چرا دلار سقوط نکرد؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ بازار ارز در ایران بشدت از حوادث سیاسی تاثیرپذیر است، به طوری که بالا و پایین رفتن 200، 300 تومانی در یک روز گواه این حرف می باشد. اما در یک هفته گذشته در موضوع  ارز حوادثی رخ داده که قابل تامل است.

ابتدا اظهارنظر رئیس کل بانک مرکزی در مورد قیمت دلار سر و صدای زیادی برپا کرد. تعیین کف قیمت برای دلار آن هم در روزهایی که سیر نزولی آن آغاز شده بود، انتقادهای زیادی را متوجه سیف کرد.

اتفاق بعدی گفت‌وگوی تلفنی روحانی با اوباما بود. از حدود یک هفته قبل از سفر روحانی به نیویورک تمامی کارشناسان پیش بینی کرده بودند اگر دیدار و یا گفت‌وگویی میان دو رئیس جمهور صورت گیرد در بازار ارز ایران سقوط قیمتی را خواهیم داشت.

برخی از کاهش تا 500 تومانی نرخ ارز سخن می گفتند و برخی دیگر حتی پا را فراتر از این قضیه گذاشته و از احتمال لغو تحریم ها خبر می دادند، اما موضوعی که همه بر روی آن اتفاق نظر داشتند سقوط قیمتی در بازار ارز بود.

در ساعات پایانی روز جمعه خبری بر روی خروجی خبرگزاری ها رفت که همه از آن شوکه شدند. گفت‌وگوی تلفنی رئیس جمهور ایران و آمریکا. شاید اولین موضوعی که بعد از دیدن این خبر در ذهن خواننده تداعی می شد قیمت دلار در بازار بود. همه انتظار داشتند روز شنبه دلار سقوط کند، اما این اتفاق رخ نداد.

صبح شنبه بازار هیجانی بود و قیمت دلار در حدود 80 تومان افت کرد، اما برای بعدازظهر قیمت ها دوباره روند صعودی به خود گرفت.

اما چرا تمامی پیش بینی ها غلط از آب درآمد؟ چرا دلار سقوط نکرد؟

علت کاهش نیافتن قیمت دلار را می توان در دو دلیل یافت. یکی اظهارنظر شگفت انگیز ولی الله سیف در مورد کف قیمت دلار و دوم اینکه دولت دلار ارزان نمی خواهد.

موضوع اول روشن است؛ اینکه اظهارات سیف در مورد دلار نسنجیده بوده، بر کسی پوشیده نیست، اما موضوع دوم و نقش دولت در ارزان نشدن دلار نیاز به توضیح دارد.

آنچه که مشخص است دلیل آن کسری بودجه دولت در سال 92 است. دولت دچار کسری بودجه شده و با بار مالی که هر ماهه برای پرداخت یارانه ها وجود دارد، دولت باید راهی برای جبران کسری بودجه و پرداخت یارانه نقدی پیدا کند.

حال فرض را بر این می گیریم که دلار ارزان شده است. متضرر اصلی چه کسی است؟ دولت؟ صادرکنندگان؟ دلالان؟

تمامی گروه های بالا در صورت ارزان شدن ارز ضرر می کنند، اما در این میان تنها گروهی که می تواند از این ضرر جلوگیری کند دولت است؛ چرا که صادرکنندگان و دلالان ابزاری در اختیار ندارند که از ارزان شدن آن جلوگیری کنند.

عمده بودجه دولت از فروش نفت تامین می شود و با فروختن دلارهای نفتی در بازار میزان ریالی آن به خزانه واریز می گردد، حال اگر دلار افت قیمت داشته باشد تامین بودجه دولت با مشکل مواجه می شود، بنابراین دولت کاهش ارزش دلار را بر نمی تابد و از وقوع آن جلوگیری می کند.

قبل از در اختیار گرفتن سکان دولت توسط روحانی و وزرای ایشان، انتقاد از گرانی ارز در بیشتر سخنرانی آنها وجود داشت، اما بعد از روی کار آمدن دولت جدید شاید به این نتیجه رسیده اند که قیمت دلار باید در حواشی 3000 تومان باقی بماند تا دولت متضرر نشود.