دانشگاه تهران، نماد آموزش عالی یا بنگاه اقتصادی؟ / دانشجویان قربانی بی‌توجهی مسئولان! + فیلم

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ با گذشت بیش از چندماه از پایان حکم سرپرستی رئیس دانشگاه تهران، هنوز وضعیت این دانشگاه که به عنوان نماد آموزش عالی کشور شناخته می‌شود، بلاتکلیف باقی مانده است. این بلاتکلیفی نه تنها در عرصه مدیریتی دانشگاه خود را نشان می‌دهد، بلکه باعث ایجاد نارضایتی و نگرانی در میان دانشجویان و اساتید نیز شده است. 

دانشجویان که همواره صدای مطالبات خود را از طریق تشکل‌ها و تجمعات مختلف اعلام کرده‌اند، احساس می‌کنند که صدایشان در این فضای بی‌ثبات مدیریتی به جایی نرسیده و همچنان در مواجهه با مشکلاتی همچون کمبود امکانات، وضعیت نامناسب خوابگاه‌ها و بی‌توجهی به نیاز‌های آموزشی و رفاهی خود قرار دارند.

این وضعیت، نیاز به پاسخگویی و شفافیت در مدیریت دانشگاه تهران را بیش از پیش نمایان کرده است. در این میان، انتظار از مسئولان دانشگاه و مقامات عالی‌رتبه کشور این است که هر چه سریع‌تر تکلیف ریاست دانشگاه تهران را مشخص کرده و با توجه به دغدغه‌های به حق دانشجویان، اقدامات مؤثری در جهت بهبود شرایط موجود انجام دهند.

درخصوص مطالبات دانشگاهیان دانشگاه تهران و مطالبه دانشجویان دانشکده الهیات با حامد غلامی فعال دانشجویی به گفت‌و‌گو پرداختیم.

متن گفتگو به شرح ذیل است:

حامد غلامی فعال دانشجویی دانشکده الهیات در رابطه با مطالب امروز دانشکده تهران گفت: امروز مراسمی به مناسبت بزرگداشت شهید مطهری برگزار شد، که با حضور آقای وزیر، آقای دکتر سیمایی صراف، آقای دکتر حسینی (سرپرست دانشگاه تهران) و جمعی از اساتید و سایر بزرگواران برگزار شد. سوالات و مطالبات ما این بود که نماد آموزش عالی کشور، یعنی دانشگاه تهران، حدود دو ماه است که حکم سرپرست آن به پایان رسیده است.

وی افزود: طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، حداکثر مدت زمان برای این وضعیت شش ماه است، یعنی حداکثر تا شش ماه باید وضعیت مشخص شود و این یک ضرب‌الاجل است. اما اکنون که دو ماه از این مدت گذشته، شاهد انتصابات و حکمی‌هایی از سوی ایشان هستیم که سوالاتی را برای ما به وجود آورده است.

غلامی در ادامه بیان کرد: ما خواستیم از ایشان بپرسیم که با چه سمتی در دانشگاه تهران حضور دارند؟ آیا به عنوان استاد آمده‌اند یا به عنوان سرپرست دانشگاه؟ چرا که حکم ایشان تمام شده است. این یکی از مهم‌ترین مطالباتی بود که داشتیم.

وی در ادامه بیان کرد: مسئله که ما اکنون شاهد آن هستیم، سوءمدیریت‌هایی است که در دانشگاه تهران مشاهده می‌شود. به طور مثال، بسیاری از افرادی که در سمت‌های معاونت یا ریاست دانشکده‌ها قرار دارند، سابقه لازم را برای این جایگاه‌ها ندارند. وقتی از مسئولان می‌پرسیم که چرا مشکلات صنفی دانشجویان برطرف نمی‌شود، پاسخ می‌دهند که دانشگاه بودجه ندارد و به ما گفته‌اند که برای تامین هزینه‌ها باید به فکر درآمدزایی باشیم، مثل اجاره دادن سالن‌ها. این موضوع باعث شده که دانشگاه به جای یک مرکز آموزشی، به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شود.

غلامی در خصوص دیدار وزیر علوم از دانشکده الهیات گفت: در یکی از دیدارهایمان با وزیر، ما ساختمان کلاس‌های دانشکده الهیات را نشان دادیم و به ایشان گفتیم که این ساختمان که محل برگزاری کلاس‌های آموزشی است، به اجاره داده شده است. متاسفانه این موضوع به حدی جدی است که حتی کتابخانه‌ها و سالن‌های دانشگاه نیز به اجاره داده می‌شوند، به طوری که در زمان امتحانات به جای استفاده دانشجویان، این فضا‌ها به افراد دیگر اجاره داده می‌شود. این وضعیت نشان‌دهنده بلاتکلیفی و عدم شفافیت در مدیریت دانشگاه است.

فعال دانشجویی بیان کرد: دیکی از مسائلی که در این زمینه مطرح است، اجاره دادن فضای دانشگاه به کسانی است که ارتباطی با فضای آکادمیک و دانشگاهی ندارند. به عنوان مثال، در سالن شهید مفتح که در کنار محل شهادت ایشان قرار دارد، برنامه‌هایی از قبیل جن‌گیری یا هیپنوتیزم برگزار می‌شود که هیچ تناسبی با فضای علمی و دانشگاهی ندارد.

وی در ادامه بیان کرد: ما از مسئولان می‌خواهیم که شفاف‌سازی کنند و اعلام کنند چرا دانشگاه باید به درآمدزایی بپردازد در حالی که خود دانشگاه بودجه دارد. این وضعیت برای ما بسیار سوال‌برانگیز است. علاوه بر این، مشکلاتی از قبیل وضعیت خوابگاه‌ها و مسائل صنفی دانشجویان نیز به شدت احساس می‌شود. گاهی اوقات مسائل ساده‌ای مثل گیر کردن دانشجویان در آسانسور، از مشکلاتی است که در خوابگاه‌ها پیش می‌آید و به نظر می‌رسد که مسئولان به آن توجهی ندارند.

غلامی در ادامه افزود: در نهایت، مسئله‌ای که مهم است این است که مطالبات دانشجویان همیشه وجود داشته و خواهد داشت، اما وضعیت کنونی دانشگاه تهران نیاز به تغییرات اساسی و پاسخگویی شفاف از سوی مسئولان دارد.

وی در ادامه بیان کرد: مثلاً اخیراً در یکی از خوابگاه‌ها آسانسور یک طبقه سقوط کرده و وضعیت سرویس‌ها خوابگاهی به حدی بحرانی است که احتمال دارد سقف برخی از آنها هر لحظه فرو بریزد. خود آقای وزیر از این مشکلات مطلع بودند و حتی اشاره کردند که دیروز در تهران لرزشی از طرف کرج احساس شد. اما مشکل اینجاست که با وجود اطلاع ایشان، هنوز هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است. ما هم در همان لحظه به ایشان گفتیم که وضعیت خوابگاه‌ها به شدت بحرانی است و ایشان تایید کردند، اما هنوز هیچ پیگیری جدی یا قول قطعی به ما داده نشده است.

غلامی گفت: ما با این شرایط زندگی می‌کنیم و به مسئولان می‌گوییم که کمبود بودجه نداریم و مسائلی از این دست. حتی شنیده‌ایم که در وزارت خانه می‌گویند که منابع مالی محدود است و باید این منابع را بین همه تقسیم کنیم. اگر واقعاً در شرایطی هستید که نمی‌توانید این مشکلات را حل کنید، چرا مسئولیت را پذیرفته‌اید؟ این پرسش برای ما مطرح است. اگر شرایط به این شکل است، چرا این مسئولیت را پذیرفتید؟ واقعاً اگر از وضعیت آگاه بودید، چرا این مسئولیت را پذیرفتید؟

فعال دانشجویی خاطر نشان کرد: این برچسب به ما زده شده که گویا ما به دنبال انتقاد از دوره قبلی هستیم، اما حقیقت این است که این مطالبات و نقد‌ها از همان ابتدا وجود داشته و به هیچ وجه به دوره قبلی محدود نمی‌شود. ما در همان زمان هم نقد‌های خود را بیان کرده بودیم. حالا ما در این دوره هم مطالبات خود را به شکل شفاف مطرح می‌کنیم و هیچ پیمان اخوتی با کسی نداریم. ما یک مسیر را شروع کرده بودیم که شامل بازسازی‌ها و مرمت‌هایی بود، اما متاسفانه این مسیر متوقف شده و به روند قبلی برگشته است.

وی در ادامه بیان کرد: در جلسه‌ای که با وزیر داشتیم، برخی از فرمایشات ایشان نشان از بی‌توجهی به مشکلات جدی داشت. ایشان گفته بودند که باید این مشکلات حل شود، اما وقتی از ایشان خواستیم که برنامه‌ای برای آینده ارائه دهند، هیچ پاسخ روشنی دریافت نکردیم. این وضعیت باعث می‌شود که ما به عنوان دانشجویان، احساس کنیم که حرف‌هایمان شنیده نمی‌شود و هیچ اقدام عملی برای رفع مشکلات صورت نمی‌گیرد.

فعال دانشجویی در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات دیگر این است که مسئولین بدون اینکه فرصتی به دانشجویان برای صحبت کردن بدهند، فقط در مراسمات نمایشی شرکت می‌کنند. این رویکرد بیشتر شبیه به یک نمایش است تا یک برنامه واقعی برای حل مشکلات. دانشگاه نمایشگاه نیست و دانشجویان تماشاچی نیستند. مسئولین باید اجازه دهند که صدای دانشجویان شنیده شود و مشکلات واقعی آنها مطرح شود. در حالی که بسیاری از مسائل مهم مانند وضعیت خوابگاه‌ها یا شرایط آموزشی هیچگاه به طور جدی پیگیری نمی‌شود.

وی در ادامه بیان کرد: یکی از صحبت‌های وزیر در جلسه این بود که منابع ما محدود است و باید آنها را تقسیم کنیم. ما به ایشان گفتیم که ما به عنوان دانشجویان با شرایط سخت می‌سازیم، اما با تبعیض و نابرابری نمی‌توانیم بسازیم. اگر این تبعیض‌ها وجود نداشت، اتفاقات تلخی مانند حادثه مرحوم خالقی رخ نمی‌داد. اینها مشکلاتی است که هنوز حل نشده‌اند و باید به طور جدی به آنها پرداخته شود.

دانشجوی دانشکده الهیات در خصوص مسائل خوابگاهی افزود: ما در این جلسات همچنین به موارد دیگری اشاره کردیم، مانند مشکلات خوابگاه‌ها که بسیاری از آنها وضعیت وخیمی دارند و باید هرچه سریع‌تر به این مسائل رسیدگی شود. اما در نهایت چیزی که برای ما نگران‌کننده است این است که بسیاری از این مشکلات فقط در کلام و سخنرانی‌ها شنیده می‌شوند، ولی هیچ اقدام عملی در پی آنها صورت نمی‌گیرد. ما فقط امیدواریم که این مشکلات به جایی برسند و تحولی در وضعیت موجود ایجاد شود.

وی در ادامه بیان کرد: آرامش خاطر و فضای آموزشی در دانشگاه، به ویژه در کلاس‌ها و محیط‌های درسی، باید همواره مورد توجه قرار گیرد. وقتی وضعیت کلی دانشگاه‌ها را نگاه می‌کنیم و مسائل مختلف را کنار هم قرار می‌دهیم، می‌توان به راحتی گفت که وضعیت دانشگاه تهران خوب نیست. حال دانشجویان، اساتید و حتی وضعیت کلی دانشگاه نگران‌کننده است. امیدواریم که این وضعیت تغییر کند، اما متاسفانه در مدت اخیر مطالباتی که از سوی دانشجویان مطرح شده، به نتیجه قابل توجهی نرسیده است.

غلامی خاطر نشان کرد: طرح‌هایی مانند بیمه کردن گوشی‌ها و لپ‌تاپ‌ها برای دانشجویان به عنوان یک اقدام برای ایجاد حس امنیت، ممکن است به نظر برسد که مفید است. اما مسئله اینجاست که باید دید این طرح‌ها در مرحله اجرا چگونه پیاده‌سازی می‌شوند. برخی از دوستانی که برای انجام این اقدامات پیش‌قدم شدند، با مشکلات زیادی مواجه شدند. به نظر من، بهتر است از کسانی که این کار را انجام داده‌اند بپرسیم که چه مشکلاتی در مسیر اجرا داشتند. این طرح‌ها ممکن است در ابتدا احساس امنیت ایجاد کنند، اما باید بررسی کنیم که در عمل چگونه اجرایی می‌شوند و آیا می‌توانند تهدیدات و خطرات را کاهش دهند یا نه؟

وی در ادامه بیان کرد: به عنوان مثال، اخیراً خبری منتشر شد که یکی از دانشجویان توسط زورگیر‌ها به قتل رسیده است. این خبر باعث ایجاد نگرانی و گلایه در میان دانشجویان و خانواده‌های داغدار شد. در این شرایط، سرپرست دانشگاه به جای اینکه به طور مستقیم به مسئله پاسخ دهد، آن را به حوادث گذشته مانند اتفاقات سال ۷۸ در کوی دانشگاه ربط داد. این اقدام نه تنها پاسخگویی به موقع نبود، بلکه توجه‌ها را از مسئله اصلی منحرف کرد. به هر حال، پس از انتشار خبر طرح بیمه برای لوازم الکترونیک، فضای عمومی کمی آرام شد. اما امیدواریم که این طرح فقط به خاطر آرام کردن فضا نباشد و واقعاً اجرایی شود تا مشکلات دانشجویان کاهش یابد.

غلامی در ادامه در رابطه با طرح بیمه موبایل دانشگاهی گفت: در خصوص این طرح بیمه، یکی از مسائل مطرح شده این بود که برای دریافت بیمه، باید ثابت شود که دانشجو در برابر حمله یا سرقت مقاومت کرده است. این قید ممکن است مشکلاتی در روند اجرا ایجاد کند. اما امیدوارم این موضوع اصلاح شود و شرایط برای همه به صورت عادلانه فراهم شود.

وی در ادامه در خصوص مطالبات دانشجویی گفت: در مجموع، باید گفت که مطالبات دانشجویان باید جدی گرفته شود. دانشجویان در پی ایجاد فضایی بهتر و ایمن‌تر در دانشگاه هستند، نه اینکه این فضا را بر هم بزنند. اوضاع دانشگاه و دانشکده‌ها به هیچ وجه مطلوب نیست. وضعیت کنونی نیاز به توجه و تغییرات جدی دارد. این مطالبات باید به صورت واقعی پاسخ داده شود.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: مسئله دیگر انتصاب‌ها در دانشگاه است که هنوز پس از گذشت دو ماه از پایان حکم سرپرست دانشگاه، وضعیت بلاتکلیف باقی مانده است. برای چندمین بار است که از آقای دکتر سیمایی صراف پرسیده می‌شود که وضعیت دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور به چه شکل خواهد بود، و همیشه پاسخی که داده می‌شود این است که «یک هفته صبر کنید» یا «دو هفته دیگر تصمیم‌گیری می‌شود». این بلاتکلیفی باید هر چه زودتر رفع شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی باید پاسخگو باشد و وضعیت دانشگاه تهران را مشخص کند.

فعال دانشجویی گفت: ما امروز سعی کردیم این مطالبات را مطرح کنیم و از فرصتی که پیش آمد استفاده کنیم. به آقای دکتر حسینی نیز موارد خود را مطرح کردیم و امیدواریم که هر چه زودتر این مسائل به نتیجه برسند. اگر دانشگاه به یک فضای پایدار و ثابت برسد، قطعا دانشکده‌ها و سایر بخش‌ها نیز بهبود خواهند یافت. در این میان، اساتید نیز از برخی مشکلات مشابهی که دانشجویان دارند گلایه دارند. مشکلاتی که هم برای دانشجویان و هم برای اساتید ایجاد شده است، مانند مسائل صنفی و وضعیت خوابگاه‌ها، باید سریع‌تر حل شود.

وی در ادامه بیان کرد: در نهایت، لازم است که مسئولین به این مسائل توجه کنند. مسئولیت‌ها نباید فقط برای «گفتن» باشند، بلکه باید شاهد اقدام عملی و تغییرات مثبت در فضای دانشگاه باشیم. این اقدامات باید به صورت پیوسته و جدی دنبال شوند و مطالبات دانشجویان، که برای بهتر شدن فضا و شرایط تحصیلی است، باید به طور واقعی پیگیری و اجرایی شوند.

فعال دانشجویی گفت: مسائل پیش‌پا‌افتاده‌ای که دانشجویان با آنها درگیرند، واقعاً می‌تواند آزاردهنده باشد. مثلاً تصور کنید دانشجویی برای نوشیدن آب، لیوانی را زیر آب‌سردکن می‌گذارد و ناگهان مایعی از آن خارج می‌شود که ابتدا فکر می‌کند شربت آبلیمو یا نوشیدنی دیگری است، اما در واقع این آب‌سردکن کیفیت مناسبی ندارد. یا مثلاً در پارکینگ دانشگاه، که مخصوص ورود و خروج اساتید است، ریموت‌هایی برای ماشین‌ها وجود داشت که هزینه‌ای به همراه داشت، ولی در عوض به جای بهبود کیفیت فضای آموزشی، این هزینه‌ها صرف بهبود سیستم پارکینگ شده است. چنین مسائلی نشان می‌دهد که اولویت‌ها درست انتخاب نشده‌اند.

وی در ادامه بیان کرد: علاوه بر این، وضعیت خوابگاه‌ها بسیار نگران‌کننده است. دوستانی که در خوابگاه‌ها هستند، از خطرات جدی مانند سقوط سقف یا فضای ناامن خوابگاه‌ها گزارش می‌دهند. برخی خوابگاه‌ها در وضعیت بحرانی قرار دارند و جان دانشجویان در خطر است. یکی از رفقای ما در حال صحبت کردن بود که سقف خوابگاهشان فرو ریخته است. این مشکلات در کنار مسائل امنیتی مانند خرید و فروش مواد مخدر و زورگیری‌ها در اطراف خوابگاه‌ها باعث افزایش نگرانی‌ها می‌شود. این وضعیت باید سریعاً تدبیر شود.

غلامی گفت: ما از آقای وزیر پرسیدیم که چرا در کلاس‌ها، شرایط گرمایی، نور و حتی وضعیت صندلی‌ها اصلاح نمی‌شود. بسیاری از صندلی‌ها از زمان مدیریت‌های قبلی هنوز تعویض نشده‌اند. در همین حال، فضای دانشگاه، که باید محیطی امن و مناسب برای دانشجو باشد، به جای آنکه به سمت بهبود پیش برود، شاهد اجاره دادن به مدارس و حتی به دانش‌آموزان شده است. برای مثال، یک بار در سالن نمازخانه دانشکده، وقتی به آنجا رفتیم، دیدیم که گروهی از دانش‌آموزان در حال بازی فوتبال بودند! این فضای دانشگاه به هیچ وجه شایسته چنین رفتار‌هایی نیست.

وی در ادامه خاطر نشان گفت: همچنین، مشکلاتی در زمینه تعمیرات و نگهداری تجهیزات دانشگاه وجود دارد. به عنوان نمونه، آسانسور دانشکده به مدت طولانی خراب بود و دانشجویان و اساتید نمی‌توانستند از آن استفاده کنند. حتی یکی از دانشجویان گرفتار آسانسور شده و در یک طبقه سقوط کرده بود. این گونه مشکلات، که سلامت و امنیت افراد را به خطر می‌اندازد، باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

غلامی گفت: در کنار این مسائل، مهم است که اولویت‌ها در دانشگاه به درستی مشخص شوند. وقتی دانشگاه درگیر مسائل و موضوعات حاشیه‌ای می‌شود، به جای تمرکز بر مشکلات اصلی، انرژی‌ها صرف مسائل کم‌اهمیت‌تری می‌شود. مثلاً در دانشگاه تهران به جای پرداختن به مسائل اساسی، درگیر پوشاندن پرچم آمریکا از جلوی در ورودی دانشکده علوم سیاسی شده‌اند! در حالی که مشکلات اساسی مانند وضعیت خوابگاه‌ها، کیفیت آموزش، مسائل صنفی و امنیت دانشجویان باید در اولویت قرار گیرند.

دانشجوی دانشکده الهیات گفت: مسائل پیش‌پا‌افتاده‌ای که دانشجویان با آنها درگیرند، مثل مشکلات رفاهی یا وضعیت نامناسب فضا‌های آموزشی، واقعاً در شأن دانشگاه تهران، دانشجویان و اساتید نیست. انتظار می‌رود که مسئولان به این مشکلات توجه کرده و اقدامات جدی برای بهبود شرایط دانشگاه و فضای آموزشی انجام دهند. امیدواریم که این مطالبات به طور جدی شنیده شود و شرایط دانشگاه تهران هر چه سریع‌تر بهبود یابد.

« فیلم کامل گفتگو حامد غلامی با خبرگزاری دانشجو»