گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ اوج گیری بحران مالی در اسپانیا، خطر جدایی طلبی در بخش های خودمختار این کشور یعنی کاتالونیا و باسک را تشدید کرده است. زمینه اقتصادی تقویت احساسات ملی گرایی در این مناطق، تفاوت تولید و درآمد آنها با بقیه نقاط اسپانیاست.
دولت ناسیونالیست اقلیم خودمختار کاتالونیا در شمال شرق اسپانیا که برای ماه نوامبر انتخاباتی فوق العاده را اعلام کرده، می گوید سالانه شانزده میلیارد یورو از درآمد کاتالونیا به مادرید یعنی پایتخت می رود بدون اینکه بازگشتی درکار باشد.
بنا به آمار رسمی، تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه دو اقلیم خودمختار کاتالونیا و باسک در سال 2011 نسبت به کل اسپانیا به میزان چشمگیری بالاتر و نرخ بیکاری در آن ها به مراتب پائین تر بوده است.
در عین حال کاتالونیا که یک پنجم تولید ناخالص اسپانیا متعلق به آنست، خود با بحران بدهی روبروست و پیش از این از دولت مرکزی درخواست کمک کرده بود.
اقلیم خود مختار باسک نیز علاوه بر بحران مالی با مشکلات بزرگی در نهادهای ارائه کننده خدمات عمومی روبروست.
به این ترتیب به نظر می رسد حزب راست میانه متعلق به ماریانو راخوی نخست وزیر اسپانیا که تصور می کرد بحران مالی ابزاری برای تجدید تمرکزگرایی در این کشور خواهد بود، اکنون ناگزیر از تجدید نظر در این برنامه است.
نتایج انتخابات محلی در دو منطقۀ باسک و گالیسیای اسپانیا، برای دولت مارایانو راخوی، نخست وزیر این کشور، از یک سو خبری است دردسرساز و از سویی دیگر خبری خوش.
خبری دردسرساز، چراکه بواسطه داعیه استقلال طلبی کاتالون‌ها و باسک‌ها، پیروزی حزب ملی گرا بر حزب «مردمی» و نیز اتئلاف جدایی طلب چپ در منطقۀ باسک اسپانیا، دولت را در موقعیتی ضعیف قرار می دهد و باعث مهار خواسته های استقلال طلبانه نمی شود.
دانشجویی با اذعان به همین واقعیت می‌گوید، خود او از حامیان استقلال باسک اسپانیاست اما می‌افزاید با توجه به بحران اقتصادی که اسپانیا دچار آن است، زمان، زمان استقلال طلبی نیست.
از سوی دیگر و برغم تظاهرات استقلال طلبانۀ اخیر در بارسلون، پیروزی حزب حاکم «مردمی» و کسب اکثر کرسی‌های پارلمان منطقۀ گالیسیا، زادگاه آقای راخوی، خبری است خوش برای دولت وی، اما نه برای سوسیالیست ها که شکست سختی را متحمل شدند.
خوان فرناندو لوپز آگیلار، از اعضای این حزب می‌گوید: «سوسیالیست‌ها شرایط بسیار بدی را تجربه می‌کنند که در 35 سال اخیر سابقه نداشته است. پذیرش و اذعان به این شکست با صدای بلند، تا این اسپانیایی‌ها بدانند که نسبت به شرایط آگاهیم، خود کاری است خوب.»
اکنون مادرید و حزب حاکم راست میانۀ ماریانو راخوی، چشم به نتایج انتخابات سرنوشت ساز منطقۀ کاتالونیا دوخته که در اواخر ماه نوامبر برگزار می‌شود.
ملی گرایان فلاندری در بلژیک روز یکشنبه در انتخابات محلی این کشور پیروزی چشمگیری به دست آوردند و مقامات اسکاتلند نیز روز دوشنبه درباره مفاد طرح برگزاری انتخابات برای کسب استقلال از انگلیس به توافق رسیدند. جدایی طلبان منطقه کاتالونیای اسپانیا نیز ماه آینده قرار است انتخاباتی منطقه ای برای پیشبرد اهدافشان برگزار کنند.
در حالی که مقامات دولت ها در اروپا روز به روز در حال واگذاری اختیارات بیشتری درباره کیفیت تنظیم بودجه و آیین نامه اقتصادی خود به اتحادیه اروپا هستند، شکایت و درگیری های منطقه ای در کشورهای اروپا که از قرن ها پیش وجود داشته اکنون صورت شدیدتری به خود گرفته و جنگ بر سر سهم رو به کاهش بودجه عمومی بالا گرفته است.
ساکنان مناطق ثروتمندتر در اروپا نظیر منطقه کاتالونیا در اسپانیا و منطقه فلاندرز در بلژیک که به ترتیب به زبان کاتالان و هلندی سخن می گویند و در حال حاضر در امور بسیاری خودمختار هستند، مخالف کمک مالی به مناطق فقیرتر نظیر آنتلوثیا (آندلس سابق) و والونیا هستند که به ترتیب به زبان اسپانیولی و فرانسوی سخن می گویند. منطقه فلاندرز حدود شش میلیون و سیصد هزار نفر از جمعیت یازده میلیونی بلژیک را در خود جای داده است.
در کشور آلمان نیز هرچند هیچ جنبش جدایی طلبی فعال نیست اما منطقه پررونق موسوم به باواریا با طرح لایحه ای حقوقی در دادگاه به مخالفت با نظام مالی توازن زای کنونی پرداخته است که مستلزم ارایه بخشی از درآمد این منطقه به ایالت های فقیر فدرال می باشد.
در عین حال، هرچند اسکاتلند از انگلیس فقیرتر است و از لندن یارانه دولتی دریافت می کند، مقامات این منطقه تصور می کنند که خودشان می توانند با مهار ذخایر نفت و گاز ساحلی بهتر به اداره امور بپردازند.
با این همه، نظرسنجی های انجام شده نشان می دهد که هیچ یک از این جنبش ها هنوز نتوانسته اند به حمایت یک اکثریت قطعی از مردم برای اعلام استقلال دست یابند.
در حال حاضر، حدود سی تا چهل درصد مردم از استقلال اسکاتلند حمایت می کنند و این رقم از زمان آغاز گفتگوها برای استقلال از انگلیس تغییر چندانی نداشته است. بر اساس آخرین پیمایش انجام شده توسط موسسه نظرسنجی متروسکوپیا در اسپانیا که اواخر ماه سپتامبر گذشته انجام شد، حدود چهل و سه درصد مردم کاتالونیا خواستار جدایی شده اند حال آن که چهل و یک درصد مخالف استقلال از اسپانیا بوده اند.
کاتالونیا از نظر درآمد سرانه یکی از مناطق ثروتمند اسپانیاست اما از نظر بودجه عمومی دچار بحران است و همین مساله سبب شده که در عین این که این منطقه طالب کسب استقلال از کشور اسپانیاست، خواستار کمک مالی از مادرید برای ادای بدهی های خود بشود.
آرتورو ماس، نخست وزیر منطقه ای کاتالونیا و عضو حزب همگرایی و اتحاد که خواستار استقلال است روز یکشنبه گفت که بدون تشکیل یک کشور، کاتالونیا نجات نخواهد یافت. وی گفت که این منطقه که محل تمرکز صنایع پیشرفته و کشاورزی پرمحصول در اسپانیاست بیش از آنچه از مقامات پایتخت دریافت می کند پول می پردازد و به جای آن می تواند از این پول پرداختی برای تامین خدمات اجتماعی و بهداشتی بهتر استفاده کند.
آرتورو ماس، ماه گذشته و در پی تظاهرات دست کم نیم میلیون نفر در منطقه کاتالونیا برای کسب استقلال از اسپانیا قول داد که در صورت پیروزی در انتخابات منطقه ای ترتیبات برگزاری رفراندوم را برای کسب استقلال از اسپانیا فراهم کند. اما مادرید چنین رفراندومی را غیرقانونی می داند.
جدایی طلبان اروپا هر روز منسجم تر می شوند و فعالیت خود را با یکدیگر هماهنگ می کنند و از هم الهام و روحیه می گیرند. آنها همچنین نیم نگاهی به اوضاع منطقه کبک در کانادا دارند که حزب اصلی جدایی طلب موسوم به پارتی کبکوا ماه گذشته در انتخابات محلی پیروز شد اما نتوانست اکثریت لازم را برای استقلال کسب کند.
ظهور جنبش های جدایی طلب در اروپا از نگاهی حاصل تغییر نسل ها در این قاره است طوری که آن دسته احزاب سیاسی که حاصل کشمکش های طبقاتی در قرن نوزده بودند کم کم جای خود را به نیروهای جدیدی می دهند که حاصل بافت اجتماعی رای دهندگان کنونی هستند.
این نیروها شامل حزب سبز، پایرت، یوروسپتیکال و احزاب مخالف مهاجرپذیری و نیز ملی گرایانی می باشد که در دولت های محلی کسب تجربه کرده اند.
تمرکززدایی صورت گرفته در بسیاری از کشورهای اروپایی از دهه هفتاد و هشتاد میلادی به جای ایمن ساختن نظام دولت-ملت موجب شده است که جدایی طلبان قدرت بگیرند. این جریان همچنین موجب قدرت گرفتن نیروهای مخالف ورود مهاجران به اروپا شده است.
ارسال نظرات