نعمت‌زاده خودرو را کالای انحصاری نمی داند

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ موضع امروز وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اینکه خودرو کالای انحصاری نیست و دیگر مواضع وی در روزهای گذشته نشان از این موضوع دارد که نعمت زاده قیمت فعلی خودروها را نه تنها گران نمی داند بلکه با سپردن قیمت گذاری به تولیدکنندگان به نوعی به دنبال افزایش قیمت ها است.

وزیر صنعت روز جاری در اظهارنظری تامل برانگیز در مورد برنامه وزارت صنعت برای قیمت‌گذاری خودرو نیز اظهار داشت: شورای رقابت معتقد است که خودرو یک محصول انحصاری است و قیمت آن باید توسط این شورا مشخص شود.

وی تصریح کرد: این در حالی است که صنعتگران معتقدند خودرو کالای انحصاری نیست و من نیز به این موضوع اعتقاد دارم.

در ابتدا تعریفی از انحصار در اقتصاد را بیان می کنیم.

در بازار انحصاری سهم یک یا چند بنگاه یا شرکت از عرضه یا تقاضای بازار به میزانی است که قدرت تعیین قیمت و یا مقدار را در بازار داشته باشد.

با توجه به این تعریف و آماری که روز گذشته انجمن خودروسازان منتشر کرد می توان به راحتی به انحصاری بودن خودرو پی برد.

انجمن خودروسازان با انتشار گزارش و جداولی به بررسی تولید خودرو در چهار ماهه سال جاری و مقایسه آن با سال های گذشته پرداخت. در این گزارش میزان تولیدات دو شرکت خودروسازی ایران خودرو و سایپا 124 هزار دستگاه بوده است و این در حالی است که تولید خودروی سواری در کل ایران و شرکت های خودروسازی 155 هزار دستگاه بوده است.

با این تفاسیر در حدود 80 درصد تولید خودروی سورای در ایران در اختیار دو شرکت ایران خودرو وسایپا است.

موضوع دوم در انحصاری بودن یک کالا، ورود به بازار است. در کالای انحصاری ورود شرکت و تولیدکنندگان جدید به بازار با محدودیت مواجه است. نگاهی به تعرفه واردات خودرو به تنهایی بیانگر وجود محدودیت برای دیگر خودروسازی ها است. و حتی در صورت ورود حمایت های بی دریغ دولت از سایپا و ایران خودرو جایی برای رقابت دیگران باقی نمی گذارد.

اما در بازارهای رقابتی ورود و خروج آزاد است و هیچ مانعی برای ورود، خروج یا رقابت وجود ندارد.

اما اگر وزیر صنعت خودرو را یک کالای انحصاری نداند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در بازار ایران برای جلوگیری از سواستفاده تولیدکنندگان کالاهای انحصاری شورای رقابت قیمت ها و دیگر شرایط بازار را تعیین می کند حال اگر خودرو از لیست کالاهای انحصاری خارج شود تولیدکنندگان خود قیمت گذاری خواهند کرد و با توجه به ناراضی بودن خودروسازان از قیمت ها باید منتظر افزایش آن باشیم.

در این شرایط و با توجه به اینکه مردم چاره ای جز خرید خودرو از ایران خودرو سایپا ندارند بنابراین هر قیمتی که این دو خودروساز بزرگ برای خودروهایشان تعیین کنند را می پذیرند.

از سوی دیگر وجود تعرفه بالا برای خودروهای وارداتی سبب شده است مردم نتوانند خودروهای خارجی خریداری کنند.

در نهایت اینکه با توجه به تعاریف کالای انحصاری و نظر اقتصاد دانان تردیدی در انحصاری بودن خودرو در ایران وجود ندارد بنابراین نفی آن از سوی وزیر صنعت در شرایطی که مصرف کنندگان از قیمت بالای خودرو شاکی هستند فرضیه ای جز تن دادن وزیر به قیمت های کنونی و حتی بالاتر از آن را به وجود نمی آورد.