کسری تراز درآمدهای دولت نسبت به هزینه‌ها/ بیشترین درآمد دولت در سال 93 از کجاست؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ لایحه بودجه 93 امروز در اخرین روزهای موعد قانونی توسط رئیس جمهور به مجلس تحویل شد و فرصت دو هفته ای مجلس برای بررسی این لایحه از امروز آغاز شد. رئیس جمهور نیز قبل از ارائه لایحه بودجه با نمایندگان در خصوص وضعیت اقتصادی کشور سخن گفت و از لایحه مزبور حمایت کرد.

بررسی لایحه بودجه 93 نشان می دهد همان طور که پیش تر اعلام شده بود نرخ دلار 2600 تومان گرفته شده و هر بشکه نفت 100 دلار تعیین شده است.

همان طور که جدول شماره یک نشان می دهد منابع بودجه کل کشور 783 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده و تراز منابع و مصارف در بودجه کل صفر است.

منابع بودجه عمومی کشور که به مصرف وزارتخانه ها و نهادهای دولتی می رسد با افزایش حدودا 28 هزار میلیارد تومانی نسبت به بودجه سال قبل همراه است و به 218 هزار میلیارد تومان رسیده است.

از این میزان 195 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت بدست می آید و مابقی از درآمد های اختصاصی دولت کسب می شوند.

اگر بودجه عمومی دولت را از بودجه کل کشور کم کنیم مبلغ منابع شرکت های دولتی، موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانکها مشخص می شود که چیزی حدود 587 هزار میلیارد تومان است.

جدول شماره دو نشان می دهد از مجموع درآمدهای دولت که 92 هزار میلیارد تومان می شود بالغ بر 66 هزار میلیارد دلار آن را درآمدهای مالیاتی تشکیل می دهند و باقی درآمد ها به درآمدهای حاصل از مالکیت دولت، درآمدهای حاصل از فروش کالا و خدمات، درآمدهای حاصل از جرایم و خسارات و درآمدهای متفرقه مربوط است.

لازم به ذکر است در منابع حاصل از فروش نفت به عنوان درآمد محسوب نمی شوند بلکه دارایی های سرمایه ای هستند.

نکته ای که از جدول دوم مشخص است تراز درآمدها و هزینه های دولت منفی است و کسری 50 هزار میلیارد تومانی دارد.

جدول سوم منابع حاصل از دارایی های سرمایه ای شامل نفت را نشان می دهد که طبق آن کل منابع حاصل از واگذاری این دارایی ها حدود 80 هزار میلیارد تومان است و بیش از 77 میلیارد تومان آن از محل نفت تامین می شود.

حاصل تفاضل تملک ها و واگذاری ها در دارایی های سرمایه ای رقم مثبتی شده و 42 هزار میلیارد تومان در اختیار دولت برای هزینه در بخش های دیگر قرار می دهد.

تراز بخش مالی دولت هم مثبت است و در نتیجه واگذاری 22 هزار میایارد تومان و تملک 14 هزار میارد تومان در مجموع 8 میلیارد تومان از دارایی های مالی برای دولت می ماند.
عمده منابع حاصله در بخش دارایی های مالی از واگذاری شرکت های دولتی و فروش اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی بدست می آید که اولی 15 هزار میلیارد تومان و دومی 6 هزار میلیارد تومان عاید دولت می کنند.

بررسی های فوق نشان می دهد که در منابع بودجه 93 بیشترین سهم را  به ترتیب نفت و فراوردا های نفتی با 77 هزار میلیارد تومان، مالیات با 66 هزار میلیارد تومان و درآمدهای حاصل از مالکیت دولت با 18 هزار میلیارد تومان، واگذاری شرکت های دولتی با 15 میلیارد تومان و فروش اوراق مشارکت با 6 هزار میلیارد تومان دارند.

نکته دیگر مستتر در این بودجه ادامه وابستگی بودجه کشور به فروش دارایی های سرمایه ای است که باید به عنوان سرمایه های کشور حفظ شوند و تنها برای سرمایه گذاری های بلند مدت استفاده شوند و سودهای ناشی از آنها را می توان وارد چرخه اقتصاد کرد.

همچنین تراز درآمدها و هزینه ای دولت منفی است و دولت بدون احتساب منابع حاصل از دارایی های سرمایه ای با کسری بودجه مواجه است که با اهداف برنامه فاصله دارد.