بی‌خبری در عصر ارتباطات؛ وقتی یک سهل‌انگاری، آینده را نابود می‌کند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، استان هرمزگان در کنار ظرفیت‌های گسترده اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، متأسفانه در یکی از پایه‌ای‌ترین بخش‌های توسعه یعنی «اطلاع‌رسانی مؤثر» دچار ضعف مزمن و ساختاری است، روابط عمومی بسیاری از دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های عمومی در استان از ماهیت اصلی خود که اطلاع‌رسانی، شفاف‌سازی و آگاهی‌بخشی است فاصله گرفته‌اند؛ آنچه امروز از روابط عمومی‌ها می‌بینیم بیشتر به یک واحد تبلیغاتی بی‌اثر شباهت دارد که تنها در مناسبت‌ها فعال می‌شود یا نقش «بله‌قربان‌گوی رسانه‌ای» مدیران را ایفا می‌کند.

در شرایطی که بحران‌هایی مانند زلزله، کم‌آبی، یا حتی ثبت‌نام‌های ملی، چون کنکور یا آزمون‌های استخدامی نیاز به اطلاع‌رسانی هدفمند، سریع و گسترده دارند عملکرد برخی دستگاه‌ها در این حوزه صرفاً محدود به انتشار اطلاعیه‌های مبهم و بی‌هدف در کانال‌ها و صفحات کم‌بازدید باقی می‌ماند؛ نتیجه‌ی چنین عملکردی چیزی جز افزایش سردرگمی مردم و بی‌اعتمادی آنها به ساختار‌های رسمی نیست.

سکوتی که فرصت‌سوز شد

در روز‌هایی که داوطلبان کارشناسی ارشد با دقت و اضطراب مشغول انتخاب رشته هستند برخی ناهماهنگی‌ها و ضعف در اطلاع‌رسانی می‌تواند به قیمت از دست رفتن یک سال تلاش و برنامه‌ریزی تمام شود، موضوعی که امسال برای تعدادی از داوطلبان علاقه‌مند به رشته آموزش و بهسازی منابع انسانی در واحد دانشگاه آزاد اسلامی میناب، به تجربه‌ای تلخ تبدیل شد.

با دو نفر از این داوطلبان گفت‌و‌گو کردیم، کسانی که امیدوارانه در گروه امتحانی مدیریت ثبت‌نام کردند، اما در نهایت متوجه شدند رشته مورد نظرشان در واحد میناب، ذیل گروه علوم تربیتی تعریف شده و امکان انتخاب آن را ندارند.

داوطلب اول

من از ابتدا رشته آموزش و بهسازی منابع انسانی را که در گروه مدیریت قرار دارد هدف‌گذاری کرده بودم، منابع را براساس این گروه مطالعه کردم، حتی هنگام ثبت‌نام در آزمون برایم روشن بود که این رشته از زیرمجموعه‌های مدیریت است؛ اما در مرحله انتخاب رشته، با کمال تعجب دیدم که در واحد میناب این رشته را در گروه علوم تربیتی قرار داده‌اند!، یعنی اصلاً در فهرست انتخابی من نبود؛ هیچ اطلاع‌رسانی‌ای هم درباره این جابه‌جایی انجام نشده بود.

وی ادامه می‌دهد: مسئولان دانشگاه شاید تصور کنند این یک نکته جزئی است، ولی برای منِ داوطلب که یک سال از زندگی‌ام را صرف آمادگی برای این آزمون کردم خیلی بزرگ است؛ من فقط به این واحد دانشگاهی علاقه داشتم و حالا حتی امکان انتخابش را ندارم.

داوطلب دوم

من به‌دلیل مشغله کاری فقط دنبال این بودم که در شهر خودم یا شهر نزدیک‌تر ادامه تحصیل بدهم وقتی دیدم دانشگاه آزاد میناب این رشته را دارد، بسیار خوشحال شدم؛ اما هیچ‌جا نگفته بودند که گروه امتحانی آن فرق دارد؛ تصور من و خیلی‌های دیگر این بود که این رشته در همه واحد‌ها در گروه مدیریت است.

بعد از انتخاب رشته تازه متوجه شدم که اصلاً نمی‌توانم آن را انتخاب کنم، چرا؟ چون اطلاع‌رسانی نشده بود؛ چون کسی هشدار نداده بود که مراقب این تفاوت باشید.

وی تأکید می‌کند: اگر فقط یک پست ساده در سایت دانشگاه یا یک خبر در رسانه‌های محلی منتشر می‌شد خیلی از ما مسیر را درست انتخاب می‌کردیم، اما حالا فقط حس سردرگمی و بی‌اعتمادی می‌ماند.

اطلاع‌رسانی ناقص، جذب ناقص

از زاویه‌ای دیگر به موضوع نگاه کنیم، آیا دانشگاه‌ها نمی‌خواهند دانشجوی بیشتری جذب کنند چرا باید رشته‌ای با ظرفیت مشخص به‌دلیل نبودِ اطلاع‌رسانی صحیح بدون متقاضی باقی بماند؟. اطلاع‌رسانی درست فقط یک وظیفه نیست بلکه یک راهبرد برای توسعه و رونق علمی است.

وقتی دانشگاه آزاد میناب یا هر واحد دیگری در استان اطلاع‌رسانی هدفمند و دقیق نسبت به رشته‌ها، شرایط پذیرش و تفاوت‌های گروه‌های امتحانی نداشته باشد چگونه انتظار دارد در رقابت جذب دانشجو موفق باشد؟

روابط عمومی دانشگاه‌ها به‌جای تمرکز صرف بر اخبار تشریفاتی و کپی‌کاری رسانه‌ای باید به‌طور خاص بر روی اطلاع‌رسانی دقیق برای داوطلبان، دانشجویان و خانواده‌های آنها تمرکز کنند؛ اطلاع‌رسانی شفاف یکی از کلید‌های موفقیت دانشگاه‌ها در فضای رقابتی امروز است.

مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی واحد میناب، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان و حتی مسئولان کشوری این دانشگاه باید در قبال چنین کاستی‌هایی پاسخگو باشند.

آیا واقعاً نظارتی بر نحوه معرفی رشته‌ها و روند اطلاع‌رسانی واحد‌های استانی وجود دارد، اگر وجود دارد چرا هرساله شاهد چنین سردرگمی‌هایی هستیم؛ اگر وجود ندارد چه کسی باید پاسخگوی این نابسامانی باشد.

جای تأسف دارد در شرایطی که کشور با چالش جدی فرار مغز‌ها و مهاجرت نخبگان روبه‌رو است، در همین داخل کشور با کم‌توجهی به یک اصل ساده مثل اطلاع‌رسانی، فرصت‌های اندک باقی‌مانده را هم از جوانان می‌گیریم.

دیگر نمی‌توان پشت عذر‌های تکراری پنهان شد، این روند باید اصلاح شود و نخستین گام آن پذیرش مسئولیت و ارائه راهکار عملی توسط مدیران مربوط است.

پیشنهادات و راهکار‌ها

مرکز دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان باید به‌صورت سالانه، عملکرد روابط عمومی واحد‌های زیرمجموعه را ارزیابی کند، معیار‌هایی همچون میزان اطلاع‌رسانی، نحوه ارتباط با داوطلبان و فعالیت در رسانه‌ها می‌تواند شاخص‌های این ارزیابی باشد؛ روابط عمومی فعال و مؤثر نقش مهمی در اعتبار دانشگاه و جذب دانشجو دارد.

در بازه‌های حساس مانند ثبت‌نام آزمون‌ها و انتخاب رشته کمیته‌ای ویژه از کارشناسان دانشگاهی تشکیل شود تا پاسخگوی پرسش‌های داوطلبان باشد.

این کمیته می‌تواند به‌صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین فعالیت کند و جلوی بسیاری از سردرگمی‌ها و اشتباهات را بگیرد.

رسانه‌های محلی، به‌ویژه پایگاه‌های خبری، رادیو‌های استانی و نشریات محلی از ظرفیت بالایی برای اطلاع‌رسانی دقیق به جامعه هدف برخوردارند؛ استفاده برنامه‌ریزی‌شده و هوشمندانه از این رسانه‌ها می‌تواند شکاف موجود در انتقال اطلاعات دانشگاهی را تا حد زیادی ترمیم کند.

تغییر رویکرد به روابط عمومی‌ها

مدیران دانشگاهی باید نگاه سنتی و تبلیغاتی به روابط عمومی را کنار بگذارند و آن را به‌عنوان یک واحد استراتژیک در حوزه تصمیم‌سازی، آگاهی‌بخشی و تعامل با جامعه در نظر بگیرند؛ روابط عمومی باید فراتر از انتشار اخبار تشریفاتی، در متن تحولات علمی، آموزشی و فرهنگی دانشگاه نقش‌آفرین باشد.

ماجرا تنها به یک رشته و یک داوطلب محدود نمی‌شود بلکه این یک هشدار است درباره بی‌توجهی ساختاری به فرآیند اطلاع‌رسانی در هرمزگان؛ امروز دیگر مردم بی‌خبر نیستند بلکه نهاد‌هایی که باید آگاه‌سازی کنند، خاموش و منفعل‌اند.

باید برای این کاستی‌های کوچک، اما پرهزینه، فکری اساسی کرد چراکه آینده جوانان، شوخی‌بردار نیست.