عضو کمیسیون انرژی در گفت‌وگو با «خبرگزاری دانشجو»:
گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ صنعت نفت ایران و وزاتخانه آن نقش بزرگی در اقتصاد کشور دارند. تامین بخش زیادی از منابع بودجه و توانایی بالا در ایجاد اشتغال اهمیت این وزارتخانه را دو چندان می کند. مشکلات فراوانی در صنعت نفت کشور وجود دارد که سبب شده است بهره وری در این صنعت بسیار پایین تر از میزان جهانی آن باشد. تحریم ها و اساسنامه ماقبل انقلاب شرکت ملی نفت اصلی ترین مشکلات این بخش است. با روی کار آمدن دولت یازدهم و وزارت زنگنه بر نفت تغییر و تحولاتی در حال رخ دادن است. تغییر دادن هدف وزارت نفت به افزایش تولید مهمترین رویکرد ایشان است. در همین ارتباط با محمد سعید انصاری عضو باسابقه مجلس و کمیسیون انرژی و نماینده شهر نفت خیز آبادان به گفت‌وگو پرداخته ایم.
«خبرگزاری دانشجو» - حال و روز وزارت نفت را در حال حاضر چگونه می بنید؟
انصاری- در چند سال گذشته صنعت نفت متاسفانه نه به خاطر وزارت وزیر سابق بلکه بدیلیل تصمیم گیری های غلط در سطح کلان دولت سابق شرایط بدی را سپری کرده است. قاسمی که یکی از وزرای موفق دولت قبل بود نمی توانست تصمیم گیری کند چرا که وی را مجبور به تصمیم گیری می کردند. مدیرانی را به وی تحمیل می کردند که جزء بدنه نفت نبوده و با نفت بیگانه بودند. این فشارها از سمت برخی از افراد در دولت سابق بود و این افراد می خواستند باند خود را در وزارت نفت حاکم کنند.
یکی از ایرادهای نیز که به دولت قبل وارد بود عدم بکارگیری افراد در پست های متناسب با تخصص و رشته آنها بود، در وزارتخانه وزیر نفت را به انتصاب افرادی که تخصص لازم را در این صنعت ندارند مجبور می کردند.
وزارت نفت یک وزارت کارشناسی و تخصصی است و نمی توان از بیرون افرادی را وارد کرد که زود همه چیز را بفهمد و مسلط شوند، این غیر ممکن است به این دلیل که همه مراحل، تخصص های خاص خود را نیاز دارد که باید با تجربه کسب شده باشد. در اکتشاف، استخراج، تولید، انتقال، پالایش، پخش و ... تفاوت های خاصی وجود دارد و نیازمند افراد مرتبط با این رشته ها هستند. این در حالی است که در دولت قبل هر شخصی ولو نا آشنا به این بخش ها را به وزارت نفت آوردند، یکی از دلایل کنونی وجود مشکل در تولید و پالایش همین موضوع است.
«خبرگزاری دانشجو» - از دید شما یکی از دلایل افت تولید نفت کشور وجود افراد غیر متخصص در این پست ها است؟
انصاری- درست است. در سالهای گذشته گروه اکتشاف در خیلی از نقاط کشور مشغول به کار شد و در چندین نقطه نفت کشف شد اما تنها در سه نقطه حفاری انجام شد و به نفت رسیدند اما آن چاه ها را نیز پلمپ کردند. در یک سال و نیم گذشته ما همواره بر استخراج از این چاه ها تاکید کرده ایم چرا که این چاه ها با کشورهای همسایه مشترک هستند.
اگر چه آقای قاسمی خود به شخصه بر برداشت از میادین مشترک اصرار داشتند اما به تنهایی نمی توانستند این کارها را انجام دهند چرا که همانطور که گفتم افراد مرتبط با این صنعت در نفت به کار گیری نشده اند.
«خبرگزاری دانشجو» - زنگنه در یک ماه گذشته همواره بر افزایش تولید تاکید داشته اند آیا با وضعیت کنونی و تحریم ها و در حالی که برای فروش همین میزان نفت نیز با مشکل مواجهیم افزایش تولید راهکار مناسبی است؟
انصاری- اگر آقای زنگنه بر افزایش تولید تاکید دارند قطعا با این تفکر بوده است که تحریم ها برداشته می شود و نسبت به آن اطمینان دارند که اگر تحریم ها برداشته شد نباید به پله اول بازگردیم بلکه با برنامه ریزی که از هم اکنون آغاز شده ما آمادگی این را خواهیم داشت که تولید را فورا افزایش دهیم. اما اگر به این فکر باشیم که ابتدا تحریم ها برداشته شود بعد به دنبال افزایش تولید باشیم روزها و حتی ماه ها از غافله عقب خواهیم ماند.
این تفکر آقای زنگنه تفکر خوبی است به شرطی که عملیاتی شود.
«خبرگزاری دانشجو» - آیا افزایش تولید افزایش وابستگی نخواهد آورد؟ آیا این با منطق اقتصادی مقاومتی در تناقض نیست؟
انصاری- اینکه افزایش تولید افزایش وابستگی به همراه دارد موضوع درستی است. ما در شعار همواره می گویم باید از وابستگی بودجه به نفت بکاهیم اما این شعار عملیاتی نیست به این دلیل که هنوز زیربنای ما در کشاورزی، در صنعت و در مجموع در تولید بسیار ضعیف است.
بنابراین تا هنگامی که در بخش های همانند صنعت، کشاورزی، صادرات و تولید پیشروی و پیشرفت نداشته باشیم نمی توانیم از وابستگی به نفت بکاهیم.
اما با توجه به اینکه صنعت و کشاورزی در حال حاضر حتی جوابگوی نیاز داخلی نیست چگونه می توانیم بودجه کشور را به آن وابسته کنیم . تا هنگامی که این بخش ها مهیا نشوند کاهش وابستگی به نفت شعار است.
از سوی دیگر در وضعیت کنونی تمامی بخش های ما در کشور به نوعی به نفت وابسته است.
«خبرگزاری دانشجو» - آیا می توان صنعت نفت را به صنعت مادر و پیشران اقتصاد ایران تبدیل کرد؟
در حال حاضر نیز صنعت نفت صنعت مادر ایران است و هیچ صنعتی بالاتر از نفت وجود ندارد چرا که اگر بخواهیم در کشور اشتغال ایجاد کنیم می توانیم کارخانه های را بسازیم که ماده خام نفت را تبدیل به فرآورده کند(نفت کوره در حال حاضر به صورت خام فروخته می شود در حالی که چندین محصول از آن بدست می آید). اگر بخواهیم به دنبال ایجاد کارخانه باشیم صنایع وابسته بسیار زیادی وجود دارد که بتواند با ماده اولیه نفت شروع به کار کند. اگر به دنبال رشد اقتصادی هستیم با نفت و صنایع وابسته به آن می توان تولید را در کشور افزایش داد که در نهایت به رشد اقتصادی منجر می شود.
«خبرگزاری دانشجو» - در حال حاضر مشکلات صنعت نفت غیر از تحریم ها چه چیزی است؟
انصاری- صنعت نفت دارای مشکلات مختلفی است اما مهمترین آن مدیریت در این صنعت است.
صنعت نفت نیازمند مدیران توانمند و خلاق است تا بتواند بر مبنای برنامه و برنامه ریزی پیش برود. به عنوان نمونه در حفاری و لرزه نگاری ما کمبود های شدیدی داریم که باید حل شود.
یکی از راه های حل این مشکل اعتماد صنعت نفت به نیروهای داخلی است و این اعتماد هنگامی ایجاد می شود که تفکر و خلاقیت در این مدیران وجود داشته باشد تا بتواند نیازهای نفت را برآورده کند. با بررسی اندکی مشخص می شود که خوشبختانه این نوع مدیران در صنعت نفت کشور به وفور یافت می شوند و تنها نیاز به توجه دارد.
یکی دیگر از راه حل های مشکلات صنعت نفت همکاری وزارت نفت با باقی صنایع است. تامین قطعات مورد نیاز این صنعت توسط داخلی ها نیازمند اعتماد به صنعتگران است که امیدواریم با وزارت نعمت زاده بر صنعت و پیشینه خوب ایشان این مشکل نیز برطرف شود.
مشکل بعدی صنعت نفت وجود برخی دست های ناپاک در این صنعت است. برخی از مدیران به دنبال باند بازی هستند و دارای ارتباطات نامشروع هستند. البته مدیران لایق در صنعت نفت بسیار بیشتر از افراد نالایق هستند اما بالاخره این تعداد اندک هم وجود دارند. به عنوان نمونه برخی از مدیران پایینی وجود دارند که برای خریدهای خارجی وزارت نفت به دنبال پرداخت پورسانت به مسئولین هستند که باید این دست ها از قراردادها کوتاه شود.
در نهایت اینکه ریشه یابی مشکلات صنعت نفت ما را به اساسنامه ماقبل انقلاب این شرکت ارجا می دهد. تغییر در اساسنامه و انتقال وظایف حاکمیتی این شرکت به وزارت نفت نیز موضوعی است که باید برای رفع بسیاری از مشکلات انجام داد.
«خبرگزاری دانشجو» - همانگونه که شما گفتید قانون و اساسنامه شرکت ملی نفت مصوب قبل از انقلاب است دولت های که تا کنون بر روی کار آمده اند نیز تمایلی به تغییر و یا بازنویسی آن ندارند. عدم تغییر آن چه دلایلی دارد؟
انصاری- بنده در چهار دوره در مجلس حضور داشته ام و از دوره سوم که برای اولین بار به مجلس راه یافتم بحث تغییر اساسنامه شرکت ملی نفت همواره وجود داشته است اما تا کنون شرکت ملی نفت به ایجاد یک قانون مستقل تن نداده است که دلایل مختلفی دارد که مهمترین آن اینست که شرکت ملی نفت درآمد دارد و وزارتخانه فاقد درآمد است و حتی از محل درامد شرکت ملی نفت حقوق کارمندان وزارتخانه پرداخت می شود و این یک بحث برای کل بودجه ایران است. از سوی دیگر اساسنامه شرکت به گونه ای است که تنها به شخص رئیس جمهور پاسخگو است و دارای آنچنان قدرتی است که وزرای نفت نیز تمایلی به تغییر آن ندارند. اما باید هر چه سریعتر تغییراتی در اساسنامه شرکت ملی نفت ایجاد شود و وزارت نفت باید حاکمیت این حوزه رابر عهده بگیرد تا بتوان نظارت دستگاهای نظارتی را بر روی آن اعمال کرد.
در همین راستا در دوره های هفتم و هشتم مجلس شرکت ملی نفت را بسیار محدود کردند اما باز هم مشکل برطرف نشده است.
«خبرگزاری دانشجو» - در بودجه 92 مصوب شده بود قیمت حامل های انرژی تا 38 درصد اصلاح شود اما این اصلاح قیمتی اتفاق نیفتاد، آیا این بی توجهی به قانون نیست؟
انصاری- ما نمی توانیم با فشار زیادی که بر مردم وارد شده است قیمت حامل های انرژی را نیز افزایش دهیم و بنده به نوبه خود حاضر نیستم ریالی به قیمت های کنونی افزوده شود اگر چه شاید برای بودجه سال آینده در حامل های انرژی تغییر قیمتی داشته باشیم و توافقاتی کسب شود ولی در حال حاضر مخالف هستیم.
«خبرگزاری دانشجو»- چه پیشنهادی برای زنگنه وزیر نفت دارید؟ اولویت ایشان باید چه مواردی باشد؟
انصاری- سخن من و اعضای کمیسیون انرژی با آقای زنگنه، همانگونه که خود ایشان نیز معتقدند تمرکز بر روی منابع مشترک است. منابع مشترک در هر لحظه ای که ما تاخیر داشته باشیم از سوی کشورهای همسایه برداشت می شود.
نمونه این موضوع پارس جنوبی است که بین ایران و قطر مشترک است. ما ساخت تعدا زیادی فاز در عسلویه را شروع کرده ایم اما چه فایده ای دارد هنگامی که قطر با تمام توان خود از آن برداشت ی کند. ما ساخت همه این فازها را با هم شروع کردیم و هم اکنون در چند فاز تا 30 درصد، در برخی دیگر تا 60 درصد و در تعداد محدودی به پایان رسیده است در حالی که می توانستیم با راه اندازی دو فاز استخراج را شروع می کردیم و بعد به همین صورت فاز به فاز ادامه می دادیم.
ما همه فازها را با هم شروع کردیم و طبیعی است با این اتفاق ها و بعد از تشدید تحریم ها تمامی فازها با مشکل مواجه شوند.
ما امیدواریم زنگنه بتواند در ابتدا مشکلات میادین مشترک و در مراحل بعد، حفاری، برداشت و انتقال را رفع کند.
محمد سعید انصاری در پایان ارتباط با پرونده بابک زنجانی و بدهی چند میلیارد دلاری وی به وزرات نفت گفت: به صورت مستقیم به این موضوع ورود نکرده ام اما یکی از مطالبی که آقای میرکاظمی رئیس کمیسیون انرژی به دنبال آن هستند طرح تحقیق و تفحص از وزارت نفت است که احتمالا به صحن مجلس خواهد آمد و قطعا رای خواهد آورد.
ارسال نظرات