فیس‎بوک؛ همچنان گلِ سرسبد شبکه‌های اجتماعی

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ شبکه اجتماعی فیس‌بوک در فوریه 2004 وارد دنیای مجازی شد و در آن زمان رقابت با شبکه های قدیمی‌تر چون اورکات، یاهو 360 و بسیاری از شبکه های دوستیابی و اجتماعی دیگر را آغاز کرد و در عین ناباوری در اندک زمانی به پرطرفدارترین شبکه اجتماعی تبدیل شد.

فیس‌بوک هم اکنون در حدود یک میلیارد کاربر دارد و بسیاری فیس‌بوک را پس از چین و هند، سومین کشور پرجمعیت جهان نام گذارده اند.

فیس بوک یک وب سایت اجتماعی ومحصول دنیای ارتباطات وفناوری اطلاعات است. این وب سایت که درحال حاضربه طوررایگان دراختیارمردم جهان قراردارد، مخاطبان زیادی درجهان ازجمله ایران را به خود جلب کرده است.

علی رغم محدودیت هایی که در کشور برای استفاده از این شبکه اجتماعی وجود دارد، مشاهده می شود که همچنان ایرانی های داخل کشور از این سایت استفاده می کنند.

براساس یکی از آمارهای موجود، بیش از دو میلیون نفر در ایران کاربر فیسبوک هستند که یک میلیون نفر از آنان شهروندان تهرانی هستند. با توجه به جمعیت ایران در مقایسه با کشورهای پرجمعیتی نظیر چین، ایرانیان همچنان نسبت بسیار بالایی از ضریب نفوذ فیسبوک در کاربران اینترنت را به خود اختصاص داده‌اند.

اما بنا بر آمار دیگری که پایگاه World Internet Stats منتشر کرده، جمعیت کاربران فیسبوک در خاورمیانه در حدود 23 میلیون نفر اعلام شده است که کاربران ایرانی 46 درصد آن را تشکیل می‌دهند. بنابراین آمار کاربران ایرانی رقمی در حدود 11 میلیون نفر می‌شود.

بدلیل فیلتر بودن فیسبوک در ایران و اقدام متقابل فیسبوک در حذف نام ایران از لیست کشورهایی که به آن‌ها خدمات می‌دهد، امکان یافتن آمار دقیق کاربران ایرانی این شبکه اجتماعی امکان‌پذیر نیست، اما آمارهای غیر رسمی از 2 میلیون کاربر فعال و حرفه‌ای، و 12 تا 17 میلیون کاربر دیگر حکایت دارد.

زمانی که می میرد!

برای خیلی از اعضای این شبکه اجتماعی، فیس بوک یک بخش از زندگیست. بخشی که سبک زندگیشان را تغییر داده و آن را به عنوان یکی از کارهای روزانه مطرح می کند!

بخش اعظمی از کاربرانی که از آن‌ها درمورد مدت زمانی که به فیسبوک اختصاص می‌دهند و ارزش فیسبوک در زندگیشان پرسش شد، گفتند که اهمیت این سایت برایشان همان اندازه است که سال گذشته بوده و حدود نیمی از آن‌ها نیز ادعا کردند مدت زمانی که اکنون به این سایت اختصاص می‌دهند نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. با این حال، آمار و ارقام قابل توجهی وجود دارد که از کاهش ارزش این سایت و استفاده از ان طی سال گذشته حکایت می‌کند.

٪59 از کاربران فیسبوک می‌گویند که اهمیت این شبکه اجتماعی برایشان به نسبت سال گذشته تغییری نکرده است. و ٪53 از کاربران کنونی ادعا می‌کنند مدت زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند نیز به نسبت سال گذشته تغییری نکرده است.

٪28 از کاربران فیسبوک می‌گویند که اهمیت این سایت برایشان به نسبت سال گذشته کمتر شده است. و ٪34 از کاربران کنونی نیز ادعا می‌کنند زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته کاهش یافته است.

٪12 از کاربران فیسبوک می‌گویند اهمیت این شبکه اجتماعی برایشان به نسبت سال گذشته افزایش یافته است. و ٪13 از کاربران کنونی ادعا می‌کنند زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته افزایش یافته است.

اهمیت فیس بوک برای زنان بیشتر از مردان است

افزایش اهمیت این سایت و زمان اختصاص به آن در زنان به نسبت مردان بیشتر گزارش شده است. حدود ٪16 از کاربران زن (و ٪7 از کاربران مرد) ادعا می‌کنند که اهمیت این سایت برایشان به نسبت سال گذشته افزایش یافته است، و ٪16 از کاربران زن (و ٪9 از کاربران مرد) می‌گویند که اکنون زمان بیشتری را به نسبت سال گذشته به این سایت اختصاص می‌دهند.

از سوی دیگر، حدود ٪42 از کاربران 18 تا 29 ساله و ٪34 از کاربران 30 تا 40 ساله فیسبوک می‌گویند مدت زمانی که به طور روزانه به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته کاهش یافته است- این دو آمار به طور چشمگیری به نسبت ٪23 از کاربران 50 سال به بالا که کاهش استفاده از این سایت را طی مدت زمان مشابه گزارش کرده‌اند بیشتر است.

فیس بوک و مضراتش

چرا می گوییم شبکه های اجتماعی خطرناکند؟ چرا همواره آسیب شناسان در مورد مضرات فیس بوک و شبکه های اجتماعی هشدار می دهند؟ مگر یک شبکه ی اجتماعی چقدر می تواند در زندگی تاثیر داشته باشد؟

کارشناسان اجتماعی برای مخالفت خود و برای هشدارهایشان در این زمینه دلایل بسیار دارند. اولین و مهمترین دلیل هشدارها این است که - فیس بوک می تواند اعتیادآورباشد. اگرعضو فیس بوک هستید، آیا می توانید برای مدیت 24 ساعت صفحه خود را چک نکنید؟ طبق آمار80 درصد کاربران به این سوال جواب منفی داده اند.

برخی کارشناسان معتقدند فیس بوک کاربررا دچاراحساس غم وافسردگی می کند. اکثرافراد ازشبکه های اجتماعی برای بیان جنبه های خوب ومثبت زندگی استفاده می کنند واین باعث می شود واقعیت های زندگی آنها که شاید چندان خوب وشیرین نباشد، ازچشم دیگران پنهان بماند. ازآنجایی که افراد درفیس بوک همیشه درحال دیدن قسمت های خوب وشاد زندگی دیگران هستند، با دیدن مشکلات زندگی خود دچارغم وناامیدی می شوندوحتی درموارد شدید احتمال آن وجود دارد که کاربران فیس بوک دچارافسردگی شوند.
 

 افسرده شدن تنها ضرربزرگ فیس بوک نیست، بلکه این شبکه اجتماعی می تواند موجب اختلالات روانی درنوجوانان وجوانان شود. طبق تحقیقات اساتید روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، نوجوانان وجوانانی که با فیس بوک کارمی کنند بیش ازبقیه درمعرض بروزاختلالات روانی همچون هیجان زیاد، پارانویا، رفتارپرخاشگرانه وجامعه ستیزی قراردارند.

ترس ازافشای رازهای زندگی وهمچنین عکس ها وویدئوهای شخصی بزرگترین دغدغه خاطرکاربران ازجمله کاربران ایرانی است واین ترس با حذف یکی ازبندهای قانون عضویت درفیس بوک که مربوط به حفظ اطلاعاتت شخصی افراد می شد، بیشترشده است.

یکی دیگراز معایب فیس بوک ودیگرشبکه های اجتماعی کاهش ارتباط چهره به چهره ومجازی شدن روابط است. . فیس بوکی که در ابتدا تفریح به نظر می رسید، اینک باعث تغییر سبک زندگی شده و خیلی چیزها، از جمله روابط خانوادگی و دوستانه را تحت تاثیر خود قرار داده است.

اما بعد دیگری از معایب این شبکه ی اجتماعی مربوط به سوءاستفاده های احتمالی از آن است. استفاده هکرها از فیس بوک سبب شده تا این شبکه اجتماعی برای خیلی ها دردسر ساز شود.
 

درواقع هکرها ازمحبوبیت فیس بوک استفاده می کنند وبا شگردهای مختلف به سرقت اطلاعات افراد می پردازند! مثلا با فرستادن ایمیلی به کاربرکه ظاهرا این ایمیل مشکوک هم به نظرنمی رسد، به کاربراطلاع می دهند که شخصی درفیس بوک به او پیشنهاد دوستی داده یا اورا به دوستان خود اضافه کرده است وکاربربا کلیک برروی آن یک بدافزاررا روی رایانه خود نصب می کند که اطلاعات شخصی او را سرقت می کند.

در سال های اخیر اخبار زیادی مبنی بر سوءاستفاده های مختلف از این شبکه اجتماعی شنیده ایم. اختلافات خانوادگی که سبب شده تا فرد با هک فیس بوک دیگری، عکس های شخصی اش را به معرض دید دیگران بگذارد و یا با انتشار مطالب و عکس های خصوصی، آبروی دیگری را ببرد و ... این ها تنها نمونه هایی از اخباریست که شنیده شده و پرونده های آن موجود است.

در آخر توجه به این نکته ضروری است که فیس بوک، یه عنوان یک شبکه و رسانه اجتماعی می تواند محاسن و مزایایی نیز داشته باشد. همانطور که همه ی تکنولوژی ها علاوه بر محاسن معایبی هم دارند، باید با آگاهی کافی از نحوه ی استفاده از آنان، از آسیب های مختلف جلوگیری کرد و در صدد بهره مندی از مزایای آن بود.