مناظره نبویان و عبدالکریمی:
به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو» مناظره بیژن عبدالکریمی استاد فلسفه دانشگاه آزاد تهران شمال و حجت الاسلام محمود نبویان نماینده مجلس شورای اسلامی عصر دیروز در دانشگاه علم و صنعت در رابطه با موضوع اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها برگزار شد.
در این مناظره بیژن عبدالکریمی گفت: تفسیری سوری و ماتریالیستیک از اسلام طغیان نسل جوان را در جامعه ایجاد و زمینه‌ساز رشد نهلیسم در جامعه است تا معنای اسلام دقیقا مشخص شود آنچه که در جامعه ما می گذرد باید بدانیم چقدر دغدغه من است که اناشی از معرفت شناسی غلط است در ابتدا باید محل بحث را تفهیم کنیم.
در ادامه این مناظره نبویان عنوان کرد: شما می‌گوید اسلام ماتریالیستیک است و تصویر روشنی از اسلام ندارید خب شما اسلام و تفسیر روشن را توضیح دهید پدیده‌های اجتماعی تک عاملی نیستند باید به این رسید که دین‌گریزی بعد از انقلاب به چه علت بوده است اینکه جامعه ما سکولار شده را قبول ندارم اگر دانشگاه اسلامی بسازیم سه مسئله وجود دارد یک تفهیم دانشگاه اسلامی چیست دو در جامعه اسلامی برای ایجاد دانشگاه اسلامی باید چه کاری انجام دهیم.
عبدالکریمی پاسخ داد: مفاهیم در خلأ ظهور نمی‌یابند ایده دانشگاه اسلامی با توجه بیشتر اجتماعی و تاریخی است و عده‌ای در جامعه احساس درد می‌کردند ذات غرب با همه مباحث اجتماعی فرهنگی نسبت دارد.
نباید فکر کنیم که برای رجز خوانی سیاسی اینجا آمده‌ایم در حیات اجتماعی ممکن است افراد مواضع سیاسی انتقادی مختلفی داشته باشند.
وی در ادامه افزود: ما در عمل اوتوریته نداریم مثلا من می‌گویم خدا وجود ندارد و یا سخن وحی پیامبر از سوی خودش ممکن است بگویندن این گونه سخنان برای جوانان خوب نیست اما باید بدانیم این سوال‌ها وجود دارد و نمی‌توان گفت نباید از آنها نام برده شود چون وجود دارند.
این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: ما در بسیاری از موارد نادین را با دین خرج می‌کنیم من برای شبه دین مواردی قائل هستم اول منزله فرهنگی مدنظرمان است و مردا دین نیست فرهنگ است. فرهنگ از نسل های گذشته به ما ارث رسیده مانند خوراک پوشاک مراسم چهارشنبه سوری و یا مسیحی که در جامعه مسیحی متولد شده.
عموما هیچ کدام از ما دیدنمان را انتخاب نکرده‌ایم اگر کسی بگوید سفید بودن ارزش است او را به نژادپرستی متهم می‌کنیم چون ذات سفید پوست بودن ارزش نیست.
وی در ادامه افزود: در غالب موارد دین فرهنگ است و از جهات فرهنگی؛ یهودی مسلمان و ... بودن تفاوتی وجود ندارد مقوله دوم این است که گاهی تعبیر از دین سیستم و نظام است معمولا هر پیامبری مانند پیامبر اسلام انسان‌های بالاتر از انسان‌های دیگر تربیت می‌کنند اما نتوانسته‌ایم این اصول را به مدارس وارد کنیم و در سطح ظاهری و رسمی آن باقی مانده‌ایم.
مقوله سوم از دین متعلق شناسی است و موضوع برای تحقیق قرار می‌گیرد می‌توان متخصص تاریخ اروپا یا تاریخ اسلام باشیم اما مسلمان نباشیم.
عبدالکریمی درادامه خاطرنشان کرد: گاهی دین حبلی است برای تمسک که ما را روشن می‌کند اما گاهی فیتیله سوزی می کنیم و متراژ آن را اندازه‌گیری می‌نمایم در هیچ دوره‌ای به اندازه امروز در زمینه دین پژوهش نشده.
دو مفهوم دانشگاه اسلامی مطرح است دکتر عبدالکریمی دانشگاه آن را مطرح کرده است اما اسلام از منظر ایشان مشخص نیست این ادعای بزرگی است که هیچ کسی اسلام را متوجه نشده است.
عبدالکریمی گفت: من اکثریت را گفتم که متوجه نشدند.
نبویان ادامه داد:حرفتان در باب معرفت اشتباه است مقولات اساسی و فاهمه را که مطرح کرده است اشتباه است چه کسی گفته هر چه در طول تاریخ از سوی بزرگان ما مانند ابن‌سینا گفته شده نادرست است مگر دین اختیاری است آن چیزی ارزشمند است که با اختیار به دست بیاید.
ممکن است ما بی اختیار به اسلام علاقه‌مند باشیم چون صددردصد درست است لطفا اسلام را برای ما معنا کنید هر چیزی را که دانشمندان غربی مطرح کردند الزاما درستی سخن آنان نیست و سخن از آنان بحث اسلام‌شناسی را روشن نمی‌کند.
دین می‌تواند موضوع تحقیق باشد مثلا در دنیای مدرن سر در آخور مادیات دارد ما توحید معاد و ... را داریم این متن دین ما است و می‌تواند موضوع هم باشد.
وی در ادامه افزود: لطفا مستقیما وارد بحث شویم و کانت و غیره را رها کنید منطق و برهان بیاورید زیرا غیر از این مغالطه شخصیت‌پرستی است.
عبدالکریمی در ادامه مناظره پیرامون پرسش های نبویان گفت: ممکن است به عنوان پزشک دارویی به شما داده شود که برایتان خوب باشد ولی برای دیگری خوب نباشد پس به این بستگی دارد که از چه تئوری استفاده می‌شود آیا از خداوند موضوعی عظیم‌تر داریم چرا نباید افراد جرئت پرسش داشته باشند من نام خدا را بر زبان نمی‌آورم چون جرئت برزبان آوردن نامش را هیچ‌گاه نداشته‌ام.(خنده دانشجویان)
وی در ادامه افزود: جایی که ارزش انسانی و اخلاقی انتخابی نباشد هیچ ارزش دیگری متولد نمی‌شود مثلا بر فرزند چهار ساله نمی‌توان گفت که فرزند باتقوی است.
این استاد دانشگاه بااشاره به اینکه کتاب نقدی بر مبانی فلسفه تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش ایران نوشته‌ام خاطرنشان کرد: شناس علمی یک امر یا دین به معنای مسلمانی نیست به‌عنوان مثال برخی از دانشمندان یهودی، مسیحی تحقیقاتی را در زمینه اسلام و قرآن دارند پس حافظ قرآن بودن و از قرآن را از چپ و راست و برعکس خواندن و یا ایجاد سایتهای قرآنی و شبکه قرآنی هیچ ربطی به اسلام ندارد.
عبدالکریمی در ادامه افزود: اوایل انقلاب و یا کمی قبل‌تر گروه قرآن تفسیر قرآن می‌نوشتند و مثلا از کلمه والعصر را تفسیر می‌کردند قسم به افراد انقلابی. ایدئولوژی برنامه‌ای است که انسان مدرن برای جامعه دارد گاهی برنامه سیاسی اجتماعی و ... داریم که می‌گویم دین گفته تفسیرهای مختلف از دین همانند گوساله سامری است و بعضی می‌خواهند ندای زشت و تهوع آور را به نام خدا بگویند که نسل جوان هم آن را نمی‌پذیرند.
عوام ممکن است که این سخنان را بپذیرند اما اهل حکمت می‌دانند ندای غیب عالم دیگری دارد استاد دانشگاه آزاد تهران شمال در ادامه خاطرنشان کرد: دروس دینی زیادی در مدارس تدریس می‌شود همچنین 80 واحد اندیشه اسلامی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و پول نفت صرف اموری از این دست می‌شود اما (با اشاره به بچه های بسیج) باید بدانیم که شما بچه‌های بسیج عده معدودی از جوانان کشور هستید و باقی جوانان مانند شما نیستند اگر بخواهیم بدانیم چرا تفسیرهای سیاسی ایدئولوژی از دین وجود دارد شما می‌توانید حرف‌های سیاسی اجتماعی بزنید و آن را به دین نسبت دهید.
وی با اشاره به اینکه دین عبارت است از نسبت گشودگی و شنیدن ندای آسمانی است که می‌گوید با من سخن بگو ادامه داد: اگر این ندا درجان من گشوده شود این ایمان است و اگر حج بروی، قرآن بخوانی این پژواک را نشنوی دین وجود ندارد. دین چیزی از سبقه عشق است.
این روزها هر کوتاه قامتی مدعی پروسه فرهنگ است و عرصه فرهنگ با پوپولیسم همراه شده اما باید بدانیم که عرصه فرهنگ مقدس است علاقه‌ای به توهین به فردی ندارم اما هیچ کس از این روش نتیجه نگرفته بلکه این روش نتیجه معکوس دارد.
نبویان در ادامه نشست گفت: میان دین و متدین تفاوت وجود دارد دین مجموعه و نظام است قرآن می‌گوید خدا هست و پیامبر گفت حافظ قرآن درست کنید آیا این دینداری نیست ایمان مقوله درونی و از موارد اختیاری است هر کجا در قرآن کلمه امنو آورده شده و کلمه عملوالصالحات را هم آورده است پس اعمال انسان هم مهم است. اسلامی مجموعه‌ای است که من می‌توانم به آن ایمان بیاورم یا خیر.
وی با در جواب عبدالکریمی ادامه داد: اگر می‌گوید دین یعنی عشق پس عمل در آن جایی ندارد باید بین دین و تدین را جدا کنیم پیامبر ده سال در مدینه بود که در این مدت 84 جنگ داشت یعنی هر 50 روز یک جنگ وجود داشته است پس سیاست هم در دین وجود دارد.
وی ادامه داد: گشودگی که شما می‌فرماید یعنی چه ممکن است قرآن بخوانیم اما تدین به قرآن نداشته باشیم قرار نیست که در دانشگاه اسلامی تدین بیاید زیرا مادینی را داریم که برهان دارد و فقط اسلام است که درست است پس باید دانشگاه را اسلامی کنیم.
در ادامه عبدالکریمی خاطرنشان کرد: هیچ حرف مطلقا روشنی در جهان وجود ندارد یا شما گمشده‌ای دارید اگر این طور است دست به دست هم بدهیم تا حقیقت روشن شود چون نه شما حقیقت هستید و نه من و هر دوی ما در مقابل حقیقت چیزی نیستیم.
نبویان گفت: من می‌گویم حقیقت را برای ما معنی کنید.
عبدالکریمی گفت: بیان شما بیان دیدگاه رسمی جامعه است من ادبیات خاص خودم را دارم و اجازه ندادم که ادبیات رایج در جامعه مرا تحت تأثیر خود قرار دهد (عبدالکریمی لطفا دین را معنی کنید) من می‌گویم دین یعنی نسبت حقیقت قدسی. (نبویان لطفا این کلمات را معنی کنید) ما با مفاهیم مجرد سروکارنداریم این درست نیست که هر کلمه‌ای که من می‌گویم شما بگوید دین یعنی چه!
نبویان ادامه داد: لطفا نسبت حقیقت قدسی را روشن کرده و توضیح دهید.
عبدالکریمی افزود: نام قدسی در عوام به معنای خداست (نبویان: با کنایه الحمدلله جرئت کردید که نام خدا را برزبان بیاورید) علت اینکه نام خدا را کمتر به زبان می‌آورم ایناست که کلماتی مانند قرآن، وحی، سوره گاهی بغضم می‌گیرد زیرا این کلمات معنای بسیار عمیقی دارد گاهی با دانشجویانی برمی‌خورم که می‌گویند از فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی متنفر هستم زیرا این فرهنگ چیزی جز بربریت و خشنونت نیست و من نمی‌دانم به این افراد چه پاسخی بدهم من به سنت تاریخی عشق می‌ورزم اما در جامعه ما این سنت تاریخی درست پیاده نشده است.
وی ادامه داد: دین یک نسبت است و یک رابطه دلنشین به این معناکه انسان نیوشای سخن خداوند باشد و این به معنای تکرار مدام آیات قرآن بر زبان نیست زیرا مومن کسی است که ندای الهی را هر لحظه می‌شنود ایمان به این نیست که هر کس ریش دارد مومن است و یا هر کس که نماز مومن است انتقاد من این است که دین را به جامعه سیاسی تبدیل کردیم در صورتی که دین نسبت من با حقیقت قدسی است.
در ادامه مناظره نبویان گفت: شما فرمودید که قرآن دین نیست که من قبول ندارم لطفا نسبت دین را معنا کنید (عبدالکریمی:ممکن است کسی به شما بگوید نسبت تو با آن آقا چیست؟) خب من می‌گویم پسر عموی من است لطفا کلمات سخت به کار نبرید و این نسبت را توضیح دهید.
عبدالکریمی گفت: نسبت برقرار کردن یعنی رابطه برقرار کردن .
نبویان گفت: یعنی رابطه دین یعنی بیان رابطه چگونگی رابطه انسان با خدا. خدا گفته ریشت را با تیغ نزن نماز بخوان اینها یعنی عبودیت شما گفتید نسبت یعنی نوع رابطه‌ای که باید با خدا وجودداشته باشد.
نبویان در ادامه مناظره گفت: آیا ندا همان صدا است؟
عبدالکریمی پاسخ داد: ما در مورد حقیقت صحبت می کنیم که هیچ زبانی نمی‌تواند آن را بیان کند.
نبویان: شما دارید با همین زبان خدا را توصیف می کنید، نسبت من با خدای متعال این است تا تدین، لطفاً برهان بیاورید، شما فرمودید قرآن دین نیست که من قبول ندارم، نسبت دین را معلوم کنید.
عبدالکریمی: ممکن است کسی به شما بگوید نسبت تو با آن آقا چیست؟
نبویان: خوب من می گویم پسرعموی من است.
لطفاً حرف‌های سخت به کار نبرید، نسبت را توضیح دهید.
عبدالکریمی: نسبت برقرار کردن یعنی رابطه برقرار کردن اگر این رابطه حضور داشته باشد.
نبویان: یعنی رابطه؟
دین یعنی بیان چگونگی رابطه انسان با خدا چه در مدرسه، دانشگاه و غیره.
عبدالکریمی: سئوال بنیادینی وجود دارد یعنی اینکه این کتاب، کتاب آسمانی است، مگر آسمان چاپخانه دارد؟ می گویند، وحی شده و می گوید وحی چیست؟ می‌گویم سخن گفتن با بشر است، می گوید مگر خدا زبان دارد که صحبت کند؟
کسی که وحی را می‌پذیرد که از آن خداست و آن را قبول دارد کسی که اعتقاد ندارد می گوید حرف موسی یا عیسی بوده که به اسم خدا به زبان می‌آورد.
آیا من دارم در ایمان شما شبهه ایجاد می کنم؟
ما داریم در فضای فرهنگی زندگی می کنیم اما نسل جوان با مادربزرگ من فرق دارد چه کسی می‌تواند بگوید این کلام الهی است؟
کسی که با جانش آن ندا را لمس کرده باشد.
اگر این ندا در جانش زنده باشد همه جا آن را حس می کند اگر این ندا در وجود تو زنده می‌شود لازم به تغییر علوم انسانی نیست اگر جانت شنوا باشد، مارکس و فروید را می‌خوانی اما آن صدا را می‌شنوی و اگر آن ندا در ما زنده شود مسیر را جور دیگری می‌بینیم.
نبویان: ندا یعنی چی؟ سخن خدا، سخن خودم و یا سخن پیامبر(ص) اینکه سروش و برخی روشنفکران به دنبال روی از وی در کتاب خود نوشته اسلام برگرفته از فرهنگ عرب است؛ بحث این است که دانشگاه اسلامی چیست؟
مارکس که می‌گوید خدا دروغ است شما اکنون می‌گویید حتی اگر سخنان مارکس را هم بخوانید اما می‌توانید ندای خداوند را بشنوید شعر و کلام زیبا را کنار بگذارید لطفاً برهان بیاورید. قرآن می‌گوید مرگ بر کسی که بگوید قرآن از آن خدا نیست، یعنی مرگ بر سروش، مارکس و غیره....
من می‌گویم اسلام چیست و آن را معنا کنید و دانشگاه اسلامی یعنی چه؟ تعریف من از دین، آموزه‌های قرآن و ائمه در متون اسلامی است.
عبدالکریمی: پس در آن چه در می‌آید؟
نبویان: ته آن انسان در می‌آید.
عبدالکریمی: در 35 سال گذشته چون اندیشه روشن نبود، فاجعه ایجاد کردیم.
نبویان: من می‌گویم اندیشه را روشن کنیم
عبدالکریمی: یعنی آیه بخوانیم و حدیث درس دهیم و این می‌شود دانشگاه اسلامی.
نبویان: باید دین را درست معنی کنیم، تئوری تجربه دینی باطل محض است
وی در رابطه با راهکار ایجاد دانشگاه اسلامی گفت: اول باید متون اسلامی شود، دوم اساتید با آن آشنا شوند، سوم دانشجویان با آن آشنا شوند، چهارم ظواهر اسلامی شود.
دین یعنی آمیزه‌های مثل نماز، روزه و غیره، متون علمی به ویژه در حوزه علوم طبیعی مبانی دارد که در مبانی معرفت شناسی علوم طبیعی تجربه حاکم است و در قالب علوم ابزار تجربه برقرار است که در طول حس و تجربه معرفت صید نمی‌شود.
نبویان ادامه داد: در اصل عدم قطعیت هایزنبرگ، الکترون دور هسته می گردد در ثانیه 8 در نقطه x باشد اما در نقطه y است پس قطعیت در عالم وجود دارد اما این حرف از اساس باطل است.
علم باید دیده شود، در تمام علوم انسانی تعریف خاصی از انسان حاکم است.
سوال: آیا انسان همان جسم مادی است؟
اگر علوم آورده می‌شود برای کدام انسان است، انسانی که روح مجرد دارد یا خیر؟
موارد علوم را باید تثبیت کرده و عقلانی کنیم، می‌شود علوم اسلامی.
در ادامه مناظره عبدالکریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد تهران شمال گفت: دکتر (نبویان) می گوید علم شبیه بازی است، دانشمندان جایی جمع می‌شوند تا علوم را از این طرف به آن طرف کنند، روند مبانی علوم سیر پیچیده‌ای است.
ایشان فکر می کنند مدرنیته حاصل ساخت چند جریان انگلیسی، آمریکایی دور هم بوده است اما واقعیت این است که با مدرنیته در واقع عالمیت عالم دگرگون شد.
شما مسئله را خیلی ساده می کنید علوم به این شکل نبوده است تحولات همیشه حاصل فرآیندهای قوی هستند که علوم طبیعی نتیجه این فرآیندهاست.
اما عده‌ای می خواهند علوم دینی ایجاد کنند و در واقع سُرنا را از دهنه گشادش می نوازد ما می‌خواهیم علومی بسازیم حمایت از مردم باشد این کاری نیست که با سیاست بتوان آن را ایجاد کرد.
عبدالکریمی: ایجاد طرح دینی اندیشه کاملاً غیردینی است
عبدالکریمی گفت: راهکار این نیست که عده‌ای از حوزه دور هم جمع شوند، طرح دینی کاملاً اندیشه غیردینی است.
هر علمی محدودیتی دارد مگر عرفان محدودیت ندارد، علم جدید دستاوردهای بسیار جدیدی به همراه داشته است با علوم جدید چهره جهان دگرگون شده اما علم محدودیت‌های هم دارد.
وی در ادامه افزود: ما نمی‌توانیم اراده کنیم حافظ و متفکر تولید نماییم ما در اندیشه خود معتقدیم این جهان صاحب دارد و هیچ چیزی بی حساب و کتاب نیست.
اینکه گفته می‌شود ما تمدن ساز هستیم و با همه دنیا فرق داریم اصلاً با روح دینی سازگاری ندارد فرد مومن بسیار خاکسار است، من در این تفکرات بوی شرک می شنوم، چند تا طلبه چند جلد کتاب نوشتند می‌خواهند بودجه را هدر بدهند (برای ایجاد دانشگاه اسلامی) اما این راهکار نیست بلک راهکار تفکر عمیق فلسفی است.کار دانشگاه این است که بذری را بپاشد و در ذهن دانشجویان اندیشه‌ای شکل بگیرد و این نوع تفکر (ایجاد دانشگاه اسلامی) که فلان فرد و یا حجت الاسلامی می‌گویند کشک است.
نبویان در ادامه مناظره گفت: اگر نمی‌توانیم برهان بیاوریم صحبت را کنار بگذاریم ما باید مبانی انسان‌شناسانه دین را تفسیر کنیم، دانشگاه نباید اسلامی شود یعنی چی؟
مبانی باید عوض شود آیا این را قبول دارید یا خیر، لطفاً بحث را خلط نکنید.
عبدالکریمی: شما می گویید پشتوانه هزار ساله فلسفه وجود دارد؟
نبویان: اساتید دانشگاهی و اسلام‌شناس در کنار دانشگاه اسلامی ایجاد کنند
نبویان: درستی سخن شرق و غرب ندارد مهم این نیست که من کشف کنیم یا ارسطو، برهان شرق و غرب ندارد ما فلسفه اسلامی را مبنا قرار می‌دهیم چون میراث هزارساله داریم و برای ایجاد آن 50 تا 100 سال زمان لازم است زیرا بچه‌بازی نیست.
اساتید خبره دانشگاهی و اسلام‌شناس باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا دانشگاه اسلامی ایجاد شود.
نبویان در پاسخ به سئوال دانشجویی مبنی بر اینکه بشر بدون علوم برای ظهور چه کاری باید انجام دهد، گفت: بیکن می‌گوید؛ هدف علم این است که عالم را بشناسیم تا راه‌های تسلط بر عالم و بهره‌وری از آن را بیشتر کنیم هر چه در جامعه فن‌آوری و تسلط بیشتر باشد آن جامعه عالم‌تر و پیشرفته‌تر است اما واقعیت این است که هدف این بود که عالم را بشناسیم تا با آن شناخت بهتری نسبت به خدا پیدا کنیم.
در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان وقتی از دانشمندان نام برده می‌شود پاسخ داده می‌شود گالیله، نیوتن و غیره.... اما اگر بگوییم بهجت، حاج آقا قاضی و غیره.... همه تعجب می‌کنند.
من می گویم باید هدف امور عوض شود وقتی علم فیزیک را می خوانید باید تحت تاثیر قرار بگیرد و خداشناس‌تر شوید اگر اینگونه نشود آن علم سکولار است.
بیژن عبدالکریمی ضمن عذرخوانی از نبویان در رابطه با اینکه اگر توهینی صورت گرفته است، گفت: خوب است که مانند امام حسین(ع) فریاد حق‌طلبی هم با معصومیت و مظلومیت همراه باشد واقعیت این است که کوپولیسم در جامعه و دانشگاه بیداد می‌کند اگر 4 تا پوستر می‌زنیم یا برنامه فرهنگی در دانشگاه ایجاد می‌کنیم این فرهنگ نیست.
علم دینی با امکان دین ارتباط دارد که آیا چیزی به نام علم دینی می‌تواند محقق شود یا خیر. دین عبارت است از تجلی امر قدسی به زبان ذهن و اندیشه انسانی.
عبدالکریمی: اگر نتوانیم مسیری غیر از اندیشه غربی را طی کنیم پس به ناچار تسلیم آن خواهیم شد
آنچه به منزله تجلی امر قدسی می‌فهمیم ناشی از القائات و آنچه که از بچگی در گوش ما خوانده است، براساس نگرش سکولار وحی سخنان افراد بوده و اگر ما نتوانیم غیر از مسیر غرب را طی کنیم پس باید تسلیم آنان شویم.
نبویان: برای مؤمن بودن عمل و پاکی دل هر دو مهم است
نبویان در ادامه گفت: اگر پرسیده شود علت دین‌گریزی جوانان چیست، همه می گویند شما آخوندها مقصر هستید، اما واقعیت دعوا که نداریم اگر کسی حرفی برای گفتن دارد برای مناظره بیاید، 20 بار به سروش و اکبرگنجی گفتم برای مناظره بیایید، نپذیرفتند.
می‌شود نماز نخواند و بعد گفت: دلم پاک است، روزه نگرفت و گفت: دلم پاک است عمل و پاکی دل هر دو مهم است.
نبویان: تفسیر علوم قرآنی مانند هر علم دیگری سواد می‌خواهد
وقتی کسی می‌خواهد فیزیک یا شیمی درس بدهد به او می‌گویند نمی‌شود باید استاد باشید و در مورد سایر علوم نیز به همین منوال است اما در مورد علوم دینی اینگونه نیست انگار که دم دستی‌ترین چیز قرآن است اما باید بدانیم که تفسیر قرآن سواد می‌خواهد.
عبدالکریمی در ادامه مناظره گفت: دغدغه من این است که مسئله دین را در این دوران چگونه می‌توان اجرا کرد؟
تحولات علم باید از درون جامعه علمی بیرون بیاید
این استاد دانشگاه ادامه داد: ارائه راهکار ساده‌انگارانه را نمی‌توان پذیرفت، تحولات علم باید از درون جامعه علمی بیرون بیاید بعد از انقلاب با وجود همه تلاش‌ها مگر چند کتاب مثل خدمات متقابل اسلام و ایران شهید مطهری یا کتاب حج شریعتی با وجود همه بودجه‌های نفتی بیرون آمد.
بحث اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها موضوعی سیاسی نیست، تفکر سکولار راهکار ما نیست و ایده علوم اسلامی جای کار بسیار دارد.
ارسال نظرات