امانی تهرانی: دانش‌آموزان را باید از کتاب خواندن به کتاب نوشتن سوق دهیم/ باید مسئله کتابخوانی را برای دانش آموزان جذاب کنیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، ششمین قسمت سری جدید برنامه «کارنامه» پنجشنبه، 11 مهر از شبکه 4 سیما به روی آنتن رفت.

در این برنامه محمود امانی تهرانی درباره وضعیت کتاب و کتابخوانی در مدارس گفت: تصور می کنم باید ضرورت بحث کتاب را در مدارس جدی بگیریم؛ همچنین باید به درک و مفهوم همراه با کتابخوانی توجه شود، بعد از آن می توان وضعیت کتاب و کتابخوانی را در کشور بررسی کرد.

وی با بیان اینکه درک و احساس ضرورت خوبی نسبت به وضعیت کتابخوانی در کشور وجود دارد، افزود: ولی اقداماتی که در این زمینه صورت گرفته به نتیجه مطلوب نرسیده است. ما باید یک شروع خوب در حوزه کتابخوانی را برای مدارس ایجاد کنیم؛ به گونه ای که دنش آموزان به کتاب و کتابخوانی علاقه مند شوند.

این کارشناس کتب درسی در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه آیا حجم کتاب های درسی مانع روی آوردن دانش آموزان به کتاب های غیردرسی می شود یا خیر، اظهار داشت: معتقدم بحث حجم کتاب های درسی مسئله مهمی در زمینه کتابخوانی مدارس نیست؛ چرا که دانش آموزان کشور ما روزی 4 ساعت تلویزیون می بینند و  این مسئله نشان می دهد که دانش آموزان وقت کافی ای برای خواندن کتاب های غیردرسی دارند.

امانی تهرانی افزود: به نظرم مهمترین عامل در حوزه کتابخوانی در مدارس این است که باید به موضوع کتاب در فرآیند آموزشی رسمی و غیررسمی اهمیت لازم را بدهیم؛ به گونه ای که موضوع کتاب و کتابخوانی را برای دانش آموزان جذاب کنیم.

وی در همین زمینه ادامه داد: البته قدم های خوبی در جهت اتصال کتاب به نظام رسمی آموزشی کشور برداشته شده است؛ با این حال باید این روند استمرار داشته باشد. به طور مثال طرح ساماندهی کتاب های آموزشی شروع شده و هم اکنون کتاب های کمک درسی مناسب با مقاطع تحصیلی چاپ می شود و در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد.

این کارشناس کتب درسی افزود: طبیعتا کتاب های درسی را باید همه دانش آموزان بخوانند و ما باید بتوانیم ارتباطی بین دانش آموزان و کتاب های غیردرسی ایجاد کنیم. البته اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است. به طور مثال در پایان کتاب های درسی لیست کتاب های غیردرسی مناسب گردآوری شده که این موضوع هم به فروش کتاب های غیردرسی کمک می کند و هم دانش آموزان را با چنین کتاب هایی آشنا می کند.

امانی تهرانی اضافه کرد: از دیگر طرح هایی که چند سالی است در مدارس اجرا می شود این است که معلمان 5 نمره را برای فعالیت های غیردرسی در نظر گرفته اند و دانش آموزان برای کسب این نمره باید کتاب های غیردرسی را بخوانند. این طرح نیز الان در همه مقاطع تحصیلی اجرا می شود و به عقیده من می تواند گامی در جهت پیوند زدن دانش آموزان با کتاب های غیردرسی باشد.

در بخش گفتگوی تلفنی این برنامه امیرصالحی طالقانی، مترجم و ناشر گفت: به عقیده من اولین کاری که می توانیم در جهت کتابخوانی مدارس انجام دهیم این است که معلمان به این حوزه توجه کافی کنند و 5 نمره ای را که برای فعالیت های غیردرسی در نظر گرفته اند صرف ایجاد انگیزه در دانش آموزان شود؛ چرا که اگر این اتفاق بیفتد قطعا تاثیر بیشتری در دانش آموزان خواهد گذاشت.

در ادامه امانی تهرانی گفت: در سفری که به شهرستان رامهرمز داشته ام، قرار شد که معلمان در کلاس های خود کتابخانه ای کوچک تشکیل دهند و کتاب های مناسب هر مقطع تحصیلی را در کلاس های خود داشته باشند. در واقع اگر ما موضوع کلاس کتابخانه ای را در مدارس خود راه اندازی کنیم، تاثیر بسیار خوبی بر کتاب خواندن شدن دانش آموزان خواهد گذاشت؛ چرا که این کلاس ها می توانند در هر فضایی از مدارس ایجاد شوند. علاوه بر آن باید فضای کتابخانه های مدارس را بهبود بخشیم.

این کارشناس کتاب های درسی در همین زمینه یادآور شد: چند سال پیش تمرکزمان را بر روی نمازخانه های مدارس گذاشتیم و همین مسئله باعث بهبود بخشیدن فضای نمازخانه ها شده است؛ الان نیز باید تمرکزمان را بر روی فضای کتابخانه ها بگذاریم و فضای آنها را بهبود بخشیم.

وی اظهار داشت: امروز تولید کتاب های مناسب در کشور جان گرفته است و این یکی از دستاوردهای فرهنگی کشور است؛ در حالی که زمانی در کشور ما یک دایره المعارف مناسب نداشتیم؛ اگر بتوانیم اینگونه کتاب ها را با مدارس پیوند بزنیم قطعا در حوزه کتاب و کتابخوانی نیز موفق خواهیم بود.

در ادامه صالحی طالقانی گفت: زمانی وقتی در جمع دوستان می نشستیم تعداد انگشت شماری کتاب مناسب پیدا می شد در حالی که امروزه تعداد این کتاب ها بسیار زیاد شده است؛ همچنین امروزه نویسندگان و مترجمان کتاب های چاپ شده توسط ناشران را بررسی کرده  و آنها را در مجله ای معرفی می کنند که این مجله در دسترس تمامی مدارس کشور قرار می گیرد.

وی با بیان اینکه در برخی از کشورها دانش آموزان یک کیف مدرسه و یک کیف کتاب همراه خود دارند، افزود: متاسفانه در کشور ما اینگونه نیست و ما نیز باید چنین طرحی را در کشورمان اجرایی کنیم.

در ادامه برنامه امانی تهرانی اظهار داشت: قطعا اگر عادت خواندن کتاب توسط خانواده ها به دانش آموزان آموخته شود، تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. در واقع خانواده های ما باید به صورت آگاهانه به کمک نهادهای فرهنگی و مدارس کشور بیایند.

وی با اشاره به پیشنهاد رئیس جمهور در خصوص ایجاد زنگ انشاء و کتاب  در مدارس اضافه کرد: ما باید زنگ کتاب و کتابخانه را در مدارس ایجاد کنیم؛ همچنین می توانیم مناسبت های مختلف کشور را با زنگ کتاب و کتابخانه ای مرتبط کنیم تا دانش آموزان از این طریق با مناسبت ها نیز بیشتر آشنا شوند.

این کارشناس کتاب های درسی در همین زمینه افزود: علاوه بر آن باید در این زنگ دانش آموزان را با موضوع نقد آشنا کنیم و به آنها نگاه نقادانه ببخشیم. همچنین می توانیم از طریق ایجاد زنگ کتاب و کتابخانه ای خلاقیت را در دانش آموزان تقویت کنیم؛ به طور مثال اگ بخشی از داستان یک کتاب را برای دانش آموزان بخوانیم و ادامه آن را به عهده دانش آموزان بگذاریم قطعا از این طریق خلاقیت دانش آموزان تقویت می شود. در واقع در این کلاس ها می توانیم دانش آموزان را از کتاب خواندن به سمت کتاب نوشتن سوق دهیم.

امانی تهرانی در پایان در پاسخ به سوال نظرسنجی برنامه مبنی بر وضعیت کتابخوانی در مدارس چگونه است، خاطر نشان کرد: قطعا وضعیت کتابخوانی در مدارس بین متوسط و بد است و با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.