اگر مذاکرات به نتیجه نرسد...

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ طبیعی است که اقتصاد هر کشوری به ارتباط با دنیای خارج نیازمند است و جمهوری اسلامی ایران نیز از این ارتباط مستثنی نیست اما در طول بیش از سه ماهه گذشته که دولت جدید روی کار آمده است نگاه ها به این ارتباط از سوی اعضای دولت به شدت پررنگ شده است.

بیشتر تبلیغات انتخاباتی حسن روحانی در زمینه اقتصاد به ارائه راهکار برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم در طول صد روز خلاصه می شود، ایشان در نطق های تلوزیونی خود اعلام کرده بودند که: در برنامه مدون من علاوه بر برنامه برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاست داخلی، سیاست خارجی و امور فرهنگی برنامه کوتاه مدت یک ماه و 100 روزه جود دارد.

وی همچنین اعلام کرده بود: ما می‌توانیم در زمان کوتاه تحول اقتصادی به وجود آوریم و با ایجاد یک دوره تنفس مشکلات را حل کنیم.

اگر چه بیش از 100 روز از روی کار آمدن دولت جدید می گذرد اما نگاهی به کارنامه اقتصادی دولت نشان می دهد تحولی هر چند کوچک و راهکاری مدون برای اقتصاد کشور از سوی کابینه یازدهم ارائه نشده است. حال باید دید چرا این اتفاق رخ نداده است؟

تمرکز دولت یازدهم در طول 100 روز گذشته بر سیاست خارجی بوده است. در ابتدا با تشکیل کابینه و مشخص شدن تیم اقتصادی دولت، مردم و کارشناسان نسبت به آینده بسیار امیدوار بودند چرا که این تیم را منسجم و قوی می دانستند اما این تیم و در مجموع  اعضای کابینه یازدهم بسیاری از مشکلات کشور را به سیاست خارجی ارتباط دادند. از نظر دولت تحریم ها مهمترین دلیل وضعیت فعلی اقتصاد ایران است و به همین دلیل به دنبال یافتن راه حلی برای آن بوده و هستند.

تقریبا انتظار تمامی مردم از رئیس جمهور جدید حل مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور است و روحانی نیز به خوبی می دانست که باید به دنبال برآورده کردن این انتظار بحق مردم باشد و گام هایی در این مسیر بردارد.

اما دولت از ارائه راهکار و برنامه کوتاه و بلند مدت تا کنون امتناع ورزیده است و منتظر است ببیند مذاکرات هسته ای به کجا ختم می شود. همه امیدواریم این مذاکرات به نتایج مثبت برسد و این نتایج حامی منافع کشور باشد اما اگر آنگونه که دولت انتظار دارد پیش نرود چه خواهد شد؟

به وضوح می توان توقف دولت در ارائه راهکار و برنامه را در سه ماهه گذشته مشاهده کرد. اینکه در حوزه اقتصادی در طول 100 روز گذشته هیچ تحولی رخ نداده و برنامه ای ارائه نشده است دلالت بر این موضع دارد که دولت چشم انتظار دست یابی به توافق با کشورهای 1+5 است و در زمینه سیاست خارجی نیز تمام تلاش خود را معطوف این مذاکرات کرده است.

در این توقف دو نگرانی عظیم وجود دارد. یکی سردرگمی تولیدکنندگان، صادرکنندگان، واردکنندگان و در مجموع بدنه اقتصادی کشور از بی برنامه گی و آینده است. هیچ مسئله ای همانند مبهم بودن آینده برای بدنه اقتصادی کشور نگران کننده نیست. این ابهام سرمایه گذاری را به شدت کاهش می دهد و در نتیجه نقدینگی کشور به سمت بازارهای کاذب و یا در نهایت سپرده گذاری در بانک ها حرکت خواهد کرد.

اما نگرانی دوم که بسیار مهمتر از موضوع اول است اینست که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات چشم انداز دولت برای آینده چیست؟ آیا احساس ناامیدی دولت را فرانمی گیرد و با توجه به پررنگ شدن نقش تحریم ها بر وضعیت اقتصادی مردم از سوی دولت آیا این یاس و نا امیدی به مردم نیز انتقال نخواهد یافت؟  در حال حاضر و با توجه به رفتارهای دولت همه چیز به مذاکرات ختم می شود و البته بسیار به آن خوشبین هستند. حال اگر توافقی صورت نگیرد واکنش دولت چه خواهد بود؟

گره زدن بیش از اندازه اقتصاد کشور به سیاست خارجی نگران کننده است. در حال حاضر رسانه های حامی دولت تحریم ها را تنها دلیل مشکلات اقتصادی کشور عنوان و نتیجه گیری می کنند که تنها راه خروج از این وضعیت توافق با غرب است. اگر چه لغو تحریم ها اثرات مثبتی بر اقتصاد کشور دارد اما تنها راهکار نیست.

راهی که دولت در پیش گرفته است به دو مقصد ختم می شود. یا اینکه با غرب توافق می شود و بخشی از تحریم ها و دارایی های بلوکه شده ایران آزاد می شود و یا اینکه توافقی صورت نمی گیرد که در این صورت دولت خود را در تنگنای بزرگی خواهد دید که خود ساخته است. این تنگنا به بن بست شبیه است چرا که اعضای دولت اینگونه القا و رفتار کرده اند که لغو تحریم ها تنها راهکار برون رفت از وضعیت کنونی است.

بی برنامه گی و توقف دولت در زمینه اقتصادی بسیار نگران کننده است. بهتر این بود که همزمان با تلاش برای رفع تحریم ها در بعد داخلی نیز تلاش ها دو چندان شود. طرح ها و برنامه های مختلفی ارائه شود. تیم اقتصادی که دولت در کنار خود دارد بدون تردید یکی از قوی ترین تیم های حال حاضر کارشناسی است اما تمامی این تیم در رکودی بی سابقه به سر می برند، رکودی که ناشی از تک بعدی دیدن راهکار مشکلات اقتصادی کشور است در حالی که جمهوری اسلامی ایران در درون خود دارای منابع و سرمایه های فراوانی است که می تواند پاسخگوی جامعه باشد.