روایتی از عملیات مرصاد؛ تقابل با خائنین به ظاهر ایرانی/از سودای فتح ۳۳ ساعته تهران تا منافقِ چینی!

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ عملیات مرصاد، نام نبردی است که بین نیرو‌های جمهوری اسلامی ایران و گروهک تروریستی منافقین، بعد از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران، در سال ۱۳۶۷ درگرفت. سازمان مجاهدین خلق در نشستی مشترک با رژیم بعث به این نتیجه رسید که با یک عملیات نظامی با حمایت ارتش صدام و خصوصا نیروی هوائی، می‌توان حکومت مرکزی ایران را نابود کرد.

این عملیات فروغ جاویدان نامیده شد. بعد‌ها مجموعه تلاش نیرو‌های سپاه، بسیج و هوانیروز برای مقابله با دشمن و آزادسازی شهر‌های اسلام آباد و کرند، عملیات مرصاد نام گرفت. عملیات مرصاد آخرین عملیات رزمی جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی هشت ساله است، با این تفاوت این‌بار نیرو‌های دشمن از جنس عراقی نبودند، بلکه منافقینی بودند که در قالب نیرو‌های شبه نظامی موسوم به ارتش آزادی بخش ملی، تحت رهبری مجاهدین خلق، با حمایت دولت عراق به مرز‌های ایران حمله کردند.

عملیات مرصاد در پاسخ به عملیاتی به نام فروغ جاویدان انجام شد. عملیات فروغ جاویدان توسط نیرو‌های مجاهدین خلق مستقر در عراق طراحی و اجرا و از پشتیبانی کامل دولت وقت عراق برخوردار بود که با هدف فتح تهران طی یک برنامه زمانبندی شده ۳۳ ساعته طراحی و تدارک یافته بود.

هدف منافقین از عملیات

زمینه عملیات منافقین را می‌توان در تصور و تحلیل نادرست ابن گروهک تروریستی از اوضاع سیاسی نظامی ایران جست.تحلیل آنان بر این بود که پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران، با توجه به برتری نظامی نیرو‌های عراقی و موفقیت نیرو‌های عراقی در بعضی از جبهه‌ها، نشان از ضعف و عقب‌نشینی رزمندگان اسلام و سرخوردگی مردم از جنگ و جدایی مردم از دولت است. آنها بر این اعتقاد بودند که پذیرش قطعنامه از سوی ایران امری غیر ممکن است و تنها در صورتی جمهوری اسلامی قطعنامه را خواهد پذیرفت که به لحاظ سیاسی - نظامی و اقتصادی به بن بست کامل برسد. به عقیده آنان اقدام به پذیرش قطعنامه از سوی ایران به منزله فروپاشی نظام خواهد بود و با سرنگونی قطعی حکومت ایران، زمینه برای انتقال قدرت به سازمان آنان فراهم خواهد شد.

با توجه به این تحلیل، منافقین فرصت را غنیمت شمرده و برای تحقق اهداف خود عملیاتی را که برای شهریور ۶۷ پیش‌بینی کرده بودند را، دو ماه جلو انداخته و اواخر تیر ماه ۱۳۶۷ با یورش به مرز‌های غربی عملیات خود را آغاز کردند.

منافقین بر اساس یک برنامه زمان‌بندی شده ۳۳ ساعته، در طرح خود برای رسیدن به تهران قصد داشتند با بهره‌گیری از ۲۵ تیپ طی پنج مرحله، از شهر‌های پل سرذهاب، اسلام آباد، همدان و قزوین عبور کرده و خود را به تهران برسانند و نظام جمهوری اسلامی را سرنگون سازند.

نحوه هجوم منافقین

ستون نظامی منافقین در ساعت ۱۵ و سی دقیقه روز ۳ مرداد ماه سال ۶۷ در حمایت کامل ارتش عراق با عبور از مرز در محور سرپل ذهاب، حمله خود را از گردنه پاتاق به سوی کرند آغاز کرده و با پیشروی به سمت اسلام آباد این شهر را نیز به تصرف در آوردند. آنگاه تا گردنه حسن آباد در شرق شهر اسلام آباد، پیش رفتند و برای تجدید سازمان در آنجا مستقر شدند و منتظر شکست مقاومت بازدارنده نیرو‌های ایرانی در تنگه چهارزبر بودند تا به سوی کرمانشاه پیشروی کنند لذا تمام امکانات خود را در پشت این تنگه جمع کرده و آماده شده بودند تا به محض باز شدن راه در مدت کوتاهی شهر کرمانشاه را تصرف کنند.

پس از ورود نیرو‌های منافقین به کرند و اسلام آباد، درگیری تا چند ساعت در شهر ادامه داشت و شماری از نیرو‌های مردمی و سپاه با آنان درگیر بود، اما تلاش آنها به دلیل عدم آمادگی بی‌ثمر بود. منافقین خلق خوشحال از پیروزی‌های مقدماتی و در یک اقدام عجولانه راهی باختران شده و به خیال باطل خود قصد حرکت به سمت تهران و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران را کردند.

رادیو منافقین با ارسال پیام به مردم باختران از آنها خواست که زمینه را برای ورود ارتش به اصطلاح آزادی بخش مهیا سازند و آماده جذب در گردان‌ها و لشکر‌ها باشند.

منافقِ چینی مرصاد!

یکی از نکات قابل توجه در این عملیات بهره گیری سازمان منافقین از نیرو‌های غیر ایرانی در عملیات فروغ جاویدان است. زمانی که آمار تلفات و کشته‌شدگان منافقین در این نبرد را می‌بینیم تعدادی از نیرو‌های غیر ایرانی هم به چشم می‌خورد. در این عملیات افرادی با تبعیت‌های چینی، فرانسوی، پاکستانی و... هم به چشم می‌خورد که یکی از کشته‌شدگان آنها هم یک زن چینی به نام سوفان چان مان می‌باشد.

آغاز عملیات مرصاد

عملیات مرصاد در روز پنجشنبه، ۶ مرداد ۱۳۶۷ با فرماندهی شهید صیاد شیرازی و با رمز مبارک یا علی ابن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) و به منظور مقابله با منافقین در منطقه اسلام آباد و کرند در غرب استان کرمانشاه آغاز شد.

در این عملیات سه گردان از تیپ پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و تیپ مسلم و یک گردان از ایلام به اسلام آباد حمله کردند. منافقین تصور می‌کردند که به‌سان روز‌های قبل نیرو‌های عراقی در این مناطق حضور دارند، حال آنکه عراقی‌ها عقب‌نشینی کرده و منطقه در دست نیرو‌های ایرانی بود. به همین‌دلیل، نیرو‌های خودی توانستند به راحتی از این محور وارد اسلام آباد شوند و سازماندهی منافقین را در داخل شهر به هم بزنند.

پس از آزادسازی شهر اسلام آباد و قبل از رسیدن نیرو‌های خودی به این شهر در ساعت سه نیمه شب، ۳ فروند هلی کوپتر ترابری در کرند به زمین نشستند و تعدادی از کادر‌های منافقین و همچنین مسعود رجوی رهبری سازمان و همسرش را از شهر خارج کردند.

در عملیات مرصاد تعداد زیادی از جوانان ایرانی شهید شدند تا یک وجب از خاک با ارزش این مرز و بوم به دست دشمن نیفتد؛ مرصاد نمادی از وطن دوستی و غیرت جوانان ایرانی است که امروزه پس از گذشت سال‌ها از آن زمان هنوز در یاد و خاطر مردم زند است.

علاوه بر شهادت جوانان ایرانی در این عملیات، افرادی که تبعه کشور‌های دیگر مانند عراق، بحرین و فرانسه بودند نیز به شهادت رسیدند؛ نیرو‌های «سپاه بدر» که سازمانی با ایدئولوژی شیعه و متشکل از اتباع شیعه عراق است نیز در عملیات مرصاد شرکت کردند.

این نیرو‌ها توسط «سیدمحمدباقر صدر» رهبری می‌شدند؛ ۱۰۸ نفر از اعضای سپاه بدر عراق در این عملیات به شهادت رسیدند که از این تعداد ۱۰۵ نفر تبعه کشور عراق بودند، از این تعداد ۴۵ نفر در «گردان شهید صدر» عضویت داشتند و همچنین ۷۰ نفر از نیرو‌های این گردان نیز در عملیات مرصاد زخمی شدند.

از فرماندهی شهید سپهبد صیادشیرازی تا سردار شهید شوشتری 

سردار شهید «نورعلی شوشتری»، فرماندهی و هدایت قرارگاه تاکتیکی در این منطقه حساس را به‌عهده داشت و نقش وی در انسجام میدان نبرد بسیار تعیین‌کننده بود و در کوتاه‌ترین زمان از جنوب کشور به ارتفاعات کلیدی «چهارزبر» رسید و رهبری عملیاتی خشکی را برعهده گرفت.

سپهبد «شهید علی صیاد شیرازی» به‌عنوان نماینده امام خمینی (ره) در شورای عالی امنیت ملی با هدایت دقیق هواپیمایی نیروی هوایی و هوانیروز ارتش، نیرو‌های دشمن را زمین‌گیر کرد و ستون حمله منافقین را منهدم ساخت.

او با حضور میدانی و طرح‌ریزی حملات هوابرد، نقشی بی‌بدیل در افتادن موازنه قوا در دست رزمندگان داشت و باعث شد عملیات «غروب جاویدان» برای دشمن رقم بخورد.

سردار «اسماعیل احمدی مقدم» به عنوان یکی از فرماندهان حاضر پشت خطوط خاکریز چهارزبر معرفی شد و در کنار شهید شوشتری و دیگر فرماندهان در آن موضع حضور داشت.

حضور مؤثر همراه با فرماندهی هماهنگ ارتش، سپاه، بسیج مردمی و استفاده تاکتیکی از امکانات هوانیروز و نیروی هوایی، باعث شد ستون اصلی نیرو‌های ایرانی بتوانند دشمن را قبل از رسیدن به کرمانشاه متوقف و منهدم کنند. گزارش‌ها حاکی از تصرف مجدد قصر شیرین، کرند غرب و سرپل ذهاب، و انهدام صد‌ها خودروی زرهی و نفرات منافقین است.

عملیات مرصاد، نمونه بارز انسجام نیرو‌های نظامی و مردمی در شرایط دشوار و بحرانی بود. نقش فرماندهی شهید «صیاد شیرازی» در مدیریت و هدایت نیروی هوایی و هماهنگی ارتش و سپاه، سرنوشت این نبرد را رقم زد. شهید «شوشتری» با رهبری میدانی دقیق در محور چهارزبر، و سردار «احمدی‌مقدم» با حضور در خطوط مقدم، هم‌افزایی عملیاتی را تکمیل کردند.

دست آخر اینکه در این عملیات، ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ تن از نیرو‌های منافقین به هلاکت رسیدند و حدود هزار تن زخمی شدند که در میان کشته شدگان و اسرا تعداد زیادی از کادر‌های سازمان و فرماندهان تیپ‌ها دیده می‌شدند و بدین ترتیب، منافقین پس از تحمل یک شکست استراتژیک در پشت تنگه «پاطاق» روز جمعه ۷ مرداد ۱۳۶۷ رسما اعلام کردند که از شهر‌های اسلام آباد و کرند عقب نشینی کرده‌اند.