
اعلام بیش از ۵۰ فراخوان پژوهشی در سال جاری با تمرکز بر چالشهای ملی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، علی محمد سلطانی، رئیس بنیاد ملی علم ایران با اعلام انتشار بیش از ۵۰ فراخوان پژوهشی در سال ۱۴۰۴، از حرکت هدفمند این نهاد برای توسعه علمی و حل مسائل اولویتدار کشور خبر داد و گفت: گزارش تفصیلی عملکرد بنیاد در سال ۱۴۰۳، ضمن ارائه تصویر روشنی از دستاوردها، اقدامات و برنامهریزیهای صورتگرفته، افق فعالیتهای سال جاری را نیز ترسیم کرده است.
وی با اشاره به رشد استقبال جامعه پژوهشی از فراخوانهای بنیاد در سال گذشته افزود: در سال ۱۴۰۳، با هدف رشد و توسعه علمی کشور و تمرکز بر حل مسائل اولویتدار، شاهد افزایش مشارکت پژوهشگران بودیم و همین امر، بنیاد را بر آن داشت تا در سال ۱۴۰۴ برنامههای خود را در پنج محور اصلی از جمله پژوهشهای پایه و کاربردی، حل مسائل، همکاریهای بینالمللی، ترویج علم و حمایت از علوم انسانی و اجتماعی گسترش دهد.
سلطانی مأموریت بنیاد ملی علم ایران را در سه حوزه راهبردی تعریف کرد و اظهار داشت: نخست، حمایت از پژوهشهایی است که در راستای مرجعیت علمی منطقهای و بینالمللی انجام میشود. دوم، هدایت پژوهشها برای پاسخ به چالشها و مسائل کشور است تا علم و فناوری مستقیماً به بهبود زندگی مردم و توسعه ملی منجر شود. سومین حوزه نیز ترویج علم و رساندن مفاهیم علمی به مردم برای ارتقای کیفیت زندگی آنان است.
رئیس بنیاد ملی علم ایران با اشاره به طراحی و اجرای سازوکارهای حمایتی متنوع، افزود: تلاش کردهایم بستری مناسب برای مشارکت گسترده دانشگاهیان، پژوهشگران و مراکز علمی فراهم کنیم و با هدایت هدفمند طرحهای پژوهشی، منابع مالی و انسانی را در راستای تحقق اسناد بالادستی و اهداف کلان ملی از جمله نقشه جامع علمی کشور بهکار بگیریم.
برنامههای بنیاد در سال ۱۴۰۴
سلطانی با اشاره به برنامههای سال ۱۴۰۴ بنیاد گفت: این برنامهها با هدف ارتقای جایگاه علمی جمهوری اسلامی ایران، تحقق مرجعیت علمی، حمایت از پژوهشهای تقاضامحور و کاربردی و در تعامل با نهادهای اجرایی، صنایع و سیاستگذاران تدوین شدهاند و شامل فراخوانهایی در حوزههایی مانند امنیت غذایی، انرژی، سلامت، محیط زیست و فناوریهای نوظهور هستند.
وی از انتشار بیش از ۵۰ فراخوان پژوهشی در سال جاری خبر داد و گفت: این فراخوانها توسط گروههای تخصصی بنیاد و در چهار فصل سال اعلام خواهند شد.
از حل مسائل اولویتدار تا حمایت از دانشگاهها
رئیس بنیاد ملی علم ایران با تأکید بر ضرورت هدایت تحقیقات به سوی حل مسائل واقعی کشور، افزود: دو مرکز هدایت و راهبری مسئلهمحور (مهر) در سال جاری راهاندازی خواهد شد و از دو مرکز علمی پیشران در سطح ملی حمایت میشود.
به گفته سلطانی، در همین راستا مأموریتهایی به دانشگاههای کشور در سطح استانی و منطقهای واگذار شده و در قالب این طرح، ۲۰ پروژه پژوهشی متناسب با نیازهای شرکتهای دانشبنیان مورد حمایت قرار خواهد گرفت.
وی افزود: در محور توسعه علمی، ۱۰ کرسی پژوهشی و ۲۰ گرنت ویژه علوم پایه اعطا خواهد شد و ۱۰ خوشه پژوهشی چندرشتهای با تمرکز بر علوم پایه تشکیل میشود. همچنین ۲۰ طرح پژوهشی در مرز دانش جهانی و در راستای تولید محصولات نوظهور نیز مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
تمرکز بر فناوریهای پیشرفته و رسالههای دکتری
سلطانی درباره حمایت از فناوریهای نوین گفت: در سال جاری، ۱۵۰۰ میلیارد ریال برای تحقیقات در حوزههایی همچون کوانتوم، هوش مصنوعی، مواد، نانو، میکرو و زیستفناوری اختصاص یافته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، از ۵۰ رساله دکتری در حوزههای پیشرو مانند امنیت سایبری، پلاسما، انرژیهای تجدیدپذیر، میکروالکترونیک، نانو و کرایوژنیک حمایت ویژه خواهد شد.
گسترش همکاریهای علمی بینالمللی
رئیس بنیاد ملی علم ایران با اشاره به فعالیتهای بینالمللی بنیاد، گفت: در سال جاری از ۴۰ طرح پژوهشی مشترک با بنیادهای علمی چین، روسیه و ترکیه حمایت خواهیم کرد.
به گفته وی، همچنین ۱۰ فرصت پژوهشی در مقاطع دکتری، پسادکتری و مطالعاتی در همکاری با مؤسسه بینالمللی تحلیل سامانههای کاربردی (IIASA) در نظر گرفته شده است.
حمایت از ترویج علم و علوم انسانی
سلطانی از اجرای طرحهایی در حوزه ترویج علم خبر داد و گفت: ۵۰ طرح پژوهشی، رساله و فرصت پسادکتری با محوریت روشهای نوآورانه ترویج علم حمایت میشوند و ۱۲ رویداد «شب علم» در دانشگاهها و مراکز پژوهشی برگزار خواهد شد.
وی همچنین گفت: در حوزه علوم انسانی، اجتماعی و دینی نیز پنج خوشه پژوهشی چندرشتهای شکل میگیرد و ۳۰ طرح پژوهشی در قالب برنامه جامع علوم انسانی، اجتماعی و هنر و ۳۰ طرح دیگر در حوزه علوم دینی و معارف اسلامی حمایت میشود.
اصلاح سازوکارهای ارزیابی، داوری و اطلاعرسانی
رئیس بنیاد ملی علم ایران در بخش پایانی سخنان خود به اقدامات ساختاری سال گذشته اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۳ زمان تصویب طرحها کاهش یافت و سامانهای برای دریافت نظرات و شکایات پژوهشگران در قالب تیکت راهاندازی شد.
وی افزود: در سال جاری نیز اصلاح کاربرگهای داوری، اجرای داوری دومرحلهای برای برخی فراخوانها و استفاده از داوران ایرانی مقیم خارج از کشور در دستور کار قرار دارد. همچنین اطلاعرسانی گسترده درباره دستاوردهای پژوهشگران نیز پیگیری خواهد شد.
دستاوردهای ۱۴۰۳
سلطانی درباره عملکرد سال گذشته بنیاد اظهار داشت: در سال ۱۴۰۳، ۲۴ فراخوان پژوهشی در موضوعات مختلف منتشر شد که با استقبال گستردهای از سوی دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز تحقیقاتی مواجه شد و مجموعاً بیش از ۵۰۰۰ طرح پژوهشی به بنیاد ارسال شد.