گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ از سال 2002 تا سال 2008 بحران اقتصادی بزرگی در آمریکا اتفاق افتاده بود که در این برهه بسیاری از بانک ها و موسسه های مالی این کشور ورشکسته شدند. با روی کار آمدن اوباما در سال 2008 و تغییر رویکرد اقتصادی تا حدودی این بحران فروکش کرد اما همچنان آتش زیر خاکستر بود.
در چند ماه گذشته باز هم بحران آمریکا پررنگ شده و سبب شده است بسیاری از کارشناسان نسبت به آینده اقتصادی این کشور هشدار دهند. در این میان بحران اقتصادی اروپا نیز مزید بر علت شد تا بزرگترین اقتصاد جهان بیشتر با نوسان روبرو شود چرا که روابط تجاری این دو منطقه بسیار با هم گره خورده و در سطح بالایی است.
تنش ها در واشنگتن نیز به سبب رویکردهای مربوط به « پرتگاه مالی » در حال افزایش است و باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در نخستین کنفرانس خبری خود از ماه ژوئن تأیید کرد که درباره ادامه طرح کاهش مالیات های مربوط به دوران بوش مصالحه نخواهد کرد. بدین ترتیب میزان مالیات خانواده های طبقه متوسط افزایش خواهد یافت.
طرح بودجه ای رئیس جمهور آمریکا سبب افزایش درآمد یک تریلیون و ششصد میلیارد دلاری دولت از طریق افزایش مالیات های آمریکایی هایی خواهد شد که بیش از دویست و پنجاه هزار دلار در سال درآمد دارند.
کنگره آمریکا به سبب بررسی طرح کاهش مالیات ها، ابتکار عمل های مربوط به هزینه ها و افزایش بیمه بیکاری به زودی به بن بست خواهد رسید. اوباما - که پیش بینی می شود آخر هفته با کنگره در این باره مذاکراتی داشته باشد - اعلام کرد کنگره باید به خانواده های طبقه متوسط که کمتر از دویست و پنجاه ه زار دلار در سال درآمد دارند اطمینان دهد که مالیاتشان افزایش نخواهد یافت. اوباما گفت پس از آن قانون گذاران می توانند ساختاری برای رسیدن به توافق برای اصلاح قانون مالیاتی به منظور ثابت کردن کسری بودجه تدوین کنند.
قانون گذاران جمهوری خواه به طور کلی با هر گونه افزایش مالیات مخالفند اما اوباما گفت که برخی مقامات پیشنهاد کرده اند که کمی افزایش مالیات افراد ثروتمند سبب شکسته شدن کمرشان نمی شود.
اداره کار آمریکا از افزایش بیش از هفتاد هزار نفری تعداد متقاضیان دریافت مزایای بیکاری، در هفته گذشته و در پی وزش توفان سندی در این کشور خبر داد. بر اساس آمار این مرکز، تعداد متقاضیان مزایای بیکاری در هفته گذشته، با 78 هزار نفر افزایش، به 439 هزار نفر رسیده است که بالاترین میزان درخواست تقاضای مزایای بیکاری، در 18 ماه گذشته در این کشور بوده است.
یک شرکت آمریکایی در تگزاس هزار و هفتصد نیروی خود را اخراج می کند. شرکت تگزاس اینسترومنت آمریکا که در بخش تولید پردازنده های تلفن همراه فعال است اعلام کرده است قصد دارد فعالیت خود را در این بخش متوقف و به جای آن چیپ های صنعتی تولید کند.
حامیان اوباما از طرح های بودجه ای رئیس جمهور حمایت می کنند اما هشدار می دهند که تلاش واشنگتن برای کاهش هزینه ها می تواند روند بهبود اقتصادی این کشور را تهدید کند.
موفقیت مسئولان آمریکایی بعید است
دو تن از کارشناسان برجسته امور مالی در آمریکا با ابراز بدبینی درباره آینده اقتصاد این کشور، موفقیت مسئولان آمریکایی برای کاهش بدهی عمومی کشور را بعید دانستند.
شیلا بایر رئیس سابق هیئت مدیره شرکت بیمه سپرده فدرال آمریکا(FDIC) و استیفن روچ اقتصاد دان برجسته در دانشگاه ییل معتقدند بانک مرکزی آمریکا در چارچوب اجرای طرح مشوق اقتصادی اش، حباب مالی فاجعه بار دیگری را بر کشور تحمیل خواهد کرد.
این دو کارشناس برجسته اقتصادی در یک کنفرانس اقتصادی که با همکاری موسسه پژوهشی رند و موسسه تامسون رویترز در مقر موسسه رند در سانتا مونیکای کالیفرنیا برگزار شد درباره آینده اقتصاد آمریکا هشدار دادند.
شیلا بایر که ژوئیه سال 2011 از ریاست شرکت بیمه سپرده فدرال استعفا کرده بود گفت:« سیاست بانک مرکزی برای تززیق پول به اقتصاد در شرایط زمانی بی سابقه ای انجام می شود که میزان بهره در پایین ترین حد خود قرار دارد و این امر می تواند پیامدهای مخربی برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد».
وی افزود:« معتقدم آمریکا در مسیر فروپاشی مالی قرار دارد و شرایط کلی اقتصاد مشابه با اوضاع بازار مسکن در شش سال پیش است یعنی زمانی که سرمایه گذاران از بخش مسکن کوچ کردند تا این بخش با مشکلات عدیده ای روبرو شود».
استیفن روچ نیز در سخنانش سیاست بانک مرکزی در پایین نگه داشتن نرخ بهره را به بمب ساعتی تشبیه کرد و درباره پیامد چنین سیاستی هشدار داد.
هشدار این دو کارشناس ارشد اقتصادی در شرایطی است که نمایندگان کنگره در رایزنی با باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در پی آن هستند تا با چاره اندیشی در برخی از بخش های اقتصاد چون مالیات و هزینه های عمومی، کشور را از لبه پرتگاه اقتصادی نجات دهند تا آمریکا بار دیگر چون اروپا با رکود اقتصادی مواجه نشود.
رئیس سابق بانک مرکزی آمریکا: موقعیت آمریکا بسیار دشوار است
رئیس سابق بانک مرکزی آمریکا نیز می می گوید این کشور در موقعیت بسیار دشوار مالی قرار دارد که بیرون آمدن از آن مستلزم اصلاحات ساختاری است.
آلن گرین اسپن گفت:« ما به یک دیوار سنگی برخورد کرده ایم که در آن میزان پس اندازها و آهنگ رشد کاهش یافته است.همچنین منابع مورد نیاز برای تامین بودجه مزایای بیکاری را در اختیار نداریم.این اوضاع غیر قابل ادامه است. اگر کسری بودجه را فورا برطرف نکنیم ، به طور جدی و واقعی به دردسر می افتیم. افزایش مالیات ها بسیار بیشتر از کاهش بودجه به مردم آسیب وارد می کند.تحقیقات صندوق بین المللی پول نشان می دهد که اگر در چنین موقعیتی بودجه را کاهش دهیم، تولید ناخالص ملی کاهش نمی یابد اما افزایش مالیات ها باعث کاهش تولید خواهد شد. از این رو من فکر می کنم اگر بخواهیم این مشکل بزرگ مالی را حل کنیم ، باید دستکم هزینه آن را که یک رکود دستکم متوسط است ، بپردازیم. برطرف کردن کسری بودجه کار ساده ای نیست .برای این کار باید اصلاحات ساختاری به عمل آوریم.اگر ما این کار را نکنیم بازار این کار را برای ما خواهد کرد. دولت ناچار است هزینه های خود را کنترل کند.
عضو کنگره آمریکا: مشکل واقعی آمریکا ورشکستگی است.
عضو کنگره آمریکا اذعان کرد: آمریکا از نظر مالی ورشکسته شده است
بحران اقتصادی آمریکا در حالی رو به گسترش است که یک عضو مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد:«مشکل واقعی آمریکا ورشکستگی است، اما دولت و کنگره حاضر نیستند به این مسئله بپردازند. مقامات آمریکایی باید بیدار شوند و اقدامات جدی انجام دهند.
ران پال عضو جمهوری خواه مجلس نمایندگان از ایالت تگزاس و نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در گفتگو با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز گفت: باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا بر اجرای طرح خودش برای افزایش مالیات ها در کشور تاکید دارد. وی فکر می کند با این کار می تواند بخشی از مشکل کسری بودجه کشور را حل کند.
ران پال تاکید کرد: اما باید توجه داشت که افزایش مالیات ها نمی تواند به درآمد زایی بیشتر برای دولت منجر شود. نوع نگاه اوباما به مسائل اقتصادی متفاوت است. وی پیرو مکتب کینزی در اقتصاد است که براساس آن با افزایش مالیات ها ، درامد دولت هم بیشتر می شود.
اما باید توجه داشت وقت مالیات ها افزایش می یابد، پویایی اقتصادی کاهش می یابد و درنتیجه درامد دولت هم افول پیدا می کند. بعید است، کاخ سفید بخواهد تا پایان امسال در این باره اقدام جدی کند، بلکه کارها به تعویق خواهد افتاد و به آینده موکول خواهد شد.
سرانجام آیا ممکن است آمریکا ورشکسته مالی شود؟
کارشناسان معتقدند مردم آمریکا با انتخاب مجدد اوباما انتظار بیشتری دارند در زمینه تقویت معیشت آنها برنامه ریزی شود اما بهبود اقتصادی آمریکا به رشد تجارت این کشور با 4 حوزه ذکر شده ارتباط دارد و این در حالی است که این حوزه ها نیز با مشکل رکود اقتصادی و تجاری دست به گریبان هستند.
چین حدود 1400 میلیارد دلار اوراق قرضی از آمریکا خریده است و این میزان دلار را از این کشور طلب دارد ، ژاپن هم تلاش می کند در ساختار مبادلات تجاری خود با آمریکا تجدید نظر کند و در حوزه اروپا نیز این کشورها با مشکلات داخلی روبرو هستند و نمی توانند به رشد اقتصادی امریکا کمک کنند.
در نهایت اوباما باید برای پاسخ مثبت به انتظارات مردم آمریکا، بودجه نظامی این کشور را کاهش دهد، مالیات بر ثروتمندان در اولویت باشد و تقویت درآمد و قدرت خرید مردم و ایجاد درامد برای بیکاران را در اولویت قرار دهد.
با تمامی این تحلیل ها که حتی از سوی خود آمریکایی ها مطرح شده است اما کارشناسان اقتصاد کلان معتقدند شاید به یک دلیل ورشکستگی آمریکا هیچگاه اتفاق نیفتد و آن چاپ دلار است.
بدهی های آمریکا به بیش از 16 هزار میلیارد دلار رسیده است اما با این وجود تنها متضرر این داستان آمریکا نیست بلکه سایر کشورهای هستند که مبادلات و معاولات خود را با این ارز انجام می دهند و یا اینکه اوراق قرضه این کشور را خریداری کرده اند.
استقراض بین کشورها در دوره های رونق اقتصادی مشکلی به همراه ندارد اما زمانی که یک کشور دیگر قادر به مهار بدهی های خود نباشد، بانک ها و نهادهای مالی خارجی طلب کار از این کشور با خطر ضرر و زیان مواجه می شوند. چنین وضعیتی نه تنها کشور موطن این بانک ها را دچار مشکل می کند بلکه می تواند در سرتاسر جهان مساله ساز شود.
دلار که در حال حاضر معتبر ترین ارز جهانی است به ابزار دست بانک مرکزی این کشور تبدیل شده است تا بتواند با چاپ آن بدهی های آمریکا را به کشوررهای دیگر منتقل کند.
هم اکنون ایالات متحده تلاش دارد تا به در پیش گرفتن چند تاکتیک غیر از چاپ دلار، از وخیم تر شدن این اوضاع جلوگیری نماید:
1- با اعمال نفوذ بر برخی از کشورهای مهم تولید کننده، از آنان اطمینان بگیرند که مبادلات نفتی خود را هم چنان با دلار انجام داده، از انتخاب یورو یا سایر ارزها خودداری نمایند.
2- با کاهش نرخ بهره باعث سرازیر شدن پول به بازار و خرج کردن آن توسط خانوادهها شود.
3- با تزریق مستقیم پول به مصرف کنندههای آمریکایی آنان را تشویق به خرید و به راه انداختن مجدد چرخه اقتصاد این کشور نماید.