حمایت بنیاد علم از ۱۲ پژوهش پذیرفته‌شده در آزمایشگاه‌های سینکروترونی دنیا

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، این بنیاد امکان دسترسی پژوهشگران و صنایع ایرانی را به زیرساخت‌های پژوهشی مهم تسهیل می‌کند.

سینکروتون (synchrotron)، نوعی شتاب‌دهنده ذرات به شکل یک حلقه دایره‌ای است که با کمک میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی، تابش الکترومغناطیسی تولید می‌کند. ذراتی که با سرعتی نزدیک به سرعت نور در یک محیط الکترومغناطیسی حرکت می‌کنند، در جهت مسیر خود نوری منتشر می‌کنند که تابش سینکروترون یا نور سنکروترون نامیده می‌شود.

تابش سینکروتون یک امکان توانمند برای مطالعه ساختمان مولکولی و تغییرات شکل و ترکیبات سلولی در هنگام واکنش‌های شیمیایی است که در زمینه‌های مختلف تحقیقاتی و کاربردی در فیزیک، پزشکی، صنعت، زیست‌شناسی، باستان‌شناسی و ... کاربرد دارد.

به‌دلیل رقابت فشرده کاربرانی که از سراسر دنیا برای انجام آزمایش اقدام می‌کنند، پذیرش طرح پیشنهادی در آزمایشگاه‌های سینکروترونی بسیار پیچیده و سخت است به‌طوری که در برخی از باریکه‌خط‌های سینکروترون‌های پیشرفته دنیا از هر ۱۰ درخواست انجام آزمایش تنها یکی پذیرفته می‌شود. از طرفی به‌دلیل هزینه‌های زیاد دسترسی به این آزمایشگاه‌ها، در صورت نبود حمایت‌های مالی ممکن است کاربران ایرانی از انجام پژوهش‌های خود محروم شوند.

بر همین اساس، در شورای علمی که در روز شنبه ۳۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ برگزار شد؛ شرایط حمایت مالی از طرح‌های پذیرفته شده در آزمایشگاه‌های سینکروترون دنیا توسط بنیاد علم ایران به تصویب رسید.

طرح‌های پیشنهادی در دو بازه زمانی در سال، برای سینکروترون‌های دنیا ارسال می‌شوند. پس از انجام فرایند داوری که متشکل از یک کارگروه بین‌المللی مستقل است طرح‌های برگزیده برای انجام آزمایش انتخاب خواهند شد.

تیم پژوهشی ترکیبی از سه تا چهار نفر پژوهشگر با تخصص‌های مختلف و با مدت زمان انجام آزمایش بین ۷۲ تا ۹۶ ساعت است. با احتساب زمان لازم برای آماده‌سازی نمونه و جمع‌آوری داده‌های پس از آزمایش انجام یک آزمایش نوعی در سینکروترون به یک هفته زمان نیاز دارند.

همچنین، مقرر شد تا سالانه بین ۱۰ تا ۱۲ طرح پژوهشی پذیرفته شده در یکی از سینکروترون‌های دنیا به صورت اختصاصی توسط بنیاد ملی علم ایران حمایت شوند.