اقتدار ایران در خلیج فارس؛ حافظ ثبات منطقه و تضمین امنیت راهبردی تنگه هرمز

به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد غلامی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی عنوان کرد: در روزگار پیچیده کنونی که منطقه غرب آسیا محل تقاطع منافع قدرت‌های بزرگ و صحنه چالش‌های امنیتی فراوان است، نام «خلیج فارس» همچنان برای ایران نه فقط یک جغرافیای آبی بلکه نماد تاریخ، تمدن، هویت و اقتدار ملی است.

تنگه راهبردی هرمز به‌عنوان شریان حیاتی انتقال انرژی جهان نیز، قلب تپنده این منطقه و نقطه تمرکز بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است، از این منظر نقش ایران در حفظ امنیت و ثبات این آبراه حیاتی بی‌بدیل و راهبردی است.

جایگاه بی‌بدیل ژئوپلیتیک ایران

ایران به‌واسطه موقعیت استثنایی خود در شمال خلیج فارس و اشراف طبیعی بر تنگه هرمز همواره یکی از بازیگران اصلی این منطقه بوده است، تنگه هرمز با عرضی بین ۳۹ تا ۹۶ کیلومتر یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های نفتی جهان محسوب می‌شود که روزانه حدود ۲۰ درصد از نفت خام جهانی از آن عبور می‌کند؛ این تنگه همان‌قدر که برای کشور‌های صادرکننده نفت مهم است برای مصرف‌کنندگان جهانی نیز حیاتی و راهبردی است.

ایران با تکیه بر توانمندی‌های بومی دفاعی، اشراف اطلاعاتی، ظرفیت‌های نیروی دریایی سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی عملاً به قدرت بلامنازع تأمین‌کننده امنیت تنگه هرمز بدل شده است، در واقع حضور مقتدرانه ایران تضمین‌کننده آرامش و مانع جدی در برابر ماجراجویی‌های قدرت‌های خارجی در این منطقه است.

اقتدار دریاپایه؛ پیام بازدارندگی

آنچه جمهوری اسلامی ایران را در جایگاه «قدرت بازدارنده منطقه‌ای» در خلیج فارس قرار داده تنها به موقعیت جغرافیایی محدود نمی‌شود بلکه قدرت بازدارندگی ایران از راهبرد‌های هوشمندانه نظامی، بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته، شبکه دفاع ساحلی، قدرت موشکی و به‌ویژه اشراف اطلاعاتی دریایی نشأت می‌گیرد؛ پیام روشن جمهوری اسلامی همواره این بوده: امنیت خلیج فارس باید توسط کشور‌های منطقه تأمین شود نه نیرو‌های بیگانه.

رزمایش‌های دوره‌ای نیرو‌های مسلح ایران در سواحل جنوبی کشور و در آب‌های خلیج فارس از جمله رزمایش پیامبر اعظم و رزمایش ولایت نشان‌دهنده آمادگی دائمی ایران برای دفاع از منافع ملی و پاسداری از امنیت دریایی است.

همچنین عملکرد نیرو‌های مسلح در برخورد با کشتی‌های مشکوک، مقابله با قاچاق سازمان‌یافته سوخت و ایستادگی در برابر تهدیدات دریایی آمریکا و متحدانش همه نشان از اقتداری هوشمندانه و مسئولانه دارد.

خلیج فارس؛ قلب راهبردی اقتصاد و تمدن ایران

در کنار ابعاد نظامی و امنیتی نباید فراموش کرد که خلیج فارس ریشه در تاریخ و تمدن ایران دارد، نام این خلیج هزاران سال است که در متون رسمی جغرافیایی و تاریخی با عنوان «خلیج فارس» آمده و هرگونه تلاش برای تحریف نام آن نه از سر جهل تاریخی بلکه با اهداف سیاسی انجام می‌گیرد.

توسعه بنادر جنوبی از جمله بندرعباس، جاسک، پارسیان، چابهار و ظرفیت‌های عظیم انرژی در عسلویه، لاوان، هنگام، قشم و خارک نشان از عزم ملی برای بهره‌گیری حداکثری از این ثروت ملی دارد؛ امروز خلیج فارس برای ایران صرفاً یک دریا نیست بلکه شاه‌راهی برای توسعه پایدار، تعامل اقتصادی و امتداد ژئوپلیتیکی ایران در جنوب غرب آسیا است.

مسئولیت‌پذیری ایران در برابر جهان

برخلاف برخی فضاسازی‌ها ایران هیچ‌گاه مسیر تنگه هرمز را تهدید به بستن نکرده است مگر در صورت تهدید مستقیم به منافع حیاتی خود، اتفاقاً ایران یکی از معدود کشور‌های منطقه است که همواره نسبت به امنیت کشتیرانی، مقابله با دزدان دریایی، مبارزه با تروریسم دریایی و امدادرسانی در حوادث دریایی نقش فعال و مسئولانه‌ای داشته است.

در معادلات جهانی اقتدار بدون مسئولیت‌پذیری، معنایی ندارد، ایران نشان داده که اقتدار خود را نه در ایجاد ناامنی، بلکه در حفظ توازن و تأمین امنیت منطقه‌ای جست‌و‌جو می‌کند؛ پیام ایران به همسایگان همواره روشن بوده: امنیت را نمی‌توان خرید یا وارد کرد بلکه باید آن را با همکاری منطقه‌ای ساخت.

تنگه هرمز یکی از راهبردی‌ترین نقاط جهان در حوزه انرژی است که روزانه حدود یک‌سوم نفت صادراتی دنیا از آن عبور می‌کند، این شاه‌راه نه‌تنها شریان حیاتی اقتصاد جهانی است بلکه ابزار مهمی در معادلات ژئوپلیتیک محسوب می‌شود؛ هرگونه اختلال در آن به‌سرعت قیمت نفت را به اوج می‌رساند و جهان را با یک بحران انرژی و رکود اقتصادی مواجه می‌سازد.

امنیت یک‌طرفه منطقی نیست

در این میان جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان حافظ اصلی امنیت تنگه هرمز بار‌ها اعلام کرده که تا زمانی که منافع ملی‌اش تهدید نشود صیانت از این مسیر حیاتی را بر عهده دارد.

اما اگر دشمنان بخواهند با ناامن‌سازی منطقه یا تحریم کامل نفت ایران تهران را از حقوق خود محروم کنند ایران حق طبیعی دارد که مانع عبور امن انرژی برای دیگران شود، چراکه امنیت یک‌طرفه منطقی نیست.

در واقع تنگه هرمز نه ابزار تهدید بلکه اهرم بازدارنده ایران در برابر فشار‌های دشمنان است، اقتدار منطقه‌ای ایران به‌ویژه در خلیج فارس باعث شده که هرگونه تصمیم خصمانه علیه تهران با در نظر گرفتن واکنش‌های احتمالی در این آبراه حیاتی سنجیده شود؛ این اهرم پشتوانه‌ای برای دیپلماسی عزتمندانه و سیاست بازدارندگی فعال جمهوری اسلامی است.

توان موشکی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر به عنوان یکی از بازو‌های بازدارنده کشور در منطقه تثبیت شده است، پاسخ قاطعانه ایران به تحرکات رژیم صهیونیستی به‌ویژه در حملات دقیق و نقطه‌زن علیه اهداف نظامی در سرزمین‌های اشغالی، حامل این پیام روشن است که امنیت ایران خط قرمز است و هرگونه تهدید با واکنشی متناسب و دردناک روبه‌رو خواهد شد؛ این عملیات‌ها نه‌تنها توان رزم موشکی ایران را نشان داد، بلکه اقتدار اطلاعاتی و هماهنگی در سطح ملی را نیز برجسته کرد.

تغییر معادلات در دستان جمهوری اسلامی

حمله‌های اخیر ایران به‌مثابه یک دکترین بازدارندگی فعال در دل خود حامل پیام‌های سیاسی، امنیتی و راهبردی به دشمنان بود.

جمهوری اسلامی نشان داد که اگر در معادلات منطقه‌ای به حاشیه رانده شود یا در تنگنا‌های امنیتی قرار گیرد به‌خوبی قادر است معادلات را تغییر دهد.

هر حمله‌ای، پاسخی چندبرابر

توسعه فناوری‌های موشکی نقطه‌زن، پهپاد‌های دوربرد و سامانه‌های پدافندی بومی ایران را در جایگاهی قرار داده که هر حمله‌ای پاسخی چندبرابر در پی خواهد داشت و همین موضوع موازنه قدرت را به نفع تهران در منطقه حفظ کرده است.

در روز‌هایی که برخی قدرت‌ها تلاش دارند از تنگه هرمز برای بازی‌های سیاسی و فشار‌های اقتصادی علیه ملت ایران بهره ببرند یادآوری این نکته ضروری است که اگر امنیتی در این منطقه برقرار است بخش عمده آن مرهون حضور مقتدرانه، خردمندانه و بومی ایران است.

تنگه هرمز نه فقط گلوگاه انرژی جهان، بلکه نماد حاکمیت ملی، اقتدار منطقه‌ای و بلوغ سیاسی ایران است؛ این اقتدار نه به تکیه بر بیگانگان بلکه به پشتوانه ملت و توان ملی ما است.