از تجربه دیروز تا درس امروز؛ دانشجویان دهه هشتادی کودتای ۲۸ مرداد را مرور کردند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ یکی از مهم‌ترین نقاط عطف تاریخ معاصر ایران است؛ رخدادی که با طراحی و حمایت آمریکا و انگلیس، دولت ملی دکتر محمد مصدق را سرنگون کرد. ملی شدن صنعت نفت به رهبری مصدق و همراهی آیت‌الله کاشانی امیدی بزرگ برای ملت ایران بود، اما اعتماد بیش از حد به آمریکا خطایی بود که سرانجام به خیانت و سقوط دولت ملی انجامید.

این کودتا نه‌تنها استقلال سیاسی کشور را هدف قرار داد، بلکه منابع نفتی ایران را بار دیگر در اختیار قدرت‌های خارجی قرار داد و ملت را از مسیر خودمختاری دور ساخت. تجربه تلخ ۲۸ مرداد نشان داد هرگاه ملت به بیگانگان تکیه کرده است، ضربه‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره کشور وارد آمده است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی بار‌ها در سخنان خود به این واقعه اشاره کرده‌اند و کودتای ۲۸ مرداد را نمونه‌ای روشن از دخالت قدرت‌های خارجی در سرنوشت ملت‌ها دانسته‌اند. ایشان تأکید کرده‌اند که این حادثه تاریخی باید همواره بازخوانی شود تا نسل‌های جدید گرفتار همان خطا نشوند.

از نگاه رهبری، رسالت دانشجویان و نخبگان تنها در یادآوری این رویداد نیست، بلکه در تبیین درست آن برای جامعه و جلوگیری از فراموشی تاریخ است. آگاهی‌بخشی و روشنگری درباره ۲۸ مرداد می‌تواند چراغ راه امروز باشد تا ملت ایران بار دیگر فریب وعده‌های پوشالی قدرت‌های استکباری را نخورد.

آمریکا کشوری نیست که به آن اعتماد کنیم؛ دلیل؟ تجربه!

مهدی حاجیلو سرپرست خبرگزاری دانشجو در استان قم، در میز تحلیلی دانشجویی که به مناسبت سالروز کودتای ۲۸ مرداد برگزار شد، اظهار کرد: زمانی که دولت دکتر مصدق روی کار آمد، با حمایت و اعتماد به آمریکا تصمیم گرفت ملی شدن صنعت نفت را دنبال کند؛ اما پس از آنکه آمریکا میزان محبوبیت مصدق را مشاهده کرد و احساس کرد ممکن است جایگاه خود را در ایران از دست بدهد، نهایتاً با همراهی دولت انگلیس زمینه‌ساز کودتا علیه دولت مصدق شد.

وی با اشاره به اهمیت آگاهی‌بخشی تاریخی ادامه داد: نسل جدید نسبت به اتفاقات کودتای ۲۸ مرداد آگاهی کافی ندارند و وظیفه تشکل‌های دانشجویی و خود دانشجویان است که این موضوع را برای مردم، به‌ویژه قشر عمومی جامعه، تبیین کنند.

سرپرست خبرگزاری دانشجو در قم درباره پیامد‌های این بی‌اطلاعی بیان کرد: قشر فرهیخته و نخبه کشور قطعاً در این زمینه مطالعاتی انجام داده است، اما نسل‌های جدید، به‌خصوص دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰، ابعاد مختلف این رویداد را نمی‌دانند. نتیجه چنین غفلتی این است که هنوز برخی تصور می‌کنند مشکلات کشور تنها با اعتماد به آمریکا حل خواهد شد.

حاجیلو تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در دیدار‌های متعدد با دانشجویان و سایر اقشار مردم بار‌ها تأکید کرده‌اند که آمریکا کشوری نیست که بتوان به آن اعتماد کرد.

وی افزود: در جریان مذاکرات نیز شاهد بودیم که اسرائیل با چراغ سبز آمریکا ضربه زد و در ۲۳ خرداد ماه حمله‌ای نامشروع و ظالمانه علیه کشورمان انجام شد که منجر به از دست دادن تعدادی از هم‌وطنان غیرنظامی شد؛ افرادی که نه نظامی بودند و نه ارتباطی با مسئله هسته‌ای داشتند.

سرپرست خبرگزاری دانشجو در قم با اشاره به جنگ اخیر تصریح کرد: در جنگ ۱۲ روزه، نزدیک به هزار شهید از دست دادیم و همین امر ضرورت تبیین تاریخی کودتای ۲۸ مرداد را بیش از پیش آشکار می‌کند تا مردم بدانند اعتماد به آمریکا و نظام استکباری جهانی هیچ نتیجه مثبتی نخواهد داشت.

وی ادامه داد: در دهه ۹۰ کشور ما نزدیک به هشت سال درگیر مذاکرات برجام بود، اما تیم مذاکره‌کننده در تشخیص تفاوت میان "تعلیق" و "لغو" دچار ضعف شد. در نهایت نیز دولت ترامپ در همان روز‌های آغازین با یک امضا از برجام خارج شد و اعلام کرد آمریکا آن را به رسمیت نمی‌شناسد.

حاجیلو با بیان نمونه‌هایی از رفتار متناقض غرب اظهار داشت: شعار‌های آزادی‌خواهی در نظام استکبار جهانی بی‌معناست، چرا که وقتی منافعشان اقتضا کند وارد عمل می‌شوند و زمانی که منافعشان به خطر بیفتد فجایعی همچون هیروشیما، جنگ ۱۲ روزه، جنگ تحمیلی هشت‌ساله و جنایات اخیر آمریکا را رقم می‌زنند.

وی در پایان تأکید کرد: مرور و تحلیل کودتای ۲۸ مرداد نه تنها یک ضرورت تاریخی بلکه یک درس بزرگ سیاسی است تا نسل امروز دریابد تکیه بر آمریکا و استکبار جهانی هیچ‌گاه راه‌حل مشکلات کشور نخواهد بود.

جدایی دین از سیاست و مأیوس کردن مردم همواره ابزار دشمن برای سلطه بوده است

محمدرضا حیدرزاده، فعال دانشجویی استان قم، در نشست تحلیلی که به مناسبت سالروز کودتای ۲۸ مرداد برگزار شد، ضمن تسلیت ایام اربعین حسینی، کودتای ۱۳۳۲ را نمونه‌ای روشن از توطئه‌های خارجی دانست و تأکید کرد: تاریخ نشان می‌دهد که دشمن برای سلطه بر ملت‌ها، از یک فرمول تکراری بهره می‌گیرد.

وی توضیح داد: نخست، سیاست را از دین و روحانیت جدا می‌کنند؛ سپس با ناامید ساختن مردم و کمرنگ کردن حضور آنان در صحنه، زمینه را برای اجرای طرح‌های خود فراهم می‌سازند. به گفته او، نتیجه این روند در سال ۳۲، اجرای کودتا و تحمیل ۲۵ سال دیکتاتوری بر کشور بود؛ همان‌طور که پیش‌تر در جریان مشروطه نیز تجربه شده بود.

حیدرزاده ادامه داد: این فرمول بعد‌ها در انقلاب اسلامی نیز توسط دشمن دنبال شد، اما هوشیاری امام خمینی (ره) و بصیرت مردم مانع تحقق آن گردید. از این رو، شناخت دشمن و یادآوری تجربه‌های تاریخی ضرورتی همیشگی برای ملت ایران است.

این فعال دانشجویی افزود: تجربه کودتای ۲۸ مرداد نشان می‌دهد هرگاه مردم و روحانیت از یکدیگر جدا شده و یا دین از عرصه سیاست کنار گذاشته شده است، جامعه ضربه خورده و فرصت برای نفوذ بیگانگان فراهم شده است.

وی تصریح کرد: روحانیت هیچ‌گاه خود را جدای از مردم نمی‌دانست و همین انسجام و همراهی میان دین و ملت، عامل تداوم حرکت‌های انقلابی بوده است. به گفته او، حذف دین از سیاست یا گرفتار شدن در افراط‌گرایی دینی هر دو می‌تواند جامعه را از مسیر صحیح منحرف کند.

حیدرزاده در پایان خاطرنشان کرد: دشمن همواره تلاش کرده است با چهره‌ای بزک‌کرده و فریبنده، ارزش‌های بیگانه را جایگزین باور‌های اصیل مردم کند. اگر تاریخ فراموش شود و تجربه‌های تلخ گذشته تبیین نگردد، امکان دارد ملت دوباره در دام همان توطئه‌ها گرفتار شود.

تجربه کودتای ۲۸ مرداد نشان داد امید بستن به آمریکا سرانجامی جز خیانت ندارد

سیدسجاد اعرابی‌مقدم، فعال دانشجویی استان قم، در نشست تحلیلی سالروز کودتای ۲۸ مرداد که همزمان با ایام اربعین حسینی برگزار شد، این واقعه را یکی از مهم‌ترین رویداد‌های تاریخ معاصر دانست و بر ضرورت بازخوانی زمینه‌های آن تأکید کرد.

وی با بیان اینکه هیچ حرکت سیاسی بدون شناخت بستر‌های تاریخی آن قابل درک نیست، افزود: همان‌طور که انقلاب اسلامی و اندیشه امام خمینی (ره) با رجوع به تجربه‌های تاریخی شکل گرفت، برای فهم کودتای ۲۸ مرداد نیز باید به رخداد‌های دهه ۳۰ شمسی توجه کنیم.

اعرابی‌مقدم گفت: در آن مقطع، مصدق با وجود ملی شدن صنعت نفت و حمایت مردم، تنها امید خود را به آمریکا بست تا از فشار انگلیس‌ها رهایی یابد. اما این خوش‌بینی نه‌تنها کمکی به او نکرد، بلکه آمریکا نیز در کنار انگلیس قرار گرفت و با طراحی کودتا، دولت ملی را سرنگون کرد.

وی اضافه کرد: تجربه تاریخی نشان می‌دهد رابطه ظاهراً خوب مصدق با آمریکا نیز مانع خیانت نشد و در نهایت آمریکا همان کشوری بود که خنجر را از پشت زد. این مسئله به دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی ایران در منطقه غرب آسیا، همواره در محاسبات قدرت‌های خارجی نقش‌آفرین بوده است.

این فعال دانشجویی با اشاره به برخی جریان‌های سیاسی امروز اظهار داشت: در بیانیه‌های سیاسی همچون بیانیه جبهه اصلاحات، همچنان بر «تعامل سازنده با جهان» تأکید می‌شود، در حالی که تجربه مذاکرات و توافق‌ها نشان داده است طرف‌های غربی بار‌ها زیر میز زده و خسارت‌های انسانی و اقتصادی زیادی به ملت ایران تحمیل کرده‌اند.

وی تصریح کرد: نکته تأسف‌بار این است که برخی جریان‌ها حتی منازعات ایدئولوژیک را نفی می‌کنند و معتقدند برای داشتن روابط خوب با جهان باید از هویت ایدئولوژیک خود دست بکشیم، در حالی که انقلاب اسلامی، قانون اساسی و اندیشه شهید بهشتی به روشنی بر ایدئولوژیک بودن نظام جمهوری اسلامی تأکید دارند.

اعرابی‌مقدم در پایان خاطرنشان کرد: امید بستن مصدق به آمریکا باعث نشد که آن کشور خیانت نکند و این تجربه تاریخی امروز نیز باید مورد توجه سیاستمداران قرار گیرد. نادیده گرفتن این عبرت بزرگ، تکرار همان خطا‌ها را به دنبال خواهد داشت.

کودتای ۲۸ مرداد نشان داد اعتماد به بیگانگان خطای بزرگی است

سیدرضا سجاد، فعال دانشجویی استان قم، در مراسمی به مناسبت اربعین حسینی و سالروز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، این رویداد را یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران دانست و گفت: کودتا علیه دولت ملی دکتر مصدق نشان داد هر جا به بیگانگان اعتماد کرده‌ایم، ملت دچار خسارت و ضربه شده است.

وی با اشاره به ملی شدن صنعت نفت به رهبری مصدق و همراهی آیت‌الله کاشانی افزود: این حرکت بزرگ با اراده مردم شکل گرفت، اما اشتباه تاریخی دولت وقت، اعتماد به آمریکا بود. مصدق تصور می‌کرد که با ایجاد رابطه دوستانه با آمریکا می‌تواند از فشار‌های انگلیس رهایی یابد، در حالی که آمریکا نه‌تنها به ملت ایران پشت کرد، بلکه با انگلیس همراه شد و در نهایت دولت ملی سقوط کرد.

این فعال دانشجویی تأکید کرد: روشن‌ترین درس کودتای ۲۸ مرداد آن است که هرگاه از اراده و توان داخلی فاصله گرفته‌ایم و به بیگانگان تکیه کرده‌ایم، نتیجه چیزی جز شکست نبوده است.

سجاد با اشاره به وظیفه نخبگان و دانشجویان گفت: امروز رسالت ما این است که نگذاریم تاریخ فراموش شود. در حالی که بسیاری از جوانان کمتر به مطالعه تاریخ علاقه دارند، آگاهی‌بخشی و یادآوری این رویداد‌ها وظیفه قشر دانشگاهی است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر تاریخ تبیین نشود، جامعه محکوم به تکرار اشتباهات گذشته خواهد بود؛ همان‌طور که گفته‌اند «کسانی که تاریخ را فراموش می‌کنند، محکوم به تکرار آن هستند».

استقلال ایران با اتکا به توان داخلی محقق می‌شود، نه اعتماد به بیگانگان

سیدمحمدهادی طباطبایی، از فعالان دانشجویی استان قم، در نشست تحلیلی سالروز کودتای ۲۸ مرداد تأکید کرد: تاریخ به‌روشنی نشان داده است که اعتماد و مذاکره با آمریکا هیچ‌گاه به سود ملت ایران نبوده و نتیجه‌ای جز عقب‌ماندگی و خسارت نداشته است.

وی با اشاره به واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ گفت: زمانی که دکتر مصدق با همراهی آیت‌الله کاشانی صنعت نفت را ملی اعلام کرد، خشم انگلیسی‌ها برانگیخته شد و فشار‌های شدیدی بر کشور وارد آمد. در این شرایط، مصدق برای رهایی از فشار‌ها به آمریکا تکیه کرد؛ کشوری که خود به دنبال سهم‌خواهی از نفت ایران بود.

طباطبایی ادامه داد: نخستین کودتا علیه دولت مصدق در ۲۵ مرداد شکست خورد، اما تنها سه روز بعد، در ۲۸ مرداد، کودتای دیگری با موفقیت به ثمر نشست و دولت مصدق سقوط کرد. در پی آن، آمریکا نیز در کنار انگلیس سهمی از نفت ایران به دست آورد.

این فعال دانشجویی خاطرنشان کرد: رهبر انقلاب بار‌ها کودتای ۲۸ مرداد را نمونه بارزی از دخالت خارجی در امور داخلی ایران دانسته‌اند که ضربه بزرگی به استقلال کشور وارد کرد.

وی با انتقاد از برخی جریان‌های روشنفکری افزود: کسانی که امروز بر مذاکره با آمریکا تأکید می‌کنند، باید بدانند تجربه‌های متعدد نشان داده است که این راه جز تحمیل هزینه و ضرر برای کشور نتیجه‌ای ندارد.

طباطبایی تصریح کرد: تاریخ صرفاً برای تدریس یا ساخت فیلم نیست، بلکه برای درس گرفتن است و ملت ایران باید از این تجربه تلخ عبرت بگیرد.

وی در پایان گفت: با وجود اینکه مصدق اختیارات زیادی از شاه گرفته بود، سرانجام سقوط کرد؛ بنابراین جای تعجب است که برخی همچنان به مذاکره با آمریکا دل بسته‌اند.

کودتای ۲۸ مرداد؛ تجربه‌ای زنده برای امروز و فردای ملت ایران

تجربه تاریخی کودتای ۲۸ مرداد نشان داد که هرگاه ملت ایران از توان داخلی خود فاصله گرفته و به بیگانگان اعتماد کرده است، نتیجه چیزی جز خسارت و عقب‌ماندگی نبوده است. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب بار‌ها تأکید کرده‌اند، آمریکا و قدرت‌های استکباری نه تنها قابل اعتماد نیستند، بلکه در بزنگاه‌ها همواره علیه ملت ایران عمل کرده‌اند.

فعالان دانشجویی در نشست‌های تحلیلی اخیر نیز بر همین نکته انگشت گذاشته‌اند؛ اینکه وظیفه قشر دانشگاهی و نخبگان، بازخوانی تاریخ و روشنگری برای نسل جدید است تا اشتباهات گذشته تکرار نشود. اگر آگاهی‌بخشی نسبت به وقایع مهمی، چون کودتای ۲۸ مرداد صورت نگیرد، جامعه به‌ویژه نسل جوان در معرض تکرار همان خطا‌ها قرار خواهد گرفت.

در نهایت، مرور کودتای ۲۸ مرداد تنها یادآوری یک حادثه تاریخی نیست، بلکه درسی روشن برای امروز و آینده است. ملت ایران باید بداند که راه‌حل مشکلات کشور در تکیه بر توان داخلی و حفظ انسجام ملی است، نه در اعتماد به دشمنان دیرینه‌ای که بار‌ها نشان داده‌اند منافع ملت ایران هیچ جایگاهی در محاسبات آنها ندارد.