسبت به سال گذشته حداقل دو برابر شده اما قیمت گندم نسبت به سال ماقبل آن، حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است .

هزارجریبی ادامه داد: نرخ تضمینی ۲۰ هزار تومانی اصلاً کفاف هزینه‌ها و مخارج گندمکاران را نمی‌دهد اگر قرار است کشاورزان رغبتی به کشت گندم در سال‌های آینده داشته باشند باید قیمت گندم اصلاح شود.

وی افزود: گندم گلستان از لحاظ گلوتن در زمره بهترین محصول کشاورزی قلمداد می‌شود ولی قیمت آن هیچ تفاوتی ندارد و این موضوع یک ظلم آشکار به کشاورزان گلستان است.

هزارجریبی گفت: در همه جای دنیا قیمت گندم بر اساس کیفیت آن تعیین می شود ولی سال‌هاست که مسئولان از این رویکرد عادلانه چشم‌پوشی می کنند‌

ضرورت مشارکت بخش خصوصی در قیمت‌گذاری گندم

نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: قیمت فعلی خرید تضمینی نه‌تنها پاسخگوی هزینه‌های واقعی تولید نیست، بلکه به‌دلیل تورم و افزایش هزینه‌های نهاده‌ها، زیان سنگینی را به کشاورزان تحمیل می‌کند.

هامان هاشمی گفت: گندم فقط یک محصول استراتژیک نیست، بلکه مبنای قیمت‌گذاری در بسیاری از زنجیره‌های کشاورزی است. زمانی که قیمت پایه این محصول غیرواقعی باشد، کل بازار دچار اختلال می‌شود.

وی گفت: گلستان باکیفیت‌ترین نوع گندم را در کشور تولید می‌کند که برای کیفیت‌بخشی به آرد دیگر استان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد برای همین انتظار داریم قیمت خرید تضمینی گندم بر مبنای کیفیت باشد.

هاشمی همچنین از لزوم اصلاح ساختار تصمیم‌گیری در تعیین قیمت گندم سخن گفت و تأکید کرد: تا زمانی که نگاه صرفاً دولتی بر قیمت‌گذاری حاکم باشد، نتیجه آن فاصله گرفتن نرخ‌ها از واقعیت‌های میدانی خواهد بود. بخش خصوصی باید در فرایند تصمیم‌سازی مشارکت رسمی داشته باشد.

افت ۳۰ درصدی تولید گندم در گلستان 

روح الله مهری مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گلستان هم با اشاره به خشکسالی و خسارت ۱۰۰ درصدی به برخی زمین‌های کشاورزی شمال گلستان، پیش‌بینی کرد: تولید گندم در سال زراعی جاری نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کاهش یابد.

وی ادامه داد: در سال کشاورزی ۱۴۰۳، بیش از ۱.۱ میلیون تن گندم از ۹۷ مرکز خرید تضمینی در این استان جمع‌آوری و به ۴۷ مرکز ذخیره‌سازی منتقل شد.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گلستان افزود: استان گلستان با اختصاص ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی به کشت گندم، رتبه دوم تولید گندم در ایران را دارد.

پیگیر بازنگری در نرخ گندم هستیم

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو گفت: با توجه به گرانی و تورمی که در بخش نهاده‌های کشاورزی اتفاق افتاده است؛ قیمت فعلی ۲۰۵ هزار ریال برای خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم با توجه به کیفیت بالای گندم تولیدی این استان منصفانه نیست.

عبدالعلی کیان‌مهر افزود: از مسیرهای مختلف این دغدغه مطرح شده تا بتوانیم به قیمت عادلانه در خرید تضمینی گندم برسیم و این موضوع مطالبه مشترک نماینده ولی فقیه، مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی و استاندار گلستان است.

وی ادامه داد: افزایش نرخ مصوب گندم باید در هیئت دولت مصوب شود و استاندار محترم مکاتباتی در این خصوص داشته است و پیگیری‌های لازم تا حصول نتیجه ادامه خواهد داشت.

کیان‌مهر اظهار کرد: ‌گلستان با اختصاص ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی به کشت گندم، رتبه سوم تولید گندم کشور را دارد و از نظر کیفیت، به دلیل محتوای بالای گلوتن در گندم تولیدی، در جایگاه برتر قرار گرفته است.

گفتنی است؛ استان گلستان با دارا بودن ۵ درصد وسعت گندمزارهای کشور، رتبه سوم تولید کشور را در اختیار دارد. به زعم بسیاری از کارشناسان عادلانه کردن قیمت محصولات زراعی یکی از راهکارهای تحقق استقلال غدایی در کشور است.