۶ ماه بعد از ادعای اعدام؛ ایران‌خودرو کماکان بدون بهبود

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - مرضیه کوثری: واگذاری سهام شرکت ایران خودرو به شرکت قطعه‌سازی کروز اقدامی بود که با شروع دولت پزشکیان جرقه آن زده شد. این اقدام با نام عمل به اصل ۴۴ قانون اساسی که بر خصوصی‌سازی تأکید می‌کند، مطرح شد، اما در روند طی شده در این مسیر، صرفاً انحصارگرایی به چشم خورد.

دلیل آن نیز مشخص بود. ایران خودرو یک شرکت خودروسازی و کروز، یک شرکت قطعه‌سازی است و به همین خاطر این نوع واگذاری در دنیا متداول نیست؛ زیرا هنگامی که یک شرکت قطعه‌ساز به‌طور کامل یک خودروساز را خریداری می‌کند، احتمالاً تمایلی به استفاده از تأمین‌کنندگان دیگر ندارد و تصمیم می‌گیرد قطعات مورد نیاز خود را از منابع داخلی خود تأمین کند.

به این ترتیب قطعه‌سازان دیگر به مرور از چرخه فروشندگان ایران خودرو کنار می‌روند و عملاً از رقابت کیفیت و قیمت حذف می‌شوند. این موضوع نیز در نهایت منجر به بالا رفتن قیمت‌ها و کاهش کیفیت می‌شود.

البته مدیرعامل شرکت کروز هنگامی که مسئله واگذاری ایران خودرو مطرح بود، برای رد کردن موضوعات مطرح شده، ادعایی را در دیدار با رهبر انقلاب مطرح کرد. در این دیدار حمید کشاورز، مالک شرکت کروز، در خصوص نجات صنعت خودرو به رهبر انقلاب پیشنهاد داد: «مدیریت ایران خودرو را بدهند دست ما، اگر موفق نشدیم ما را در میدان آزادی اعدام کنند.»

حالا و با گذشت ۶ ماه از واگذاری ایران خودرو به کروز باید دید آیا تغییری در میزان تولید خودرو‌های شرکت ایران خودرو یا افزایش کیفیت آن اتفاق افتاده است یا خیر.

نه کمیت؛ نه کیفیت!

بر اساس صورت مالی ماهانه ایران خودرو، این شرکت خودروسازی در ۴ ماهه ابتدای سال گذشته، یعنی از ابتدای فروردین تا پایان تیرماه، حدود ۳۳۶ هزار خودرو تولید کرده بود، در حالی که آمار تولید خودرو در مدت مشابه سال جاری حدود ۳۱۶ هزار خودرو برآورد شده است.

به عبارت دیگر تولید خودرو در شرکت ایران خودرو طی مدت مشابه سال گذشته و صرفاً با تغییر مدیریت به کروز، با کاهش ۲۰ هزار عددی مواجه شده؛ بنابراین نه تنها تعداد تولید خودرو‌های این شرکت ثابت نمانده است، بلکه با کاهش ۶ درصدی همراه بوده است.

کاهش تعداد تولید خودرو‌ها در حالی اتفاق افتاده است که کیفیت خودرو‌ها نیز ارتقا نیافته و خودرو‌ها با همان کیفیت گذشته در حال تولید و ارائه به بازار هستند و برنامه‌ای نیز در خصوص توسعه زیرساخت‌ها و رشد کیفیت خودرو‌ها دیده نمی‌شود.

افزایش قیمت خودرو باوجود کاهش تولید

اتفاق دیگری که طی ۶ ماه اخیر و پس از واگذاری رخ داد، این بود که در تیرماه قیمت خودرو‌های ایران خودرو افزایش پیدا کرد. پس از انتشار لیست قیمت جدید محصولات ایران خودرو، وزارت صمت به این موضوع واکنش نشان داد و با قیمت‌های جدید مخالفت کرد، چرا که براساس نام رسمی این وزارتخانه، تمامی خودروسازان باید فرآیند تنظیم قیمت را با ابلاغ وزارت صمت انجام دهند، اما شرکت ایران خودرو این فرآیند قانونی را طی نکرده است و با این وجود دست به افزایش قیمت خودرو‌ها زده است.

کروز؛ زیر ذره‌بین قوه قضائیه

اشاره به این نکته نیز حائز اهمیت است که شرکت کروز در قوه قضائیه به اتهام قاچاق قطعه‌های خودرو پرونده باز دارد و طبق گفته کارشناسان، یکی از اتهامات کروز این بود که این شرکت قطعه‌ای که در گمرک ۱.۵ دلار ثبت شده است را به قیمت ۷ دلار فروخته است، به همین دلیل پرونده فساد این شرکت در قوه قضائیه هنوز باز است.

با وجود مسائل مطرح شده در خصوص وضعیت ایران خودرو، به نظر نمی‌رسد وضعیت شرکت ایران خودرو پس از واگذاری به کروز بهبود یافته باشد؛ چرا که پس از بررسی مهم‌ترین معیار افزایش بهره‌وری که همان تولید است، نتیجه کاهش تولید خودرو در این شرکت خودروسازی مشاهده شد.

با توجه به ادعای کشاورز در مقابل رهبر انقلاب و تغییر ایجاد نشده در وضعیت ایران خودرو، باید دید موضع مدیرعامل کروز در خصوص مسائل مطرح شده چیست.