ارائه تعریف قبل از فیلم‌سازی، آفت سینماست

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، علی‌ خزائی‌فر نویسنده و کارگردان سینما عصر امروز در سلسله‌ نشست‌های تخصصی همایش جایزه بزرگ پیامبر اعظم با عنوان مفاهیم اخلاقی در سینمای دینی بیان کرد: از ابتدای انقلاب بحث‌های زیادی درباره سینمای دینی در بین محافل فیلم‌سازی بوده است. فیلم دینی با سفارش ساخته نمی‌شود بلکه محدود وسیعی دارد که تنها به زندگی ائمه ختم نمی‌شود.

وی با بیان اینکه سینمای دینی از جهت آکادمیک یک راند تصویب شده دارد تصریح کرد: چرا کسانی که در خصوص سینمای دینی سخن می‌گویند کمتر حرف یکدیگر را متوجه می‌شوند  و این یکی از ایرادات سینماست و تعارضی است بین کسانی که فیلم می‌سازند و کسانی که مجوز صادر می‌کنند.

خزائی فر ادامه داد: گروهی سینما را ایدئولوژیک و سیاسی و گروه دیگر سینما را در چارچوب اقتصادی و سرگرم کننده می‌پندارند.

این نویسنده خاطرنشان کرد: هر فیلم‌ساز یک عادت‌واره دارد و براساس این عادت‌واره و گروهی که خارج از فیلم‌سازی رفتار می‌کنند از فیلم‌سازان توقع دارند عادت‌واره خود را تغییر دهند البته این مشکل در سینمای غرب نیز وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه این دوگانگی یعنی تعارض بین فیلم‌ساز و نظریه‌پرداز در تمامی حوزه‌ها وجود دارد خاطرنشان کرد: این تعارض باعث می‌شود چنانچه فیلم‌ساز عادت‌واره خود را تغییر ندهد مجبور به ترک فیلم‌سازی شود.

خزائی‌فر ادامه داد: شأن هنرمند و فیلم‌ساز، فیلم‌سازی است و باید اثری را که می‌سازد تجویز کند اما شأن نظریه‌پرداز توصیفی است.

این کارگردان با بیان اینکه هنرمند همیشه جلوتر از نظریه‌پرداز است و نظریه‌پرداز پشت سر هنرمند حرکت می‌کند ابراز داشت: ابتدا آثار هنری تولید می‌شوند و در نهایت است که ژانرها به وجود می‌آید بنابراین نباید قبل از فیلم‌سازی ژانری را برای فیلم‌ساز تعریف کرد.

خزائی‌فر گفت: اولین نوع فیلمی که نفس سینمای دینی را دربر دارد فیلم‌های تاریخی مذهبی هستند مانند فیلم محمد رسول‌الله(ص).

وی ادامه داد:‌ چنانچه بخواهیم ترکیب سینمای دینی را به این نوع فیلم‌های مختص بدانیم قطعا با مشکل مواجه خواهیم شد زیرا تنها به بعد تاریخی محدود می‌شویم و در نهایت نخواهیم توانست درام‌سازی کنیم.

این کارگردان سینمای ایران تأکید کرد: ابتدا باید بین اطلاعات دینی و حفظ بیننده یک تمایز ایجاد کنیم زیرا کارکرد سینما انتقال اطلاعات نیست بلکه کارکرد اولیه سینما ایجاد حس در بین مخاطبان است و این حس است که می‌تواند در صورت‌های مختلف ظاهر شود.

این نویسنده با تأکید بر اینکه چنانچه یک فیلم بتواند یک فکری را در بین مخاطبان ایجاد کند آنگاه وظیفه خود را به انجام رسانیده است گفت: به طور مثال در فیلم محمد رسول الله که بیشتر در ژانر تاریخی قرار دارد در صحنه‌ای که فرستاده حضرت رسول به نزد پادشاه حبشه می‌رود مخاطب نسبت به این کاراکتر یک حس قلبی را در درون خود شاهد خواهد بود و این کاراکتر را سرشار از نور می‌داند.

خزائی‌فر ابراز کرد: فیلم‌های که در آنها نشانه‌های خدا دیده می‌شود و مخاطب می‌تواند خداوند را در آنان حس کند عنوان فیلم دینی را از آن خود می‌کنند مانند فیلم طلا و مس البته واکنش افراد با یکدیگر تفاوت دارد به‌طوری که ممکن است یک نفر فیلمی را دینی بداند و شخص دیگری خیر.

این کارگردان با اشاره به اینکه دین قبل از اینکه با عقل سروکار داشته باشد با حس در تماس است تأکید کرد: چنانچه بخواهیم فیلم دینی را تعریف کنیم به جای نخواهیم رسید زیرا سی سال است که نتوانسته‌ایم این تعریف را ارائه دهیم.

خزائی‌فر در پایان گفت: نباید قبل از ساخت فیلم تعریفی برای آن ارائه کرد بلکه ابتدا باید فیلم ساخته شود و بعد ژانر آن را مشخص کنیم زیرا در نظر گرفتن تعریف قبل از ساخت آفت سینماست بنابراین نباید با ارائه جزوه فیلم‌سازی کنیم.