گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ برخی از کارشناسان، شیوع بیماری «تب شالیزار» را از بیماری‌های باز پدید کشور بویژه مناطق شمال به دلیل وجود عواملی چون کشاورزی سنتی، استفاده از فضولات دامی و دفع غیربهداشتی زباله و هم‌جایی سکونت انسان و دام در شرایط غیربهداشتی برشمرده اند که بر اساس آن، این بیماری در مناطقی که وضعیت بهداشتی و درمانی مناسبی ندارند تا 20 درصد موجب مرگ‌ومیر افراد مبتلا می‌شود.
به گفته کارشناسان یکی از علمی‌ترین کارها در مواجهه با تب شالیزار این است که پزشکان در موردعلائم عمومی و یا شرح حال بیمار و با توجه به بومی و شایع بودن بیماری در این منطقه در فصل های بهار و تابستان دقت بیشتری نشان داده و علاوه بر آن در دیگر فصل های سال به تشریح و اطلاع رسانی روش های پیشگیری از این بیماری مبادرت ورزند.
اکنون با توجه به ضرورت آشنایی با این بیماری در زمینه بررسی شناخت پیشگیری، درمان و چگونگی سرایت این بیماری به افراد و آشنایی با نشانه ها و علائم آن گفت و گوی تفضیلی با حسین متقی طلب، استاد دانشگاه، عضو رسمی شورای نظام دامپزشکی گیلان و رئیس مرجع صدور تاییدیه بهداشتی دامپزشکی گیلان انجام داده ایم.
«خبرگزاری دانشجو»- درمورد بیماری تب شالیزار و چگونگی شیوع آن در گیلان توضیح دهید؟
متقی طلب: لپتوسپیروزیس «تب شالیزار» یک بیماری باکتریایی است که انسان ها و حیوانات را مبتلا می کند این بیماری به وسیله نوعی باکتری از جنس لپتوسپیرا (نوعی اسپیروکت) ایجاد می شود که دارای علائم زیادی است که بسیاری ازعلائم آن با بیماری های دیگر مشترک است و ممکن است که اشتباه گرفته شود «تب شالیزار» که به عنوان یکی از بیماری های بومی منطقه شمال کشور شناخته شده است تنها در کمین شالیکاران نیست، بلکه در مواردی دیده شده که هم جایی سکونت انسان و حیوان نیز موجب بروز این بیماری شده است؛ زیرا باکتری ایجاد کننده این بیماری از طریق ادرار حیوانات آلوده منتشر می شود و می تواند درون آب و یا خاک برای هفته ها و ماه ها زنده بماند و از آنجایی که انواع مختلفی از حیوانات وحشی و خانگی حامل باکتری هستند می توانند باکتری را به مدت چند ماه از طریق دفع به محیط وارد کنند.
«خبرگزاری دانشجو»- چه حیواناتی می توانند ناقل باکتری بیماری تب شالیزار باشند؟
متقی طلب: باکتری این بیماری در بدن تمام پستانداران اهلی و وحشی وجود دارد که مهم ترین آنها موش، سگ، گاو، اسب و خوک است که در تمامی این حیوانات تکثیر و از طریق ادرار به محیط بیرون راه پیدا می کند؛ البته ممکن است هیچ علائمی از بیماری در حیوان وجود نداشته باشد؛ ولی به مرور زمان این باکتری را به محیط وارد می کنند.
«خبرگزاری دانشجو»- انسان ها به چه روش هایی به این بیماری مبتلا می شوند؟
متقی طلب: افرادی که به نوعی با آب، خاک وحیوانات سروکاردارند مانند کشاورزان، صیادان و ماهی فروشان، قصابان و کارگران کشتارگاه ها، دامداران، معدنچیان، شناگران، اسکی بازان و دامپزشکان از جمله کسانی هستند که باید به شدت مراقب سلامتی بویژه سلامتی پوست خود باشند این بیماری که از دسته بیماری‌های مشترک انسان و دام محسوب می شود، عامل بیماری از طریق مخاط ها، چشم، مخاط دهان و پوست آسیب دیده وارد بدن میزبان ( انسان ) شده و از طریق خون به ارگان هایی که معمولا سیستم اعصاب مرکزی، کبد و کلیه‌هاست مهاجرت کرده و تکثیر می شوند البته خوردن آب و غذای آلوده نیز می تواند موجب بروز بیماری شود در موارد بسیارنادری نیز انتقال فرد به فرد، از طریق شیر مادر و یا مادر به جنین نیز دیده شده است.
«خبرگزاری دانشجو»- در مورد نشانه ها و علائم بروز بیماری تب شالیزار توضیح دهید؟
متقی طلب: تب شالیزار یکی از شایع ترین بیماری های عفونی مشترک بین انسان و دام است و در انسان با علائم بسیار زیادی مانند تب بالا، سرفه های خشک، سردرد، لرز، درد عضلانی، استفراغ، یرقان و زردی پوست و چشم ها، درد شکمی، اسهال، بثورات یا لکه های پوستی بروز می کند که در انتها موجب نارسایی کبد یا کلیه و یا مننژیت شده و می‌تواند فرد را از پای در آورد و این در حالی است که با توجه به عمومی بودن و مشابه بودن این علائم با بیماری ساده‌ای نظیر سرماخوردگی، گاهی با آن اشتباه گرفته می‌شود و همین می تواند برای بیمار خطرآفرین باشد.
«خبرگزاری دانشجو»- آیا ممکن است بیماری دارای علائمی دیگری باشد که در افراد مختلف شیوع کمتری داشته باشد؟
متقی طلب: بله، صداهای غیر طبیعی ریوی، درد استخوان و مفاصل، التهاب ملتحمه، بزرگی غدد لنفاوی، سفتی عضلانی و گلودرد از دیگر علائمی هستند که در این بیماری شیوع کمتری دارند و تنها در برخی از افراد بروز می کند؛ اما آنچه مسلم است این است که فرد در معرض منبع آلودگی قرار گرفته، پس از دو روز تا چهار هفته با شروع یک تب شدید و به طور کاملا ناگهانی به این بیماری مبتلا می شود.
«خبرگزاری دانشجو»- چه راهکارهایی را برای پیشگیری از این بیماری پیشنهاد می کنید؟
متقی طلب: وجود شالیزارها و دامداری ها در گیلان توجه به این مسئله را دو چندان می کند؛ از این رو پیشنهاد می شود برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، کشاورزان و بویژه دامداران از ورود با پای برهنه به محیط های نگهداری و محل چرای دام، بپرهیزند و به علف‌های آن دست نزنند و در مواقع ضروری استفاده از دستکش الزامی است و کسانی که با آب و خاک و حیوانات در تماس هستند باید وجود هر نوع زخم یا خراش در دست و پا را جدی گرفته و از فرو بردن آنها در آب‌های آلوده و یا وارد شدن بدون محافظ به زمین‌های کشاورزی پرهیز کنند؛ اگرچه دانشگاه علوم پزشکی نیز در سال های اخیر کارهای خوبی برای اطلاع رسانی، آشنایی مردم با بیماری‌های شایع و پیشگیری و واکسیناسیون در این راستا انجام داده است؛ ولی به نظر می‌رسد هنوز برای اطلاع رسانی، بازآموزی و پیشگیری درباره بیماری‌های شایع در استان باید بیشتر تلاش کرد.
«خبرگزاری دانشجو»- در مورد تشخیص بیماری چه اقداماتی ضروری است؟
متقی طلب: تب شالیزار از جمله بیماری‌های بومی شمال است که توجه به شیوع این بیماری در فصل های بهار و تابستان ضرورت دارد و بروز این بیماری از طریق آزمایش خون در مراحل اولیه با توجه به علائم یاد شده قابل تشخیص است؛ البته رسانه ها هم نقش موثری برای کاهش بیماری های واگیر در راستای اطلاع رسانی از چگونگی سرایت و پیشگری و درمان دارند که نیاز است از ظرفیت آنها نیز در این راستا استفاده شود.