از حذف یارانه پردرآمدها تا طرح‌های نیمه‌کاره و قیمت سوخت

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ در هشت سال گذشته ارائه لایحه بودجه همواره با حاشیه هایی همراه بود. از تاخیرهای چند ماهه تا ارائه طرح هایی که مجلس بشدت به آن معترض بود؛ با روی کار آمدن دولت یازدهم، سخنگوی دولت بر رعایت زمان قانونی ارائه بودجه تاکید و اعلام کرد: دولت لایحه بودجه 1393 را تا 15 آذر ماه به مجلس تقدیم خواهد کرد.

لایحه بودجه سال 93 از جهاتی بسیار پر اهمیت است. شاید مهمترین بند از لایحه بودجه که وقت زیادی از مجلس را خواهد گرفت طرح هدفمندی یارانه ها و حذف دهک های پردرآمد از دریافت یارانه باشد. این طرح چندی پیش از سوی دولت به مجلس فرستاده شد که با مخالفت نمایندگان روبرو گردید.

دولت به دنبال حذف چند میلیون نفر از دریافت یارانه بود، اما مجلس برای سال جاری با آن مخالفت کرد؛ این در حالی است که آن گونه که از اخبار و مصاحبه ها می توان دریافت کرد سال آینده برخی از دهک های پردرآمد از دریافت یارانه محروم خواهند شد.

به گفته نوبخت، سخنگوی دولت در بودجه 93 تمهیدات لازم برای هدفمندی اندیشیده شده؛ چرا که دولت در تامین نقدینگی برای پرداخت یارانه به خانوارها دچار مشکل شده است؛ از سوی دیگر بسیاری از تولیدکنندگان از کمبود نقدینگی در رنج و فشارند. چرخش نقدینگی کشور از سمت پرداخت یارانه به خانوارهایی که دارای درآمد بالایی هستند به سمت تولیدکنندگانی که چرخ اقتصاد کشور را به حرکت درمی‌آورند از اولویت های بودجه 93 باید باشد.

در هر صورت این طرح و تصمیم گیری در مورد آن باید با کمک مجلس و دولت با هم انجام گیرد.

بند و طرح دیگری که در بودجه سال 93 از اهمیت بالایی برخوردار است، طرح های عمرانی نیمه کاره است. در حال حاضر هزاران کارخانه و طرح نیمه کاره در کشور وجود دارد که به دلیل عدم مدیریت صحیح یا کمبود نقدینگی تعطیل و رها شده اند. اختصاص ردیف بودجه به این طرح ها و تصمیم گیری در مورد آن نیز باید در دستور کار دولت و مجلس قرار گیرد. درصد بالای بیکاری در کشور نیازمند تعیین تکلیف بسیاری از این طرح هاست. با تکمیل این طرح های اشتغال بسیاری از جوانان میسر خواهد شد.

در چند سال گذشته ارائه دیرهنگام و با تاخیر بودجه به یک روند و عادت تبدیل شده بود؛ طبیعتاً با تاخیر در ارائه بودجه، مطالعه و بررسی آن نیز به تاخیر می افتد که در نهایت یا باید بودجه با عجله تصویب شود و یا اینکه همانند سال گذشته مجلس برای مخارج دولت بودجه چند دوازدهمی به دولت پرداخت کند و بعد به بررسی آن بپردازد.

از سوی دیگر تاخیرهای پی در پی در ارائه بودجه سبب آشفتگی و کاهش انضباط مالی دولت شده بود که در شرایط کنونی اقتصاد ایران بسیار نیازمند آن است.

رزاقی، کارشناس اقتصادی معتقد است: بودجه نشان دهنده شکل ظاهری یک دولت و اجرای آن نشان دهنده باطن آن است، حال هر چه میزان بودجه نویسی و زمان ارائه آن به مجلس و کامل بودن آن بر طبق قانون باشد، ظاهر دولت را قانونمند نشان می دهد و هر چه رعایت بندهای بودجه و اجرای آن بر طبق قانون باشد، درون دولت را قانونمند نمایان می کند.

همچنین تلاش ها برای احیای سازمان مدیریت همزمان با روزهای داغ ارائه بودجه آغاز شده است؛ سازمانی که قبل از برچیده شدن آن نقش عمده ای را در تدوین لوایح بودجه ای ایفا می کرد.

قیمت حامل های انرژی و سوخت، مسکن مهر، قیمت دلار، قیمت نفت و تلاش در جهت ایجاد رونق اقتصادی از دیگر مبحث های مهم بودجه 93 است.

قیمت حامل های انرژی به این دلیل که تاثیر مستقیمی بر قیمت بسیاری از کالاها دارد نیز از اهمیت برخوردار است. از سوی دیگر  اختصاص یارانه به بنزین، گاز، برق و آب برای کسانی که مصرف آنها بسیار بالاتر از میانگین مشخصی است، ناعدالتی واضح است. خانواده ای که در روستا زندگی می کند بهره ای از یارانه اختصاصی به گاز، بنزین، برق و آب نمی برد؛ چرا که اگر آن خانوار از برق و آب و گاز و حتی بنزین استفاده کند بسیار پایین تر از سایر افراد شهرنشین و یا مرفه جامعه است.

در نهایت اینکه دولت در بررسی اولین لایحه بودجه خود - آن گونه که صحبت ها و اظهارنظرها نشان می دهد - کاهش فاصله درآمدی دهک ها، پیروی از قانون بودجه نویسی و زمان ارائه آن به مجلس، حمایت از کار و تولید داخلی، افزایش اشتغال، انضباط مالی و بودجه‌ریزی عملیاتی را مورد تاکید قرار داده است و از سازمان ها و دستگاه های زیرمجموعه خود درخواست کرده این مسائل را در هنگام ارائه نظرها و پیشنهادها مد نظر قرار دهند.