بالاخره بانک مرکزی نرخ بازار آزاد را قبول دارد یا نه؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ بعد از اینکه روز گذشته کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر در ابلاغیه ای به اتحادیه های سایر استان ها اعلام کرد که از این تاریخ نحوه قیمت گذاری سکه و طلا به وسیله نرخ ارزهای خارجی مطابق با نرخ مرکز مبادلات ارزی صورت می گیرد بانک مرکزی در واکنشی سریع اعلام کرد اصولا قیمت‌گذاری بر اساس نرخ مبادله‌ای ارز برای کالاهایی موضوعیت دارد که ارز مبادلاتی دریافت می‌کنند، در حالی که تاکنون ارز مبادلاتی برای واردات طلا اختصاص داده نشده است.

معنای ساده تر تکذیبیه بانک مرکزی این است که قیمت سکه هایی که بانک مرکزی به عنوان بزرگترین منبع سکه و طلا برای فروش عرضه می کند باید با دلار بازار آزاد محاسبه شود که در این صورت مبلغی بیش از 200 هزار تومان تفاوت قیمت به وجود خواهد آمد.

براساس اعلام بانک مرکزی، قیمت دلار مبادلاتی امروز یکشنبه 2458 تومان و هر اونس طلا در بازارهای جهانی 1657 دلار است. حال اگر عدد 2458 را در عدد 1657 ضرب کنیم و عدد حاصل را بر عدد 4.24927 ( وزن طلای خالص سکه) ضرب کنیم، قیمت جدید سکه 958 هزار و 495 تومان می‌شود، البته سکه و طلافروشان کارمزدی هم به عنوان سود به این رقم می‌افزایند حال اینکه قیمت سکه امروز در بازار آزاد در حدود یک میلیون 240هزار تومان است.

بعد از ابلاغیه دیروز اتحادیه طلا،جواهر و تکذیبیه امروز بانک مرکزی سوالی ذهن مردم و فعلالان بازار ارز را به خود مشغول کرده است و آن اینکه چرا بانک مرکزی خرید فروش سکه را بر مبنای دلار بازار آزاد محاسبه می کند؟ و چرا این بانک مبنای قیمت‌گذاری در کشور را مرکز مبادلات ارزی قرار می‌دهد اما وقتی نوبت خود بانک مرکزی می‌رسد، زیربار آن نمی‌رود.

در همین ارتباط محمد کشتی‌آرای با اشاره به دستورالعمل تعیین قیمت طلا بر مبنای نرخ ارز مرکز مبادلات ارزی، می گوید: با توجه به سیاست‌های مقامات اقتصادی کشور مبنی بر تک نرخی شدن ارز، یکی از این راهکار‌ها تعیین قیمت طلا و سکه بر مبنای دلار مرکز مبادلات ارزی است.

وی افزود: بر این اساس به دلیل نامشخص بودن قیمت‌های فعلی، التهاباتی در بازار به وجود می‌آید، اما از این پس نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی مبنای تعیین قیمت است و همه نرخ‌ها در سطح کشور یکسان شود.

از سویی دیگر تغییر شرایط قیمت‌گذاری طلا و سکه و جایگزینی دلار مبادلاتی به جای دلار آزاد در این باره، می‌تواند این بازار را از نوسانات شدید ارزی از این پس نجات دهد. یادمان نرفته است که آشفتگی بازار ارز در زمستان 90 و مهرماه 91، قیمت طلا و سکه را چگونه آشفته کرد و سودهای هنگفت بادآورده در جیب برخی‌ها ریخت. به عبارت دیگر، از این پس قیمت سکه و طلا فقط با تغییر قیمت طلا در بازار جهانی و ارز مبادلاتی دچار نوسان می‌شود.

البته در این باره نگرانی هایی وجود دارد و مهمترین آن اینست که محاسبه سکه و طلا بر پایه دلار مبادلاتی سبب افزایش قاچاق این کالای ارزشمند می شود. به نظر می‌رسد استفاده از راه کار تعیین قیمت طلا و سکه بر مبنای دلار مرکز مبادلات ارزی به بهانه تک نرخی کردن ارز بیش از آنکه دولت را به این هدف برساند، باعث نابسامانی در بدنه اقتصادی کشور و همچنین خروج سرمایه‌ها و از مهمتر قاچاق طلا به خارج از کشور می‌شود چرا که قیمت ارز در بازار آزاد بین 500 تا 700 تومان بالاتر از قیمت ارز مبادله‌ای است، قاچاق طلا به خارج از کشور و تبدیل آن به ارز آزاد و عرضه  همان ارز در بازار حاشیه سود بالای را برای واسطه‌ها خواهد داشت.

در نهایت اینکه بانک مرکزی که تاکنون قیمت‌گذاری بسیاری از کالاها را با بخشنامه‌های متعدد، زیرچتر مرکز مبادلات ارزی برده است، حال خودش هم برای عرضه طلا باید زیرچتر این مرکز قرار بگیرد، البته مقاومتی‌هایی در این بانک و در بخش‌هایی از صنف طلافروشان مشاهده می‌شود که عرضه طلا با نرخ بازار آزاد همچنان باقی بماند.