سفر ناوگروه ۸۶ دوساله شد، حقایقی کمتر شنیده شده از طولانی‌ترین دریانوردی تاریخ ایران/ وقتی ناو‌های جنگی ساخت ایران به سواحل آمریکا رسیدند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو، ایران در طی سالیان اخیر با برعهده گرفتن مأموریت‌های پیچیده و بحرانی نظامی و دیپلماتیک، تصویری نوین از خود در عرصه جهانی ترسیم کرده است. مأموریت ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، نقطه عطفی در تاریخ دریایی کشور و گواهی بر توانمندی‌های بومی و اراده ملی به شمار می‌رود. این مأموریت شگفت‌انگیز، از عبور از اقیانوس‌های آرام و اطلس تا حضور در سواحل آمریکای جنوبی، رکوردهای بی‌نظیری را به ثبت رساند و قدرت راهبردی جمهوری اسلامی ایران را به نمایش گذاشت. 

در این گزارش، به بررسی جنبه‌های متفاوت این دریانوردی تاریخی، به ویژه جزییات کمتر شنیده‌شده و تأثیرات آن بر ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور می‌پردازیم. این دستاورد که حکایت از تسلط و اقتدار نیروهای مسلح ایران در آب‌های بین‌المللی دارد، لازم است از دیدگاه فنی، راهبردی و پیام‌رسانی دیپلماتیک بررسی شود.

 مأموریت طولانی تاریخی  آغاز می شود

ناوگروه ۸۶ ارتش، شامل ناوشکن بومی و پیشرفته _دنا_ و ناوبندر _مکران_، در طی هشت ماه، بیش از ۶۵ هزار کیلومتر مسیر دریایی را پیمود. این مأموریت که به‌عنوان یک سفر "۳۶۰ درجه‌ای" تعبیر شده است، نمایانگر ظهور ایران به‌عنوان بازیگری مهم و موثر در عرصه‌های دریایی و دیپلماتیک بوده است.  

این سفر در تاریخ ۹ مهر ۱۴۰۱، در بندرعباس آغاز شد. نخستین ایستگاه ناوگروه، بندر بمبئی در هند بود. پس از آن، از تنگه مالاگا عبور کرده و به جاکارتا در اندونزی رسید. اما آنچه سفر را متمایز کرد، ورود به اقیانوس آرام بود که نیروی دریایی ایران برای نخستین بار توانست به آن دست یابد. ناوگان ایرانی با عبور از جزایر میکرونزی و پولینزی، به تنگه ماژلان در جنوب آمریکای جنوبی رسید و پس از عبور از این مسیر دریایی استراتژیک، در سواحل آرژانتین، برزیل و شیلی حضور یافت.  

این مأموریت نه تنها به لحاظ مسافت، بلکه از منظر اهمیت ژئوپلیتیکی و راهبردی، یک رخداد بی‌سابقه محسوب می‌شود. عبور این ناوگان از مناطق حساس دریایی، مانند کانال پاناما و اقیانوس اطلس، قدرت ایران را به‌عنوان یک بازیگر اصلی در جنوب غرب آسیا و همچنین در آب‌های بین‌المللی برجسته‌تر کرد.

حقایق کمتر شنیده شده از پیچیده ترین عملیات دریانوردی نظامی کشور

دریانوردی کم‌نظیر و غرورانگیز ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، نمایشی بی‌سابقه از اقتدار ملی، ظرفیت فنی کشور، و عزم آهنین جوانان ایرانی در تحقق آرمان‌های بزرگ بود. اگرچه دستاوردهای این سفر از جنبه رسانه‌ای تا حدودی مورد توجه قرار گرفت، اما زوایای کمتر گفته‌شده بسیاری وجود دارد که هر یک سند روشنی از جهش ایران در حوزه تکنولوژی، دفاعی و خودکفایی است. در ادامه به تشریح هم یک از این موارد میپزدازیم:

۱. بومی بودن تجهیزات رزمی و ناوبری  

بارزترین ویژگی ناوگروه ۸۶ ایرانی بودن صددرصدی تجهیزات نظامی، ناوبری و پشتیبانی دو شناور اصلی یعنی ناوشکن دنا و ناوبندر مکران بود. تمام سامانه‌های دفاعی، آتش، راداری، ارتباطی تا موتور و ژنراتور این ناوها در داخل کشور و توسط متخصصان جوان ایرانی ساخته شده‌اند. این حقیقت، نه‌تنها دستاوردی فنی و صنعتی، بلکه مهر باطلی بر ادعاهای دشمنان بود که همواره سعی می‌کردند پیشرفت‌های ایران را وابسته به خارج جلوه دهند.

۲. استقلال عملیاتی و عدم نیاز به خدمات خارجی  
برخلاف اغلب ماموریت‌های فرامرزی که به حمایت لجستیکی و فنی سازمان‌های خارجی نیازمندند، در این سفر طولانی کلیه خدمات مورد نیاز، پشتیبانی فنی و بخش اعظم قطعات یدکی، تعمیرات و حتی سوخت‌گیری، تماما با تکیه بر ظرفیت‌های درون ناوبندر مکران انجام گرفت. جالب است بدانید در داخل سردخانه های ناوبندر مکران به اندازه چند سال دریانوردی ملزومات غذایی وجود دارد و ناو از آشپزخانه کاملا مجهز و حتی نانوایی بهره میبرد.

این واقعیت، دال بر استقلال در عملیات‌های فراساحلی و توان لجستیکی منحصربه‌فرد نیروی دریایی ایران است که کشورمان را در تراز نیروهای تراز اول دنیا قرار می‌دهد. 

 ۳. بیمارستان شناور؛ از آزمایشگاه تا اتاق عمل در ناوبندر مکران 
در طول مسیر پرچالش این سفر، تیم درمانی حاضر در ناوگروه، بدون اتکا به هیچ مرکز پزشکی خارجی، مراقبت‌های سلامت و حتی چندین عمل جراحی موفق را در بیمارستان مجهز ناوبندر مکران انجام دادند.

کادر پزشکی ناوبندر در عمل آپاندیس که در وسط اقیانوس انجام شد

 این دستاورد پیام روشنی به دنیا مخابره کرد: ایران فراتر از فناوری نظامی، در حوزه پزشکی نیروی دریایی نیز خودکفا و آماده تمام مأموریت‌هاست.

 ۴. بانک خون شناور، آمادگی برای بدترین شرایط در دل اقیانوس ها
با توجه به حساسیت ماموریت و قطع دسترسی به نظام درمانی، یک بانک خون سیار روی ناوبندر مکران مستقر شد. اما نکته جالب اینکه ترکیب خدمه به گونه‌ای طراحی شد که اکثر گروه‌های خونی پوشش داده شود تا در هر شرایطی پاسخ‌گوی نیازهای اورژانسی باشد. 

۵. بالگرد چندمنظوره با قابلیت تهاجمی  

ناوبندر مکران با بالگرد بومی‌شده بل ۲۱۲ که ضمن نقش راهبردی در ترابری و نجات، با قابلیت تجهیز به تسلیحات همچون توپ و راکت‌انداز، در صورت وقوع بحران‌های امنیتی، توان ضدسطحی و دفاعی برای ناگروه فراهم می‌آورد.

هلیکوپتر ترابری «بل 212 / Bell 212» ساخت شرکت بل یکی از موفق‌ترین هلیکوپترهای ترابری متوسط است که علیرغم قدمتی که دارد همچنان یکی از پرکابردترین هلیکوپترهای ترابری نظامی و غیرنظامی دنیا به شمار می‌رود.

 این هلیکوپتر از شکل و عملکرد کلی خانواده هیویی پیروی می‌کند و از آن برای حمل نیرو و بار استفاده می‌شود.

بالگرد مذکور به طور کامل روی ناوبندر مکران عملیاتی بود و پرواز های مکرری انجام شد. این موضوع قدرت واکنش سریع ایران را حتی در اقیانوس‌ها تضمین می‌کند.

۶. رکوردشکنی در پهلوگیری و عبور از مسیرهای بین‌المللی  

ناوگروه ۸۶ چهار بار از خط استوا عبور کرد و طی این عملیات، در پنج بندر بزرگ جهان از جمله بمبئی (هند)، جاکارتا (اندونزی)، ریو دو ژانیرو (برزیل)، کیپ‌تاون (آفریقای جنوبی) و صلاله (عمان) پهلو گرفت؛

مراسم مشترک ایران و هند روی پد بالگرد ناو دنا

 ضمن آنکه از تنگه مالاکا، دریای سلبس، اقیانوس آرام، تنگه ماژلان (در جنوب‌غربی‌ترین نقطه قاره آمریکا)، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند و دریای عمان گذشت. چنین ماموریتی با شناور بومی کمتر در تاریخ نظامی جهان تکرار شده و ثبت یک رکورد تاریخی برای ایران بود.

۷. بهره‌گیری از پهپادهای ایرانی  

به عنوان یکی از گام‌های نوآورانه، پهپاد عمودپرواز ایرانی در این عملیات حضور داشت و وظیفه شناسایی، پایش سطح دریا و افزایش سطح آگاهی موقعیتی ناگروه را بر عهده گرفت. این فناوری ضمن کاهش ریسک امنیتی، توان رصد ایران را به کلاس جهانی ارتقا داد.

۸. حضور در سواحل آمریکا؛ شکست کارشکنی‌ها  

ناوشکن دنا و ناوبندر مکران با پهلوگیری در بندر استراتژیک ریو دو ژانیرو قدرت دریایی ایران را در خاک قاره آمریکا به نمایش گذاشتند. با وجود فشار و تهدیدها و کارشکنی‌های ایالات متحده، دولت برزیل بر حق حاکمیت خود ایستاد و اجازه این حضور تاریخی را صادر کرد – نمادی از افول هیمنه آمریکا و احترام قدرت‌های نوظهور به ایران.

۹. تحسین و تأکید رهبر معظم انقلاب  

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده معظم کل قوا، طی سخنانی این فتح دریایی ۶۵ هزار کیلومتری در حدود هشت ماه را «افتخاری بی‌سابقه» و حاوی درس‌های عمیق راهبردی دانستند. ایشان تصریح کردند این رخداد نباید تنها یک حادثه نظامی تلقی شود بلکه نمادی از ایمان، علم، مدیریت و کار گروهی ایرانیان است.

۱۰. ابتکارات دیپلماسی دریایی  

در طول مسیر، بارها تعاملات سیاسی و نظامی با کشورهای دوست ایجاد شد.

 یک مورد شاخص، فرود بالگرد نیروی دریایی هند روی عرشه ناوبندر مکران بود که نشان از روابط رو به توسعه دریایی و نقش‌آفرینی فعال ایران در امنیت دریانوردی جهانی دارد.

۱۱. عبور از خطرناک‌ترین مناطق دنیا  
ناوگروه ۸۶ برای نخستین‌بار در تاریخ نظامی ایران از تنگه‌های ماژلان و سلبس، معروف به "قبرستان کشتی‌ها" و دماغه امید نیک (Cape of Good Hope) گذشت. فرمانده گروه تأکید کرد عبور از چنین مناطقی به دانش عالی دریانوردی، مدیریت ریسک و شجاعت بسیار بالا نیاز دارد؛ و این حاصل تلاش تیم حرفه‌ای و تجهیزات بومی بود.

۱۲. مقاومت در برابر طوفان‌های سنگین  

طبق گزارش‌ها، ناوگروه ایرانی سه طوفان سهمگین را در اقیانوس‌ها پشت سر گذاشت، بدون آنکه مأموریتش متوقف شود یا آسیب جدی ببیند. مقاومت تجهیزات ایرانی، قدرت مدیریت و روحیه جمعی خدمه، جایگاه کلاس جهانی نیروی دریایی جمهوری اسلامی را اثبات کرد.

 درس‌آموخته‌های ایران و جهان از این سفر دریایی 

۱. «آزمون عملی شعار ما می‌توانیم»  
این مأموریت فراتر از ابعاد نظامی، آزمون عملی شعار همیشگی ملت ایران بود. دانش بومی، خودکفایی صنعتی، نوآوری در المان‌های نظامی و پزشکی، مدیریت انسانی و اعتماد به جوانان ایرانی، همه در این پروژه به‌صورت ملموس و موفقیت‌آمیز به اجرا درآمد.

۲. «اقتدار و بازدارندگی راهبردی»  
حضور در آب‌های بین‌المللی و حتی قاره آمریکا، نه‌تنها در حوزه بازدارندگی دفاعی دست بالا را برای ایران ایجاد کرد، بلکه به وضوح به دشمنان نشان داد که هرگونه تهدید علیه منافع ملی ایران، با پاسخی پشیمان‌کننده روبه‌رو خواهد شد.

۳. «تقویت دیپلماسی و روابط بین‌الملل»  
این سفر گام بلندی برای تقویت روابط دریایی با کشورهای مستقل و تحکیم هویت دریانوردانه ایران بود. روابط موفق با بنادر هند، اندونزی، آفریقای جنوبی و برزیل، الگویی برای آینده تعاملات اقتصادمحور و دفاعی ایران است.

۴. «درس بزرگ برای تحریم‌کنندگان و تردیدکنندگان»  
موفقیت ناوگروه ۸۶، پیامی روشن به همگان بود: محدودیت‌های خارجی و تحریم‌ها نه نمی‌توانند پیشرفت ایران را متوقف کنند، نه توان بازدارندگی و اراده بومی را تضعیف.

پیام‌های سیاسی و راهبردی  

این مأموریت که به طور ویژه در رسانه‌های بین‌المللی مورد تحلیل قرار گرفت، نشان‌دهنده تأثیرات عمیق سیاسی و راهبردی آن بود.  

۱. نمایش قدرت در برابر سلطه‌گران جهانی:  
حضور ناوگروه ایرانی در آب‌های دوردست، از خلیج بنگال تا سواحل آمریکای جنوبی، به‌ویژه کانال حساس پاناما، پیام واضحی به کشورهای سلطه‌جو و بلندپروازی‌های آن‌ها داشت. این حرکت نشان داد که ایران قادر است علاوه بر حراست و حفاظت از مرزهای آبی خود، در هر نقطه از جهان از منافع ملی‌اش دفاع کند.  

۲. همکاری‌های دیپلماتیک با دوستان جهانی:  
ایران با حضور در بندرهای برزیل و ونزوئلا، حمایت خویش را از کشورهای مستقل و دوست اعلام کرد. هم‌زمان، این پیام را منتقل کرد که روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را بدون وابستگی به غرب توسعه می‌دهد.  

۳. ایجاد توازن در روابط قدرت‌های جهانی:  
همان‌طور که "ناصر کنعانی"، سخنگوی وقت وزارت خارجه، اشاره کرد، این مأموریت نمادی از "دیپلماسی دفاعی" ایران بود که از یک‌سو پیام صلح و دوستی را به جهان مخابره کرد و از سوی دیگر نشان داد ایران در برابر دست‌اندازی قدرت‌های سلطه‌جو بی‌پاسخ نخواهد بود.  

ماموریت ۳۶۰ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با ناوبندر _مکران_ و ناوشکن _دنا_، تنها یک سفر دریایی نبود؛ بلکه نمادی از انقلاب علمی و صنعتی، ایمان ملی و اراده پیشرفت‌محور ایران بود. این مأموریت ضمن به رخ کشیدن توانمندی‌های بومی، ارزش‌های والایی مانند خودکفایی، استقلال و مقاومت در برابر تهدیدات خارجی را به اثبات رساند و نشان داد که ملت ایران در هر عرصه‌ای اراده کند، می‌تواند سپری مستحکم بسازد.  

ماموریت ناوگروه ۸۶، تنها بخشی از مسیر طولانی ایران برای نقش‌آفرینی جدی‌تر در عرصه جهانی است و می‌توان اطمینان داشت که با اتکا به این موفقیت‌ها، آینده‌ای روشن‌تر در انتظار کشور خواهد بود.