جلیلی: باید نهضت خاطره‌نویسی در ادبیات راه بیندازیم/ کرمیار: گلابدره‌ای در کشور تحقیر شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، بزرگداشت ادبیات داستانی انقلاب اسلامی به بهانه سالروز درگذشت سید محمود گلابدره‌ای شب گذشته با حضور وحید جلیلی، جهانگیر خسروشاهی، صادق کرمیار و محمود جوان بخت در سازمان هنری – رسانه ای اوج برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مستند «آن عشق و اکنون» روایت تصویر کتاب «لحظه های انقلاب» پخش شد.

کرمیار: گلابدره ای جزو نویسندگانی بود که در کشورش تحقیر شد

در این مراسم کرمیار با بیان اینکه صحبت کردن از مرحوم گلابدره ای کار سختی است، گفت: در ابتدا باید مخاطبانمان را بشناسیم و بر اساس آنها در مورد گلابدره ای صحبت کنیم!

وی افزود: در ابتدای انقلاب یک ساختمان در اقدیسه در اختیار نویسندگان و شاعران قرار گرفت که مرحوم گلابدره ای از صبح تا شب را آنجا می گذارند؛ وی فردی با انرژی و پرتوان بود. بسیاری از افرادی که در آن ساختمان حضور داشتند حوصله گوش دادن به صحبت های وی را نداشتند، ولی من همیشه به حرف های گلابدره ای گوش می کردم.

این نویسنده کشورمان با اشاره به خاطره ای از گلابدره ای اظهار داشت: وی می گفت در آمریکا کنگره ای با حضور نویسندگان برگزار شد که من نیز در آن حضور پیدا کردم و بعد از پایان یافتن آن جلوی کاخ سفید علیه کارتر و آمریکا صحبت نمودم، مهدی حمیدزاده به من پیشنهاد داد به ایران بازگردم، ولی وقتی به ایران آمدم متوجه شدم که کسی منتظر من نیست و به همین دلیل مدتی را در غار زندگی کردم.

کامیار با بیان اینکه گلابدره ای وضعیت مالی خوبی نداشت، یادآور شد: این مطلبی که عرض کردم را خود گلابدره ای برایم نقل کرده بود؛ این مسئله نشان دهنده وضعیت نویسندگان آمریکا و ایران است.

وی با مقایسه انفجار بمب و انقلاب گفت: زمانی که بمبی منفجر می شود در واقع اتفاقاتی درون هسته آن بمب صورت می گیرد و در نهایت منجر به انفجار و از بین رفتن پوسته بمب می شود؛ در واقع وقوع یک انقلاب هم همین گونه است؛ یعنی اتفاقاتی که درون افراد یک جامعه رخ می دهد باعث وقوع یک انقلاب و تغییرات ظاهری در یک جامعه می شود.

این نویسنده کشورمان گفت: زمان انقلاب وقتی کتابی چاپ می شد محتوای کتاب بر فرم غلبه داشت، در حالی که اگر الان بخواهیم در مورد انقلاب کتابی بنویسیم اول فرم مورد توجه است و بعد محتوا.

کرمیار با بیان اینکه شعارهایی که در طول انقلاب سرداده می شد در متن جامعه نیز نهادینه می گشت، گفت: قطعاً این اتفاق در ادبیات کشور نیز نهادینه شده است.

وی افزود: زمانی که نویسنده در جامعه اش کوچک انگاشته شود هیچ گاه نمی تواند از کرامت انسانی صحبت کند؛ محمود گلابدره ای جزو نویسندگانی بود که در کشور تحقیر شد؛ در واقع وی هم از طرف روشنفکران و هم از طرف بسیجی ها مورد تحقیر قرار گرفت.

این نویسنده کشورمان با بیان اینکه در ایران بیشتر از 1000 نویسنده نداریم، گفت: وزارت ارشاد، حوزه هنری و سازمان هنری و فرهنگی شهرداری متولیان نویسندگان در کشور هستند، در حالی که هر کدام از آنها نزدیک به 1500 کارمند دارند؛ اگر نصف پول آنها را به ما بدهند، ما خودمان کارهایمان را انجام می دهیم. نویسندگان کشور ما با مشکلات زیادی مواجهند؛ به طور مثال نویسنده ای باید رانندگی کند تا بتواند خرج زندگی اش را تامین نماید.

کرمیار در همین زمینه افزود: جامعه ای که نویسنده اش تحقیر شود، هیچ گاه در زمینه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... رشد نخواهد کرد؛ علاوه بر آن در تاریخ نیز نام خوبی از مدیران فرهنگی آن جامعه باقی نخواهد ماند.

جوانبخت: گلابدره ای همانند اصحاب کهف بود

در ادامه مراسم جوان بخت گفت: روحیه ایرانی ها اساساً روحیه تجربی است؛ به طوری که داستان یک شهر احمد محمود که جزو داستان های ماندگار به شمار می رود، یک داستان تجربی است. در واقع می توانیم بگوییم که ایرانی ها نگاه علمی به رمان و داستان ندارند.

وی با اشاره به تعداد زیادی داستان با موضوع دفاع مقدس ادامه داد: اگر در این زمینه تعداد بی شماری داستان داریم، به دلیل این است که ما با انبوهی از نویسندگان خاطره نویس روبرو هستیم.

این نویسنده کشورمان اظهار داشت: بعید می دانم که در ایران نویسنده ای برای نوشتن یک رمان سه چهار سال زمان صرف کند و یا حتی دستیاری را برای نوشتن داستانش استخدام نماید.

جوانبخت با بیان اینکه نسل بعد از انقلاب، با انقلاب زندگی نکرده است، ادامه داد: نویسندگانی که درباره انقلاب رمان نوشته اند، همگی از نسل گلابدره ای بودند، اما متاسفانه فضا به گونه ای شد که برخی از نویسندگان در مقابل انقلاب ایستادند و عده ای هم مانند جمال میرصادقی که فردی سیاسی نیست، اجازه کار ندارند.

وی با بیان اینکه هنوز فرصت نوشتن رمان با موضوع انقلاب از دست نرفته است، افزود: شاید کم کم ما به سمتی حرکت کنیم که یک نگاه علمی به رمان داشته باشیم؛ قطعاً تا دهه های آینده فضای رمان نویسی کشورمان می تواند خود را با جهان سازگار کند.

این نویسنده کشورمان اضافه کرد: گلابدره ای توانست فضای انقلاب را بشکافت؛ با این حال نباید بعضی خصوصیات را از گلابدره ای یاد گرفت. وی بعد از انقلاب به راحتی می توانست به قدرت متصل شود، ولی این کار نکرد، در حالی که بعضی از نویسندگان امروز فقط به فکر نشریات، دوستان و اطرافیان خود هستند.

جوانبخت در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: گلابدره ای به مانند اصحاب کهف بود؛ چرا که وقتی به ایران آمد فکر می کرد کسی منتظر اوست، در حالی که این گونه نبود.

جلیلی: ادبیات کشور ما نیاز به یک نهضت خاطره نویسی دارد

در ادامه مراسم جلیلی گفت: یکی از دلایلی که ادبیات انقلاب اسلامی آن گونه که باید، شکل نگرفته، این است که ما با مخاطبانی در کشورمان روبرو هستیم که تجربه شان، تجربه دراماتیک است.

وی با اشاره به موفقیت هالیوود و آمریکا در آثار دراماتیک افزود: دلیل موفقیت آنها در این است که جامعه آمریکایی از اوایل شکل گیری خود ماجرا بوده است؛ زمانی که بخواهیم برای چنین جامعه ای قصه ای را تعریف کنیم باید داستانی باشد که از واقعیت روی داده در آن جامعه، برتر باشد.

این فعال فرهنگی با بیان اینکه در کشور ما نیز انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داستان های پرماجرایی هستند، ولی متاسفانه ادبیات ما از این موضوع عقب افتاده است، اظهار داشت: مرحوم گلابدره ای در کتاب «لحظه های انقلاب» خود به واقعیت اتفاق افتاده در کشور نزدیک شده و آن را به گونه ای جذاب روایت کرده است.

جلیلی یادآور شد: ادبیات انقلاب اسلامی باید به واقعیت انقلاب نزدیک شود؛ اگر ما در گام اول یعنی روایت به واقعیت دست یابیم، قطعاً در گام های بعدی در حوزه ادبیات نیز موفق خواهیم بود؛ چرا که ادبیات انقلاب باید راوی انقلاب اسلامی باشد و عقب ماندن ادبیات از انقلاب ضعف نویسندگان کشور است.

وی با بیان اینکه یکی از خدماتی که می توان به ادبیات انقلاب کرد، فعال کردن خاطره نویسی است، افزود: ما باید یک نهضت خاطره نویسی در ادبیات راه بیندازیم؛ در واقع برگ برنده ما دفاع مقدس و انقلاب اسلامی است و ما باید آنها را به جهانیان معرفی کنیم.

خسروشاهی: «لحظه های انقلاب» کتابی شعاری نیست

در ادامه مراسم خسروشاهی با اشاره به نوشتن رمانی با موضوع شهید چمران گفت: قرار بود مبلغ 10 میلیون تومان به کسی برای سفر به آمریکا و نوشتن این رمان پرداخت شود که متاسفانه این موضوع با مخالف بعضی افراد مواجه شد، در حالی که یک هنرمند با ماشین میلیاردی بر سر صحنه فیلم «رالی ایرانی» حاضر می شود. در کشور ظلم بزرگی به ادبیات داستانی و ادبیات انقلاب از سوی عده ای که هیچ گاه پیدا نمی شوند، صورت می گیرد.

وی در همین زمینه ادامه داد: منظورم این نیست که برای جهانی شدن در حوزه ادبیات باید به کشورهای دیگر سفر کرد، ولی از مسئولان در حوزه ادبیات داستانی گلایه مند هستم؛ ما نباید بعد از مرگ نویسندگان، برای آنها بزرگداشت بگیریم.

این نویسنده کشورمان با طرح این سوال که چند نفر از حاضران کتاب لحظه های انقلاب را خوانده اند، افزود: ما سخنان بسیاری از نهج البلاغه را به خاطر حضرت علی (ع) نقل می کنیم، ولی تعداد اندکی کتاب لحظه های انقلاب را خوانده اند؛ البته منظورم از این مطلب مقایسه نهج البلاغه با کتاب لحظه های انقلاب نیست.

خسروشاهی اظهار داشت: قلم گلابدره ای قوی است؛ کتاب لحظه های انقلاب کتابی شعاری نیست؛ در واقع گلابدره ای در این کتاب همراه مرده بوده است.